ABŞ prezidenti Donald Tramp cümə günü administrasiyasına 1937-ci ildə Sakit okean üzərində itkin düşməsi onilliklər ərzində ictimai marağa səbəb olan təyyarəçi Amelia Earhart haqqında bütün federal qeydlərin məxfiliyini aradan qaldırmağı tapşırdı.
"Amelia qəflətən və xəbərdarlıq etmədən yoxa çıxmazdan əvvəl dünyanın dörddə üç hissəsini qət etdi və bir daha görünmədi", - deyə prezident "Truth Social" hesabında yazıb. "Onun təxminən 90 il əvvəlki yoxa çıxması milyonları valeh etdi."
Earhart və naviqator Fred Noonan dünyanın ətrafını dövrə vuran ilk qadın təyyarəçi olmaq cəhdi çərçivəsində Sakit okeanda Howland adasına uçarkən itkin düşüblər.
Jurnalist Lori Qven Şapironun sözlərinə görə, Earhart yanacağının bitməsindən sonra Howland adası yaxınlığında okeana düşüb. Lakin onun və təyyarəsinin harada olduğu ilə bağlı onilliklərdir ki, dəqiq sübutlara əsaslanmayan digər fərziyyələr də dövriyyədədir. Tədqiqatçılar bu ilin sonunda uzaq bir adaya ekspedisiya planlaşdırırlar.
## Məxfi sənədlər və fərziyyələrHökumətin Earhart haqqında hansı məxfi sənədlərə sahib olduğu aydın deyil.
Lakin ABŞ Nümayəndələr Palatasında Şimali Mariana adaları ərazisini təmsil edən bir qanunverici, bu ilin əvvəlində prezident Trampı Earhart qeydlərini məxfiliyini aradan qaldırmağa və yayımlamağa təşviq edərək, təyyarəçinin Sakit okean adası Saipan-da görüldüyü barədə "inandırıcı, ilk əldən" məlumatlara istinad edib.
Respublikaçı nümayəndə Kimberlinq Kinq-Hinds prezidentə yazdığı iyul ayının məktubunda bildirib: "Bu xatırlatmalara baxmayaraq, onun yoxa çıxması və ya adalarımızda ölməsi ehtimalı həll olunmamış tarixi araşdırma məsələsi olaraq qalır."
Fərziyyələrdən biri Earhart-ın ABŞ hökuməti üçün casusluq missiyasında olduğu zaman Saipan-a endiyi və yaponlar tərəfindən həbs olunduğu iddiasıdır.
## FTB və donanma sənədləriƏvvəllər FTB tərəfindən yayımlanan sənədlərdə, Earhart haqqında "məxfi" olaraq işarələnmiş Hərbi Dəniz Qüvvələrinin fayllarına istinad edən bir əlyazmanın 1967-ci il təhlükəsizlik baxışı tələbi var. Əlyazmanın müəllifi, Hava Qüvvələrinin yüksək rütbəli zabiti, Donanma hesabatındakı nəticələrin Earhart-ın casusluq missiyasında olmadığı, Saipan-da qəza enişi etmədiyi və casus kimi həbs olunmadığı və ya edam edilmədiyi qənaətində olduğunu yazıb.
FTB, bu əlyazmanın nəşr üçün təsdiqlənməsində (bu, hazırkı və keçmiş hökumət rəsmiləri üçün tipik bir prosesdir) Donanma sənədlərinin "onun buraxılışı milli müdafiəyə zərərli olmayacağından təsnifat tələb etmədiyini" qeyd etdi.
Şapiro, Earhart-ın Saipan-da əsir götürülməsi nəzəriyyəsini "cəfəngiyat" adlandırıb.
## Yanacağın bitməsi fərziyyəsiŞapiro CBS News-a bildirib: "99,9% ehtimal ki, onun yanacağı tükənib". O, Earhart və Noonan-ın yanacağının az olduğunu və okeanın ortasında tapılması çətin olan kiçik bir ada olan Howland adasına uçuş üçün "çox pis hazırlaşdıqlarını" söyləyib.
"İnsanlara demək çox darıxdırıcıdır, bilirsiniz nə var, onun yanacağı bitdi", - deyən Şapiro, "Ətrafındakı fantaziya heyrətamizdir" deyə əlavə edib.
Milli Arxiv və Sənədlər İdarəsi də əvvəllər Earhart-ın axtarışı ilə bağlı sənədlər yayımlamışdı.
1993-cü ildə iki Havay qanunvericisi Nümayəndələr Palatasında və Senatda hökumətdən Earhart-ın son uçuşu və yoxa çıxması ilə bağlı bütün qeydləri açıqlamağı tələb edən qanun layihələri təqdim etdilər. Qanun layihələri hökumət sirri kimi təsnif edilmiş hər hansı müvafiq qeydlərin məxfiliyinin aradan qaldırılmasını tələb edirdi. Tədbirlər göndərildiyi komitələrdən heç vaxt çıxmadı.
ABŞ prezidenti Donald Trampın Earhart qeydlərinin məxfiliyini aradan qaldırmaq üçün göstəriş verməsi onun Martin Lüter Kinqin, Con F. Kennedinin və Robert F. Kennedinin 1960-cı illərdəki sui-qəsdlərinə dair qeydləri yayımlamaq qərarından sonra gəldi. Onun administrasiyası da mərhum cinsi cinayətkar Ceffri Epşteynlə bağlı qeydləri yayımlamaq üçün təzyiq altındadır.
Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz