İşıq şüası 16.1 milyard mil məsafəni cəmi bir günə qət edir ki, bu məsafə işıq-gün adlanır. Saniyədə 10.6 mil sürətlə hərəkət edən Amerika kosmik gəmisi Voyager 1 üçün eyni məsafəni qət etmək 49 ildən çox vaxt aparacaq.
Voyager 1, 1977-ci ildə kosmosa buraxılıb, Yupiter, Saturn və digər planetləri araşdırıb. Gəmi 2026-cı ilin noyabrında Yerdən 16.1 milyard mil məsafəni qət edərək bu işıq-gün məsafəsinə çatan ilk kosmik aparat olacaq.
Kosmosdakı məsafələr o qədər böyükdür ki, astronomlar onları ölçmək üçün işıq sürətindən – saniyədə 186,282 mildən istifadə edirlər. Bir işıq-gün işıq dalğaları və radio siqnalları tərəfindən 24 saat ərzində qət edilən 16.1 milyard mildir. Bir işıq-il isə təxminən 6 trilyon milə bərabərdir.
Müqayisə üçün, Günəş sistemimiz nisbətən kiçikdir, Günəşdən Plutona qədər orta hesabla təxminən 3.7 milyard mil məsafə var.
Voyager 1 Hazırda Haradadır və Nə Kəşf Edib?
Voyager 1 1977-ci il sentyabrın 5-də Floridadakı Kennedi Kosmik Mərkəzində yerləşən 41 nömrəli buraxılış kompleksindən Titan IIIE-Centaur raketi ilə kosmosa göndərilib.
Kosmik gəmi 1979-cu ildə Yupiteri, 1980-ci ildə isə Saturnu geniş şəkildə fotolar çəkərək tədqiq edib. O, Yupiterin Io adlı peykində vulkanik aktivliyi və Saturnun orbitində üç yeni peyki kəşf edib. Gəmi həmçinin Saturnun halqalarının buz formalı mürəkkəb strukturlarını da aşkar edib.
Voyager 1 2012-ci ilin avqustunda Günəş sistemindən ayrılsa da, hələ də Günəşin qravitasiya sahəsində qalmaqdadır. O, ulduzlararası fəzaya daxil olandan bəri, Günəş sistemi ətrafındakı nəhəng günəş küləyi qabarı – heliosferdə plazma dalğalarını, kosmik şüaları və maqnit sahələrini öyrənir.
Kosmik gəmi Yerdən insan tərəfindən yaradılan ən uzaq obyektdir, lakin milyardlarla mil uzaqda olan tək kosmik tədqiqat aparatı deyil. 1972 və 1973-cü illərdə Yupiter və Saturnu araşdırmaq üçün buraxılan Pioneer 10 və Pioneer 11 artıq siqnal ötürmürlər.
İşıq-İli, İşıq-Günü və Astronomik Vahid: Məsafələr Haqqında
- İşıq-ili: 5.9 trilyon mil
- İşıq-günü: 16.1 milyard mil
- AU (Astronomik Vahid): 93 milyon mil
Bir işıq-ilində təxminən 63,241 AU var.
Voyager 1 Nə Qədər Müddət Daha İşlək Qalacaq?
2023-cü il noyabrın 14-də yaranan problemlə əlaqədar olaraq, Voyager 1-in Yerə göndərdiyi elmi və mühəndislik məlumatlarını oxunmaz edən bort kompüterindəki nasazlıq mühəndislər tərəfindən düzəldildi.
NASA və Jet İtələmə Laboratoriyasının mühəndisləri kosmik gəminin Elm Məlumat Alt Sistemində – elmi və mühəndislik məlumatlarını toplayıb ötürən sistemdə – tək bir kompüter çipinin sıradan çıxdığını aşkar etdilər.
Çipi təmir etmək mümkün deyildi. Bunun əvəzinə, mühəndislər proqram təminatının kodunu çipdən alt sistemin yaddaş sisteminin fərqli bir hissəsinə köçürdülər. Bu, məlumatların aydın şəkildə ötürülməsinə imkan verdi.
Voyager 1-in uzaq məsafəsi gəminin idarə olunmasını çətinləşdirir. Radio siqnalının göndərilməsi bir gün, cavabın alınması isə digər bir gün vaxt aparır. Bu vaxt ləngiməsi problemlərin aradan qaldırılmasını çox yavaş edir və mühəndisləri avtonom sistemlərə və ehtiyat avadanlıqlara güvənməyə məcbur edir.
Voyager 1 Yavaş-Yavaş Gücünü İtirməkdədir
Kosmik gəmi üç radioizotop termoelektrik generatoru (RTG) ilə enerji alır. RTG-lər bir qol üzərində quraşdırılıb və yavaş-yavaş parçalanaraq istilik istehsal edən plutonium-238 oksiddən istifadə edir. RTG-lər istiliyi elektrik enerjisinə çevirir.
Voyager 1 çox enerji sərf etmir. Buraxılış zamanı üç RTG birlikdə 30 voltda təxminən 470 vatt elektrik enerjisi istehsal edirdi ki, bu da dörd və ya beş 100 vattlıq közərmə lampasının enerjisinə bərabərdir.
Gəminin enerjisi indi təxminən 230 vatta düşüb ki, bu da iki 100 vattlıq lampanın gücünə bərabərdir.
NASA hər iki Voyager gəmisinin enerji ötürmələrini 2030-cu ildən sonra da davam etdirmək üçün sistemləri dayandırır. Bütün elektrik enerjisini itirdikdən sonra, Voyager gəmiləri milyardlarla il daha kosmosun dərinliklərinə doğru səyahət etməyə davam edəcəklər.
Voyager Gəmisindəki Qızıl Val Nədir?
Hər iki Voyager kosmik gəmisi Qızıl Val adlanan 12 düymlük qızıl suyuna çəkilmiş mis disk daşıyır. Bu disk Yer üzündəki həyatı təmsil edən səslər və 115 analoq şəkil ehtiva edir.
Valın alüminium örtüyü bir kartric və bir iynə ehtiva edir, həmçinin valın necə çalınacağını və məlumatlarının necə deşifrə ediləcəyini göstərən təlimat diaqramlarına malikdir.
Kornell Universitetindən Karl Saqan NASA komitəsinə sədrlik edərək valın məzmununu seçmişdir.
Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz