"Toplum TV İşi" Üzrə Növbəti Məhkəmə İclası Baş Tutub
İyulun 21-də Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində “Toplum TV işi” üzrə növbəti məhkəmə iclası keçirilib. Hakim Azər Tağıyevin sədrliyi ilə baş tutan prosesdə təqsirləndirilən şəxslərdən "Toplum TV"nin həmtəsisçisi Ələsgər Məmmədli və jurnalist Fərid İsmayılovun vəkilləri onların səhhətlərindəki ciddi problemləri əsas gətirərək ev dustaqlığına buraxılmalarını tələb ediblər. Lakin hakim, təqsirləndirilən şəxslərin səhhətinin pisləşməsi ilə bağlı rəsmi həkim müayinəsi və ya tibbi rəyin olmadığını əsas gətirərək bu vəsatətləri təmin etməyib.
Akif Qurbanovun Çıxışı Və Növbəti Prosesin Tarixi
İş üzrə təqsirləndirilən şəxslərdən biri, Demokratik Təşəbbüslər İnstitutunun (İDİ) rəhbəri Akif Qurbanov isə əvvəlki iclaslarda başladığı çıxışını tamamlayıb. O, öz çıxışının bu hissəsində ictimai-siyasi fəaliyyətlə məşğul olmağa başladığı dövrdən etibarən ailə üzvlərinin qarşılaşdığı təhdidlər barədə danışıb və bu hallara görə ölkə hakimiyyətini məsuliyyətli hesab etdiyini bildirib. Növbəti məhkəmə prosesi avqustun 4-nə təyin edilib.
Həbs Edilənlər Və İttihamların Təfərrüatları
“Toplum TV işi” çərçivəsində ümumilikdə 10 nəfərə qarşı cinayət işi açılıb. Həbs edilənlər arasında III Respublika Platformasının spikeri Akif Qurbanov, bu qurumun qurucu heyət üzvü Ruslan İzzətli, "Toplum TV"nin həmtəsisçisi Ələsgər Məmmədli, videoredaktor Müşfiq Cabbar, jurnalist Fərid İsmayılov, Demokratik Təşəbbüslər İnstitutunun əməkdaşları Əli Zeynal, İlkin Əmrahov və Ramil Babayev yer alır. Jurnalist Elmir Abbasov polis nəzarətinə verilib, "Toplum TV" redaktoru Şahnaz Bəylərqızı isə əvvəlcə ev dustaqlığına buraxılsa da, sonradan onun barəsində polis nəzarətinə verilməklə qətimkan tədbiri seçilib.
Qeyd edək ki, "Toplum TV işi" üzrə həbs edilənlər ilkin olaraq qaçaqmalçılıqda ittiham edilsələr də, sonradan ittihamlar daha da ağırlaşdırılıb. Təqsirləndirilən şəxslər bu ittihamları qəbul etmir və özlərinin siyasi sifariş əsasında həbs olunduqlarını bəyan edirlər.
Azərbaycanda Jurnalist Həbsləri Və Hakimiyyətin Mövqeyi
2023-cü ilin noyabr ayından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında təxminən 30-a yaxın jurnalist və ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Bu hadisələr ölkədə siyasi mühitin gərginliyini artırıb. Azərbaycan hakimiyyəti isə bəyan edir ki, ölkədə heç kimi peşə fəaliyyətinə və ya siyasi baxışlarına görə təqib etmir, ölkədə bütün hüquq və azadlıqlar tam şəkildə təmin olunur.
Oxucu Şərhləri
Məsələn, keçmişdə bəzi hallarda ciddi sağlamlıq problemləri olmasına baxmayaraq, məhkumlar ev dustaqlığına buraxılmayıb və hətta həbs müddətləri uzadılıb. Bu da, məhkəmənin siyasi təzyiqlərə məruz qaldığının, qərarlarının obyektivlikdən uzaq olduğunun göstəricisi kimi qiymətləndirilə bilər.
Hazırkı vəziyyətin fərqli ola biləcəyi fikrini irəli sürmək üçün əlavə məlumat lazımdır. Məhkəmənin qərarını nə dərəcədə ədalətli saymaq olar? Ələsgər Məmmədli və Fərid İsmayılovun vəkillərinin təqdim etdiyi sübutların miqdarı və etibarlılığı, habelə hakimin qərara nə dərəcədə müstəqil yanaşması aydınlaşdırılmalıdır. Keçmiş hadisələrdən çıxarılan əsas dərs, məhkəmə sisteminin müstəqilliyinin və ədalət prinsipinin tətbiqinin həyati əhəmiyyət daşımasıdır. Yalnız bu zaman ədalətli qərarlar verilə bilər və vətəndaşların hüquqları təmin oluna bilər.
Alternativ bir yanaşma olaraq, beynəlxalq təşkilatların, xüsusən də insan haqları üzrə ixtisaslaşmış təşkilatların bu işə müdaxiləsini təmin etmək olar. Bu təşkilatların müşahidəçi qismində məhkəmə proseslərində iştirakı, prosesin şəffaflığını artırmaqla yanaşı, tərəflərə beynəlxalq standartlar əsasında hüquqi dəstək də göstərə bilər. Bundan əlavə, media azadlığı ilə bağlı beynəlxalq təşkilatların bu məsələyə dair açıq bəyanatlar verməsi və Azərbaycan hökumətinə təzyiq göstərməsi də faydalı ola bilər. Bu, həm prosesin ədalətliliyini təmin etməyə, həm də gələcəkdə oxşar halların qarşısının alınmasına kömək edə bilər.
Bu qərarın uzunmüddətli sosial-iqtisadi nəticələri nəzərə alınmalıdır. Mətbuat azadlığının məhdudlaşdırılması, informasiya axınının maneə törədilməsi, cəmiyyətin demokratik inkişafına və iqtisadi səmərəliliyinə mənfi təsir göstərir. Sərhədsiz Reportyorlar təşkilatının hesabatlarında da bu tendensiya aydın görünür. İnsan hüquqlarının pozulması isə ölkənin beynəlxalq aləmdə imicini zədələyir və xarici investisiyaların cəlb edilməsini çətinləşdirə bilər.
Maraqlıdır, əgər məhkəmə prosesi beynəlxalq müşahidəçilərin tam iştirakı ilə daha şəffaf keçirilsəydi, qərar fərqli olardımı?
Şərh Yaz