Partiya Daxilindəki Üsyan
Ölkənin korrupsiya ilə mübarizə qurumları podratçılar tərəfindən ödənilən rüşvətlər vasitəsilə enerji sektorundan 100 milyon dolların mənimsənildiyini aşkar etdikdən sonra, Volodimir Zelenski öz partiyasından olan deputatların üsyanı ilə üzləşib. İstintaqın nəticələri açıqlandıqdan sonra, Zelenski iki yüksək vəzifəli şəxsi işdən azad edib və yaxın ətrafına sanksiyalar tətbiq edib. Bu sxemdə adı hallanan Zelenskinin ətrafındakı şəxslərdən biri, Timur Mindichin ölkədən qaçdığı bildirilir. Mindich, Zelenskinin prezident olmamışdan əvvəl həmtəsisçisi olduğu bir media istehsal şirkətinin ortağıdır.
Bəzi Ukraynalı qanunvericilər və fəallar prezidenti güclü aparat rəhbəri Andrii Yermakı istefaya göndərməyə çağırır. İstintaqçılar nə Zelenskini, nə də Yermakı hər hansı bir qanunsuzluqda ittiham etməyib. Lakin Yermakın əsas hökumət təyinatlarına qərar verdiyinə və yüksək siyasi məsələlərdə təsirə malik olduğuna inanıldığı üçün, qanunvericilər hesab edirlər ki, ictimai etimadı bərpa etmək üçün o, məsuliyyət daşımalıdır.
Zelenskinin rəhbərlik etdiyi "Xalqın Qulluqçusu" partiyası 2019-cu ildə parlamentdəki yerlərin üçdə ikisindən çoxunu qazanmışdı. Lakin bəzi siyasətçilər xəbərdarlıq edirlər ki, partiya daxilində parçalanma və ya bir sıra istefalar, Zelenskinin Yermakla yollarını ayırmadığı təqdirdə, onun parlament çoxluğunu itirməsinə səbəb ola bilər.
Müstəqil siyasi ekspert Mykola Davidiukun sözlərinə görə, Zelenskinin bir çox siyasi müttəfiqi, narahatlıqlarını ictimailəşdirməsələr belə, dəyişikliklərin zəruri olduğunu düşünür. Davidiuk qeyd edib ki, Zelenski hökumətinin əsas tənqidlərindən biri, həddindən artıq çox gücün Yermakın və onun müşavirlərinin əlində cəmləşməsidir. O, "Zelenskinin idarəetmə tərzi işləmir" deyib. Davidiuk bildirib ki, Zelenskinin korrupsiya qalmaqalına nə qədər qətiyyətli cavab verməsi, onun Ukraynanın müttəfiqləri ilə münasibətlərinə necə təsir edəcəyini müəyyən edəcək.
Zelenskinin Hakimiyyətdəki Mövqeyi Təhdid Altında Deyil
Rusiyanın işğalı Ukraynada hərbi vəziyyət elan edilməsinə səbəb olub ki, bu da prezident və parlament seçkilərini qeyri-müəyyən müddətə təxirə salıb. Buna görə də, Zelenskinin parlament üzərindəki təsiri zəifləsə və populyarlığı azalsa belə, müharibə davam edərkən onun vəzifəsindən kənarlaşdırılması ehtimalı çox aşağıdır – təbii ki, özü könüllü olaraq istefa verməzsə. Ukrayna prezidentinin səlahiyyət müddəti adətən beş ildir və müharibədən əvvəl növbəti seçkilər 2024-cü ilin yazına planlaşdırılırdı. Zelenskinin üzləşdiyi artan siyasi təzyiqlər, Rusiya ilə danışıqlar aparılan hər hansı potensial sülh müqaviləsini parlamentdən keçirmək qabiliyyətini çətinləşdirə bilər. Siyasi analitiklərin fikrincə, müharibədən sonra yenidən seçilmək istəsə, Yermak hələ də vəzifədə qalarsa, onun şansları azala bilər.
Keçmiş General Rəqib Olaraq Görünsə də, Siyasi Ambisiyalarını İnkar Edir
Ukrayna müxalifətinin seçilmiş heç bir fiquru Zelenski üçün real təhlükə yaratmır. Ukraynanın keçmiş prezidenti və hazırkı müxalifət deputatı Petro Poroşenko, dəstəyini kiçik sadiq bazasından kənara çıxara bilməyib. Onun Ukrayna hökumətinə etimadsızlıq səsverməsi keçirmək cəhdləri də uğursuzluqla nəticələnib; o, tələb olunan 150 səsdən azını toplayıb.
Potensial rəqiblərdən biri Ukraynanın keçmiş ordu başçısı Valerii Zalujnı ola bilər. O, müharibənin ilk ilində bir neçə uğurlu əks-hücuma rəhbərlik etmiş və 2023-cü ilin sonunda Ukrayna prezidenti tərəfindən vəzifəsindən azad edilmişdi. Zalujnı hazırda Ukraynanın Böyük Britaniyadakı səfiridir. Zalujnı siyasətə girmək niyyətini inkar etsə də, Ukraynada keçirilən sorğular onun Zelenski ilə nəzəri cəhətdən rəqabət aparacağını göstərir ki, bu da onun növbəti seçkilərdə iştiraka razı salına biləcəyi ilə bağlı spekulyasiyaları canlı saxlayır.
ABŞ və Rusiya Müharibəyə Son Qoymaq Üçün Plan Hazırlayır
"Associated Press" tərəfindən əldə edilən layihəyə əsasən, ABŞ və Rusiya Ukraynadakı müharibəni bitirmək məqsədi daşıyan bir plan hazırlayıb. Bu plan Kiyevdən ciddi güzəştlər tələb edir, o cümlədən Kremlin 2022-ci ilin əvvəlindəki işğalından bəri dəfələrlə irəli sürdüyü bəzi tələblərin qəbul edilməsini nəzərdə tutur. Plana görə, Ukrayna Rusiyaya ərazi güzəşti etməli və ordusunun ölçüsünü məhdudlaşdırmalıdır. Təklifin bir hissəsi olaraq, Ukrayna hələ də Donbasın bir hissəsinə nəzarət etsə də, Rusiya bütün şərq Donbas regionu üzərində effektiv nəzarətə sahib olacaq – bu, Moskvanın uzun müddətdir arzuladığı bir ərazidir.
Volodimir Zelenski daha əvvəl eyni şərtləri "konstitusiyaya zidd və ədalətsiz" adlandıraraq rədd etmişdi. Onun ofisindən cümə axşamı bildirilib ki, plan rəsmi olaraq qəbul edilib, lakin məzmunu barədə şərh verilməyib. Plan haqqında xəbərlər, Zelenskinin korrupsiya qalmaqalı üzündən artan narazılıqlarla üzləşdiyi bir vaxtda ortaya çıxıb.
Chatham House-un Ukrayna üzrə eksperti Orysia Lutsevych bildirib ki, "bu vaxt Ukrayna üçün çox zərərlidir". Lutsevych əlavə edib: Zelenski həssas vəziyyətdədir. Həm ABŞ, həm də Rusiya daxili qalmaqalı görüb və onu Rusiya planına güzəştə getməyə daha çox təzyiq etmək qərarına gəliblər". Lakin o qeyd edib ki, Avropalı müttəfiqlərin Ukraynanı müdafiə etməsi və plana qarşı çıxması səbəbindən bu cəhd gözlənildiyi kimi nəticələnməyə bilər.
Cəbhədə və Ölkə Boyu Təzyiqlər
Bu vəziyyətdə Rusiyanın daha yaxşı təchiz olunmuş ordusu cəbhə xətti boyunca və arxa cəbhədəki enerji obyektlərinə hücumları gücləndirərək, Ukrayna üzərindəki gərginliyi artırıb. Rusiya ordusu bir neçə istiqamətdə ardıcıl irəliləyişlərini davam etdirir. Şimal-şərq Xarkov bölgəsində, Rusiya qüvvələri müharibənin ilk ilində Ukraynanın Rusiyadan geri aldığı Kupiansk və Liman şəhərlərinə doğru irəliləyir. Lakin ən şiddətli döyüşlər şərq Donetsk bölgəsindəki əsas logistika mərkəzi olan mühasirədəki Ukrayna şəhəri Pokrovsk ətrafında cərəyan edir. Rusiyanın noyabr ayında Ukraynanın elektrik stansiyalarına hücumları, müharibənin əvvəlindən bəri ən ciddi elektrik çatışmazlıqlarından bəzilərinə səbəb olub.
Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz