Sülh danışıqları intensivləşir: Ukrayna nümayəndə heyəti ABŞ-da
2022-ci ilin fevralından bəri davam edən Ukrayna-Rusiya müharibəsi ilə bağlı diplomatik səylər sürətlənib. Hazırda ABŞ-ın təklif etdiyi sülh planı tərəflər arasında ciddi müzakirə mövzusudur. Bu planın Rusiya Federasiyasının təcavüzünü təşviq edib-etmədiyi, yoxsa dörd ilə yaxın davam edən müharibəni bitirmək üçün bir fürsət olub-olmadığı qızğın debatlara səbəb olur. Ukraynanın bu şərtləri qəbul edərək vəziyyət daha da pisləşmədən sülhə razılaşması, yoxsa daha güclü mövqe əldə etmək ümidi ilə mübarizəni davam etdirməsi sualı ətrafında müzakirələr gedir.
Ukrayna hökumətinin nümayəndə heyəti, ABŞ prezidenti Donald Trampın Ukrayna-Rusiya müharibəsini başa çatdırmaq planını daha ətraflı müzakirə etmək üçün ABŞ-a yola düşüb. Bloomberg agentliyinin məlumatına görə, Kiyevdən olan nümayəndə heyətinin tərkibinə Ukrayna Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurasının katibi Rüstəm Umerov və xarici işlər nazirinin birinci müavini Sergey Kisliça daxildir. Onlar noyabrın 29-30-da Florida ştatının Mayami şəhərində ABŞ prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkoff və Trampın keçmiş müşaviri Cared Kuşnerlə məsləhətləşmələr aparacaqlar.
The Economist jurnalisti Oliver Carroll əvvəlcə bildirmişdi ki, Ukrayna Müdafiə Nazirliyinin Baş Kəşfiyyat İdarəsinin rəisi Kiril Budanov da ABŞ-a səfər etməlidir. Lakin sonradan o, Budanovun yerinə onun müavini Vadim Skibitskinin Floridaya uçduğunu dəqiqləşdirdi. Axios müxbiri Barak Ravid isə danışıqlara Ukrayna Baş Qərargah rəisi general-leytenant Andrey Qnatovun da qoşulacağını əlavə edib.
Nəticədə, Ukrayna prezidentinin fərmanına əsasən, nümayəndə heyətinin yeni rəhbəri Rüstəm Umerov təyin edilib. Danışıqlar qrupuna Budanov, Skibitski, Kisliça və Qnatovla yanaşı, Ukrayna prezidentinin kabinet müşaviri Aleksandr Bevz, Ukrayna Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin rəisi Oleq İvaşenko, SBU rəis müavini Aleksandr Poklad və Ukrayna Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurası katibinin birinci müavini Yevgeni Ostryanski də daxil edilib. Onlardan kimin ABŞ-a getdiyi dəqiqləşdirilməyib.
Andrey Yermakın istefası və Kyivə hücum
Planlaşdırılan danışıqlar ərəfəsində Kyivdə Ukrayna Prezident Ofisinin rəhbəri Andrey Yermakın ofisində ölkənin enerji sektorundakı yüksək səviyyəli korrupsiya işi ilə bağlı axtarışlar aparılıb. İstintaqçılar Yermaka heç bir ittiham irəli sürməsələr də, o, bir neçə saat sonra istefa ərizəsi verib. Volodimir Zelenski ən yaxın müttəfiqinin işdən azad edilməsi barədə fərman imzalayıb və "Prezident Ofisinin yenidən qurulacağını" elan edib. Zelenski axşam müraciətində deyib: "Andreyə minnətdaram ki, Ukraynanın danışıqlar yolunda mövqeyi həmişə layiq olduğu kimi təqdim olunub. Bu, həmişə vətənpərvər bir mövqe idi".
Andrey Yermak istefasından sonra yeganə ictimai açıqlamasını New York Post jurnalisti Kaytlin Dornbosa verib. O, müharibəyə getmək niyyətində olduğunu yazıb: "Mən ön cəbhəyə gedirəm və hər cür repressiyaya hazıram. Mən dürüst və ləyaqətli bir insanam. Məni rüsvay etdilər və ləyaqətimi qorumadılar, baxmayaraq ki, mən 2022-ci il fevralın 24-dən Kyivdəyəm. Buna görə də Zelenski üçün problem yaratmaq istəmirəm: cəbhəyə gedirəm. Mənə qarşı yönələn çirkabdan və həqiqəti bilən tərəflərdən dəstək olmamasından daha çox hiddətlənirəm."
2025-ci il noyabrın 29-na keçən gecə Rusiya qoşunları Kyivə kütləvi zərbələr endirib. Ümumilikdə, onlar Ukraynaya 36 qanadlı və ballistik raket, eləcə də 596 müxtəlif növ pilotsuz uçuş aparatı buraxıblar. Ukrayna HHM qüvvələri 19 raketi və 558 dronu vuraraq zərərsizləşdirib. Hava Qüvvələrinin məlumatına görə, 22 yerdə hədəfə dəymələr və 17 yerdə vurulmuş qalıqların düşməsi qeydə alınıb. Bu hücum nəticəsində yaşayış binalarına ziyan dəyib, iki nəfər həlak olub, 37 nəfər yaralanıb və 15 nəfər xəstəxanalıq olub.
Rusiya Müdafiə Nazirliyi Kyivə endirilən zərbələrin "Ukraynanın Rusiya ərazisindəki mülki obyektlərə terror hücumlarına cavab" olduğunu elan edib. Nazirlik, hücumun məqsədinin Ukraynanın hərbi sənaye kompleksinin müəssisələri və onların işini təmin edən enerji obyektləri olduğunu bildirib. "Bütün təyin olunmuş obyektlər vurulub", – nazirliyin mətbuat xidməti açıqlayıb.
Müharibənin oxucu gözü ilə
Oxucularımızın müharibəyə dair fərqli baxışlarını təqdim etməklə, bu hadisəni onların gözü ilə görməyə çalışırıq. Müxtəlif fikirlərə yer verməyə çalışsaq da, nifrət nitqi, mülki şəxslərin öldürülməsinə haqq qazandıran və ya təcavüzkar müharibəni birbaşa dəstəkləyən mesajlar dərc edilmir.
Avqust (Ukrayna). Müharibənin əvvəlində eşitdim ki: müharibə ilə evimizə gələndə evimizi qorumalıyıq! Ofisin pəncərəsindən gənc oğlanların hərbi komissarlıqlardan şəhərin mərkəzi küçəsi ilə necə qaçdığını gördüm.
Mən özüm səfərbər oldum, baxmayaraq ki, mövqeyim qorunurdu. Bu, şüurlu bir seçim idi. Halbuki bir çoxları kimi mən də orduya yalnız filmlərdə rast gəlmişdim. Niyə səfərbər oldum? Azadlıq üçün. Gülünc səslənir? Dörd il əvvəl o, hələ də var idi. Düzünü desəm, ordu düşündüyümdən o qədər də qorxulu çıxmadı. Müharibə də. İlk atəş altında anladım ki, düşmənin əlində ölmək şansı, özümüzünkülər tərəfindən öldürülməkdən daha azdır. Məni öldürəcək raketi eşitməyəcəm, məni öldürəcək gülləni atan adamı görməyəcəm.
Üç illik müharibə ərzində Ukrayna dəyişdi. Mən artıq zabitəm. Səfərbər olduğuma peşmanam? Bəli. Bunu bitirmək istəyirəm? Bəli. İstənilən şərtlə – BƏLİ. Yoruldum. Çıxış yolu görmürəm.
Tez-tez eşidirəm: biz Ukrayna uğrunda döyüşürük! [Gəlin] Kiyev Rusunu xatırlayaq: eramızın 882-ci ili. Ukrayna vardı, var və olacaq – bu və ya digər formada. Biz əslində mövcud rejim uğrunda döyüşürük. Mövcud rejim özünü tamamilə nüfuzdan salıb. Hakimiyyət və xalq arasında – uçurum. Seçim azadlığı yoxdur, fikir azadlığı yoxdur, din azadlığı yoxdur, dil azadlığı yoxdur, hərəkət azadlığı yoxdur. Biz düşmənlərimizdən pis olduq. İnsanları mal-qara kimi ölümə sürükləyirlər.
İndi öz təzə qoşunumu görəndə düşünürəm: bir həbsxanaya, içində dustaq olduğun bir həbsxanaya hücum edəndə, öz kameranı müdafiə etmək üçün getməzsən, hücum edənləri alqışlayarsan.
ABŞ prezidenti Donald Trampın sülh təklifi necə dəyərləndirilməlidir?
ABŞ prezidenti Donald Trampın irəli sürdüyü sülh planı Ukrayna-Rusiya müharibəsinin gələcəyi üçün kritik bir məqam yaradır. Bu planın hər iki tərəf üçün hansı nəticələr doğuracağı, müharibənin gedişatına necə təsir edəcəyi və regional sabitliyə hansı şəkildə yansıyacağı geniş müzakirələrə səbəb olur. Sülh danışıqları fonunda baş verən son hadisələr, xüsusilə də Andrey Yermakın istefası, Ukraynanın mövqeyinə və danışıqlar masasına təsir edə biləcək əlavə faktorlar kimi qiymətləndirilir.
Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz