ABŞ prezidenti Donald Tramp Oval Ofisdə TikTok-un ABŞ əməliyyatlarının ölkədə fəaliyyətini davam etdirməsini təmin edəcək sərəncamı imzalayarkən bəyanatlar verib. O, Çin Xalq Respublikasının sədri Si Cinpinlə "çox yaxşı" görüş keçirdiklərini xatırladaraq deyib: "Ona böyük hörmətim var. Ümid edirəm ki, o da mənə hörmət edir. TikTok və digər məsələlər haqqında danışdıq və o, bizə razılıq verdi."
ABŞ prezidenti Donald Tramp Dell Technologies-in baş icraçı direktoru Maykl Dell, Fox-un rəhbəri Rupert Merdok və Oracle-ın qurucusu Larri Ellison kimi "ABŞ-ı sevən" 4-5 investorun bu təşəbbüsə qoşulduğunu bildirib. O, xüsusilə Oracle-ın məlumat təhlükəsizliyi məsələlərində əhəmiyyətli rol oynayacağını vurğulayıb.
ABŞ vitse-prezidenti JD Vans qeyd edib ki, Çin tərəfində müəyyən müqavimət olmasına baxmayaraq, TikTok-un ABŞ əməliyyatlarının ölkədə fəaliyyətini davam etdirməsini istəyirlər. Vans, amerikalıların verilənlərinin məxfiliyini qanunların tələb etdiyi şəkildə qorumağı hədəflədiklərini vurğulayaraq deyib: "Bu razılaşma o deməkdir ki, amerikalılar TikTok-u əvvəlkindən daha təhlükəsiz şəkildə istifadə edə biləcəklər. Onların verilənləri təhlükəsiz olacaq və vətəndaşlarımıza qarşı təbliğat silahı kimi istifadə edilməyəcək." Vans şirkətin təqribən 14 milyard dollar dəyərində olacağını əlavə edib.
ByteDance Hissələri Yüzdə 20-dən Az Olacaq
Ağ Ev tərəfindən yayılan fərmanda yer alan satış planına əsasən, TikTok-un ABŞ əməliyyatları ABŞ mərkəzli yeni bir ortaq müəssisə tərəfindən idarə ediləcək. Ortaq müəssisənin əksər hissəsi amerikalı investorların nəzarətində olacaq, ByteDance və ona bağlı şirkətlərin payı isə 20 faizdən az qalacaq. Alqoritmlər, verilənlərin saxlanması və proqram təminatı yenilənmələrinə nəzarət ABŞ-da qurulacaq yeni quruluşun səlahiyyətində olacaq. Amerikalı istifadəçi verilənləri yalnız ABŞ şirkətinin bulud mühitində saxlanılacaq və məlumat təhlükəsizliyi üzrə tərəfdaşlar tərəfindən yoxlanılacaq. Bundan əlavə, Ədliyyə Nazirliyi 120 gün ərzində TikTok-un qadağan edilməsinə yol açan qanunu tətbiq etməyəcək. Üst səviyyəli bir Ağ Ev rəsmisi həftənin əvvəlində, texnologiya nəhəngi Oracle və özəl kapital şirkəti Silver Lake-in sözügedən əməliyyatları idarə edəcək investor konsorsiumunda yer alacağını açıqlamışdı.
TikTok Problemi
ABŞ Nümayəndələr Palatası 13 mart 2024-cü ildə keçirdiyi səsvermədə "Amerikalıları Xarici Düşmənlərin Nəzarətində Olan Tətbiqlərdən Qoruma Qanunu" başlıqlı qanun layihəsini böyük səs çoxluğu ilə qəbul etmişdi. ABŞ Senatından da keçən layihə 24 aprel 2024-cü ildə dönəmin ABŞ prezidenti Co Baydenin imzası ilə qüvvəyə minmişdi. "Milli təhlükəsizlik təhdidi yaratdığı" və məlumat təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlıqlar əsası ilə TikTok-un qadağan edilməsinə yol açan qanun ilə əsas tərəfdaş mövqeyində olan ByteDance firmasının, şirkətin aktivlərinin 80 faizini ABŞ-lı tərəfdaşlara təhvil vermədiyi təqdirdə ABŞ-da qadağan edilməsi nəzərdə tutulmuşdu. ABŞ Konqresinin, ByteDance-in 19 yanvar 2025-ci ilə qədər səhmləri təhvil verməməsi halında tətbiqin bütün ölkədə qadağan edilməsinə dair qərarı, ABŞ Ali Məhkəməsi tərəfindən də təsdiqlənmiş, lakin 20 yanvarda vəzifəyə başlayan yeni Prezident Donald Tramp, son tarixin müddətini, sonuncusu 16 sentyabrda olmaqla prezident sərəncamları ilə 4 dəfə uzatmışdı.
Tramp və Si Şirkətin Vəziyyətini Müzakirə Etmişdi
ABŞ prezidenti Donald Tramp və Çin Xalq Respublikasının sədri Si Cinpin 19 sentyabr tarixində keçirdikləri telefon danışığında TikTok-un ABŞ əməliyyatlarının vəziyyətini müzakirə etmişdilər. Tramp görüşdən sonra ABŞ mərkəzli sosial media platforması Truth Social hesabından verdiyi açıqlamada, Çin lideri ilə aralarında TikTok-un təhvil verilməsi də daxil olmaqla məsələlərdə səmərəli bir görüş keçirdiklərini elan etmiş, razılaşmaya verdiyi təsdiqə görə Si-yə təşəkkürünü bildirmişdi.
Oxucu Şərhləri
Şərh Yaz