Ülvi Həsənlinin Səhhəti Ciddiləşir: Aclıq Aksiyası və Həbs Şərtləri
"Abzas Media"nın həbsdə olan direktoru Ülvi Həsənlinin səhhətində problemlərin yarandığı bildirilir. Aclıq aksiyasını davam etdirən Həsənlinin həyat yoldaşı Rübabə Quliyeva iyulun 26-da yaydığı məlumatda onun ürək narahatlıqlarından şikayət etdiyini qeyd edib.
Sağlamlıq Durumu və Tibbi Müayinə
Quliyevanın verdiyi məlumata görə, iyulun 25-də telefon danışığı zamanı Həsənlinin səsi çox zəif və taqətsiz gəlib. Qeyd olunur ki, direktor iyulun 21-də intizam təcridxanasında huşunu itirdikdən beş gün sonra, yəni iyulun 26-da tibbi müayinəyə cəlb edilib. Müayinə zamanı onun qan təzyiqinin 140/100, çəkisinin isə 67 kiloqrama düşdüyü müəyyən edilib. Ülvi Həsənli həkimə ürəyində problemlər olduğunu bildirsə də, həkim bu şəraitdə elektrokardioqramma (EKQ) çəkməyin mümkün olmadığını, icazə olmadığını vurğulayıb.
Həsənli, huşunu itirdiyini nəzarətçilərə bildirməsinə baxmayaraq, heç bir reaksiyanın olmadığını diqqətə çatdırıb. O, həmçinin, dözülməz isti havada saxlanıldığı intizam kamerasının havalandırma sisteminin qəsdən bağlı saxlandığını bildirib. Rübabə Quliyeva bu hərəkətlərin Ülvi Həsənlinin səhhəti ilə bağlı yayılan xəbərlərə görə cəzalandırılmaq məqsədi daşıdığını və havalandırmanın bağlanmasının da məhz işgəncə məqsədi ilə edildiyini güman edir.
Aclıq Aksiyası və Məhkəmə Prosesi
Ülvi Həsənli iyulun 20-dən etibarən müddətsiz aclıq aksiyasına başlayıb. O, bu qərarı Penitensiar Xidmətin Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin qərarını icra etməməsi ilə əlaqələndirib. Direktorun vəkili Zibeydə Sadıqovanın iyulun 3-də verdiyi vəsatət təmin edilərək, onun Umbakı həbsxanasından Bakı İstintaq Təcridxanasına (BİT) köçürülməsi qərara alınıb. Lakin bu qərar hələ də icra olunmayıb.
Həsənli, həmçinin, ona həmrəylik məqsədilə aclıq aksiyası keçirən qadın jurnalistlərin vəziyyətindən narahat olduğunu ifadə edib. Qeyd edək ki, iyulun 22-də Bakı İstintaq Təcridxanasında saxlanılan "Abzas Media" jurnalistləri Sevinc Vaqifqızı, Nərgiz Absalamova və Elnarə Qasımova da Ülvi Həsənliyə dəstək məqsədilə aclığa başlayıblar.
Məhkəmə Qərarı və İttihamlar
İyunun 20-də Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində "Abzas Media işi" üzrə məhkum edilmiş şəxslərə hökm oxunub. Məhkəmənin qərarına əsasən, Ülvi Həsənli, baş redaktor Sevinc Vaqifqızı, araşdırmaçı jurnalist Hafiz Babalı və "Azadlıq Radiosu"nun jurnalisti, iqtisadçı Fərid Mehralızadə 9 il, jurnalistlər Nərgiz Absalamova və Elnarə Qasımova 8 il, "Abzas Media"nın koordinatoru Məhəmməd Kekalov isə 7 il 6 ay müddətinə azadlıqdan məhrum ediliblər.
Onlar qaçaqmalçılıq da daxil olmaqla bir sıra maddələr üzrə ittiham olunublar. Lakin jurnalistlər və onların müdafiəçiləri istintaqın ittihamları təsdiq edəcək mötəbər sübutlar təqdim etmədiyini vurğulayıblar.
Oxucu Şərhləri
Bu məqamda, Ülvi Həsənlinin vəziyyətinin keçmişdəki hadisələrdən fərqli olaraq, daha geniş ictimai rezonansa səbəb olacağı və beynəlxalq təzyiqin daha səmərəli olacağı ehtimalını düşünmək lazımdır. Lakin, keçmiş hadisələrdən çıxarıla biləcək əsas dərs belə bir vəziyyətdə vaxt amilinin həlledici əhəmiyyət daşımasıdır. Həbsxanada olan şəxsin sağlamlığının izlənməsi və dərhal tibbi yardıma ehtiyacı halında müdaxilənin sürəti həyati əhəmiyyət kəsb edir. Bu baxımdan, həbs şərtlərinin insan hüquqları standartlarına uyğunluğu, tibbi baxıma əlçatanlığın təminatı və həbsxanada olan şəxslərin vəkil və ailə üzvləri ilə əlaqəsinin asanlaşdırılması həyati əhəmiyyət daşıyır. Məqalədə verilən məlumatların bu aspektlərə daha da dərinləşdirilməsi oxucu üçün faydalı olardı.
Bundan əlavə, bu hadisəni təkcə bir fərdi hal kimi deyil, daha geniş bir kontekstdə – insan haqlarının pozulması, siyasi məhbusların müalicəsinə dair dövlət siyasətinin effektivliyi və azadlıq məhdudiyyətinin tibbi müalicəyə təsiri kimi sosial və siyasi məsələlər baxımından araşdırmaq zəruridir. Belə halların təkrarlanmasının qarşısını almaq üçün hüquqi mexanizmlərin gücləndirilməsi və beynəlxalq standartlara uyğun səhiyyə xidmətinin təminatı önəmlidir.
Bu konkret hadisə, həmçinin uzunmüddətli aclıq aksiyalarının insan orqanizminə təsiri və bununla bağlı effektiv müdaxilə strategiyalarının inkişafı ilə bağlı daha geniş araşdırmalara ehtiyac olduğunu vurğulayır. Azadlıqdan məhrum edilmiş şəxslərin sağlamlığının qorunması barədə hansı qanunvericilik təkmilləşdirilməlidir ki, oxşar halların qarşısını ala bilək?
Əvvəlki oxşar hadisələrdən çıxarıla bilən əsas dərs, həbsxanaların tibbi yardım göstərmək məsələsində ədalətli və çevik davranmamasının təhlükəsi və bu kimi hallarda qurumların cavabdehliyinin əhəmiyyətidir. Həsənlinin vəziyyətinin fərqliliyi müayinənin gecikdirilməsindən, eləcə də məlumatların yayılma sürətinin sürətlənməsindən (sosyal media və s.) qaynaqlanır. Bu, həm də ictimai təzyiqin rolu və informasiya əldə etmə imkanlarının artması kontekstində qiymətləndirilməlidir.
Əvvəlki halların təhlilindən əldə olunan dərslərdən yararlanılaraq, bu kimi vəziyyətlərin qarşısının alınması və həbsxanaların tibbi standartlarının yaxşılaşdırılması üçün konkret tədbirlər görülməsinin vacibliyi ön plana çıxır. Ancaq bunun üçün müstəqil və etibarlı məlumat mənbələrinin olması və ədalətli araşdırmaların aparılması zəruridir. Məqalədə yalnız bir tərəfin ifadələrinə yer verilməsi də dəqiq nəticələr çıxarmağı çətinləşdirir.
Oxucuya sual: Əgər Ülvi Həsənlinin səhhətinin pisləşməsində həbs şərtləri və tibbi yardımın gecikməsi əsas rol oynayırdısa, bu hadisənin qarşısını almaq üçün hansı konkret addımlar atıla bilərdi?
Şərh Yaz