Ukraynanın şərqində, müharibənin ən təhlükəli bölgələrindən birində, yerin altındakı dar bir sığınacaqda üç gənc əsgər səssizcə əməliyyata hazırlaşır. Kod adları Puma, Umbrella və Kus olan bu əsgərlər yalnız silahlarla deyil, kompüterlər, virtual eynəklər və minlərlə metrlik kabellərlə təchiz olunublar. Onların əlindəki vasitə isə klassik bir
pilotsuz uçuş aparatı deyil; son vaxtların ən səssiz, lakin təsirli silahlarından biri:
lif kablolu dron.
Ukrayna Cəbhəsində Yeni Təhdid
Ukraynanın şərq cəbhəsində, Xartiya Briqadası ilə müşayiət edilən İngilis jurnalist Jamie Wiseman,
Ukrayna müharibəsinin görünməyən, lakin getdikcə daha çox qorxulan bu yeni üzünə şahid olub. Wisemanın müşahidələrinə görə, əvvəlki müharibə qaydası yerini səssizcə süzülən, incə bir lif kablinin ucunda irəliləyən görünməz təhdidlərə buraxıb.
Bu xüsusi pilotsuz uçuş aparatları ənənəvi radio siqnalları ilə deyil, təxminən 10 kilometr uzunluğunda lif kabelləri vasitəsilə idarə olunur. Yerdə sabitlənmiş bu kabel üzərindən əmr alan
lif kablolu dron, elektron mübarizə sistemləri tərəfindən aşkar edilə bilmir və qarışdırıla bilmir. Bu da onu cəbhədə demək olar ki, "görünməz" edir. Göy üzündə süzülən bu cihazlar hədəflərinə səssizcə yaxınlaşır və partlayıcı yüklərini daşıyaraq, yüksək dəqiqliklə məhv edir.
Görünməz Hörümçək Toru
Lakin bu texnologiyanın təsiri yalnız hədəfləri məhv etməklə məhdudlaşmır. Tapşırıq tamamlandıqdan sonra yerdə qalan minlərlə metr uzunluğundakı kabellər günəşdə parıldayaraq tarlaları, meşələri və yolları hörümçək toru kimi sarıyır. Bu tellər hərbi nəqliyyat vasitələrinin hərəkətini çətinləşdirir, təkərlərə dolanır və mühərrikləri dayandırır. Bu vəziyyət sanki
Ukrayna müharibəsinin həm səmaya, həm də torpağa yayılan görünməz bir üzünə çevrilir.
Wisemanın qeyd etdiyinə görə,
Ukrayna müharibəsinin mərkəzindəki bu pilotlar günlərini yeraltı, qaranlıq bir sığınacaqda keçirirlər. Kiçik bir masa, iki taburet, rəflərdə dron hissələri və bir noutbuk… Bu dar sahə ölümcül qərarların verildiyi əsas mərkəzdir. Elektrik yox, siqnal yox, amma ölüm riskləri var. Üstəlik, cəbhə xəttinin cəmi iki kilometr uzaqda olması burada atılan hər addımı daha da həyati edir.
Səssiz Əməliyyatlar və Psixoloji Təsir
Digər tərəfdən, bu əsgərlərin hər biri mühəndislik və ya proqram təminatı sahəsində təcrübəyə malikdir. Onlar əlindəki texnologiyaya mükəmməl hakimdirlər, lakin şərtlər çox sərtdir. Küləyin sürəti saniyədə 10 metrdən yuxarı qalxdıqda, əməliyyat ləğv edilir. Bəzən günlərlə hərəkətsiz gözləmək məcburiyyətində qalırlar. Lakin külək dayandığında, saniyələr içində hədəfə çatan bir kamikadze dron səssizcə yola çıxır.
Bir əməliyyat zamanı Umbrella adlı pilot
lif kablolu dronu hədəfdəki rus səngərinə yönəldir. Ağacların arasından keçərkən bir budağa ilişən dron yerə düşür, lakin yerindəcə partladılır. İkinci dron dərhal buraxılır; bu dəfə birbaşa hədəfin üzərinə düşür və vaxtölçənlə partladılır.
Bu
lif kablolu dronlar cəbhədəki psixoloji tarazlığı da köklü şəkildə dəyişdirir. Rus əsgərləri artıq nəqliyyat vasitələrinə minmək əvəzinə, kilometrlərlə piyada getməyi üstün tuturlar. Çünki zirehli və ya açıq hədəf olmaq, anidən üzərinizə enən bir pilotsuz uçuş aparatı deməkdir. Ukrayna ordusunun ən yenilikçi birliklərindən biri olduğu deyilən Xartiya Briqadası daha əvvəl robot itlər və quru dronları ilə də adından söz etdirmişdi.
24 saat
