Tramp tarif mübahisəsini Ali Məhkəməyə apardı

ABŞ prezidenti Donald Trampın gömrük rüsumları ilə bağlı mübahisəsi Ali Məhkəməyə gedir. ## Administrasiya Ali Məhkəməyə müraciət etdi ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyası federal apellyasiya məhkəməsinin onun tətbiq etdiyi gömrük rüsumlarının bir çoxunun qanunsuz olması barədə qərarını Ali Məhkəməyə şikayət edib. Administrasiya xəbərdarlıq edib ki, bu qərar "ABŞ-ı birtərəfli qaydada silahsızlaşdırır və digər ölkələrə Amerika iqtisadiyyatını öz cavab tədbirləri siyasətlərinin girovuna çevirməyə imkan verir". ## Gömrük rüsumları ilə bağlı qərarın təfərrüatları Ədliyyə Nazirliyinin bu müraciəti gözlənilən idi. Donald Tramp bu həftə administrasiyasının Ali Məhkəməyə müraciət edəcəyini və işə baxılmanı sürətləndirməyi xahiş edəcəyini bildirmişdi. ABŞ Federal Apellyasiya Məhkəməsi keçən cümə günü 7-4 qərarla bildirib ki, Donald Trampın federal fövqəladə vəziyyət səlahiyyətləri qanunu əsasında genişmiqyaslı gömrük rüsumları tətbiq etmək səlahiyyəti yoxdur. Apellyasiya məhkəməsi əlavə edib ki, bu qərar Ədliyyə Nazirliyinə Ali Məhkəmənin baxışını tələb etmək üçün vaxt vermək məqsədilə ən azı oktyabrın 14-dək qüvvəyə minməyəcək. ## Administrasiyanın arqumentləri Administrasiya Ali Məhkəmədən Beynəlxalq Fövqəladə İqtisadi Səlahiyyətlər Aktı (IEEPA) adlanan federal fövqəladə səlahiyyətlər qanununun Donald Trampın tətbiq etdiyi gömrük rüsumlarına icazə verib-vermədiyini və qanunun qeyri-konstitusion olaraq qanunvericilik səlahiyyətini prezidentə ötürüb-ötürmədiyini müəyyən etməsini istəyir. Ali Məhkəmənin Donald Trampın gömrük rüsumlarının qanuniliyinə dair rəyini açıqlaması həftələr, qərar verməsi isə aylarla çəkə bilər. ## Prezidentin xəbərdarlığı Prezident xəbərdarlıq edib ki, Ali Məhkəmə aşağı məhkəmənin gömrük rüsumları ilə bağlı qərarını qüvvədə saxlasa, "ölkəmiz böyük əziyyət çəkəcək". Administrasiya ərizəsində bildirib: "Bu işdə risklər daha yüksək ola bilməz. Prezident və onun kabinet rəsmiləri müəyyən ediblər ki, gömrük rüsumları sülhə və misli görünməmiş iqtisadi rifaha töhfə verir. Gömrük rüsumu səlahiyyətinin rədd edilməsi ölkəmizi effektiv müdafiəsiz ticarət cavab tədbirlərinə məruz qoyar və Amerikanı yenidən iqtisadi fəlakət astanasına gətirər. Prezident və onun ən yüksək səviyyəli müşavirləri üçün bu gömrük rüsumları kəskin seçimdir: Gömrük rüsumları ilə zəngin bir ölkəyik, gömrük rüsumları olmadan isə kasıb bir ölkə". ## Prosesin sürətləndirilməsi tələbi Baş prokuror D. Con Sauer Federal Dairənin qərarının Tramp administrasiyasının bir sıra ticarət tərəfdaşları ilə razılaşdırdığı çərçivə sazişlərini təhlükə altına qoyduğunu və davam edən danışıqları riskə atdığını yazıb. Tramp administrasiyası Ali Məhkəmədən işə baxılmanı sürətləndirməyi xahiş edib. Təklif edib ki, hakimlər məsələni növbəti həftəyə qədər qəbul edib-etməməyə qərar versinlər. Bütün briflər oktyabrın sonuna qədər, şifahi arqumentlər isə noyabrın əvvəlində təqdim edilsin. Xəzinədarlıq katibi Skott Bessentin apellyasiya məhkəməsinin qərarının "prezidentin real dünya diplomatiyasını aparmaq qabiliyyətini ciddi şəkildə sarsıtdığı"nı əsaslandıran bir bəyanatı Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən təqdim olunmuşdur.

sələfi

## Tərəflərin mövqeyi Sauer sənədində göstərib ki, işdə iddiaçı olan tərəflər təklif olunan cədvəllə razılaşıblar. Azadlıq Ədalət Mərkəzinin baş vəkili Ceffri Şvab, gömrük rüsumlarına etiraz edən bir qrup kiçik biznesi təmsil edir. O, Ali Məhkəmədə qalib gələcəklərinə əmin olduğunu deyib: "Bu qanunsuz gömrük rüsumları kiçik bizneslərə ciddi zərər vurur və onların sağ qalmasını təhlükə altına atır. Müştərilərimiz üçün bu işin tezliklə həllinə ümid edirik". ## Gömrük rüsumlarının tətbiqi Sözügedən gömrük rüsumlarına Donald Trampın aprel ayında atdığı icra tədbirləri nəticəsində tətbiq edilənlər də daxildir. Bu tədbirlər demək olar ki, hər bir ölkə üçün 10% baza dərəcəsi və bir çox ticarət tərəfdaşına qarşı daha yüksək "qarşılıqlı" gömrük rüsumları müəyyən edib. Buraya həmçinin Donald Trampın ABŞ-a fentanilin qaçaqmalçılığının qarşısını almaqda uğursuz olduqlarını söylədiyi Kanada, Meksika və Çindən idxala qoyulan rüsumlar da daxildir. ## Məhkəmənin qərarı Federal Dairə ABŞ Beynəlxalq Ticarət Məhkəməsinin may ayında verdiyi qərarı qüvvədə saxlayıb. Məhkəmə bildirmişdi ki, Donald Tramp Beynəlxalq Fövqəladə İqtisadi Səlahiyyətlər Aktı (IEEPA) əsasında gömrük rüsumları ilə bağlı sərəncam verdikdə səlahiyyətlərini aşmışdır. Lakin bu rüsumlar Federal Dairənin qərarına baxmayaraq hələ də qüvvədədir. Çünki ticarət məhkəməsi tərəfindən gömrük rüsumlarının icrasını universal şəkildə bloklayan daimi qadağa ləğv edilib. ## Konqresin səlahiyyətləri Özünün imzalanmamış qərarında Federal Dairə bildirib ki, gömrük rüsumları tətbiq etmək hüququ "əsas konqres səlahiyyətidir". Əksəriyyət bildirib ki, Konqres prezidentə gömrük rüsumları səlahiyyətini verən digər qanunlarda bu vəzifələri həyata keçirərkən riayət edilməli olan "xüsusi mahiyyətli məhdudiyyətlər və prosedural təlimatlar" müəyyən edib. ## Nəticə Məhkəmə yazıb: "Konqresin IEEPA-nı qəbul edərkən öz keçmiş təcrübəsindən uzaqlaşmaq və prezidentə gömrük rüsumları tətbiq etmək üçün limitsiz səlahiyyət vermək niyyətində olması inandırıcı görünmür". Statut nə gömrük rüsumlarını (və ya onun hər hansı sinonimini) qeyd etmir, nə də prezidentin gömrük rüsumları tətbiq etmək səlahiyyətini ehtiva edən aydın məhdudiyyətlərə malik prosessual təminatlara sahib deyil".

24 saat