Sağlamlıq 01.12.2025

Yeni demans növü koqnitiv geriləmə anlayışını dəyişir

Dementiya Anlayışında Yeni Fəsil Açılır

Son araşdırmalar dementiya haqqında bildiklərimizi əsaslı şəkildə dəyişməkdədir. Artıq məlumdur ki, Alzheimer xəstəliyi koqnitiv funksiyaların zəifləməsinə səbəb olan yeganə dementiya növü deyil. Alimlər yeni və fərqli formaları müəyyən edərək, bu vəziyyətlə bağlı daha dəqiq diaqnoz və müalicə strategiyaları inkişaf etdirməyə çalışırlar. Bu kəşflər beyin sağlamlığı və yaşla əlaqəli koqnitiv geriləmənin daha yaxşı anlaşılması üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.

LATE Dementiyası: Yaşlılarda Alzheimerin Gizli Oxşarı

Yeni aşkar edilən dementiya növlərindən biri də "LATE dementiyası" adlanır. Bu xəstəlik xüsusilə yaşlı insanlarda Alzheimer xəstəliyinə bənzər simptomlarla özünü göstərir və tez-tez səhv diaqnozlara səbəb olur. LATE dementiyası beynin müəyyən hissələrində TDP-43 zülalının anormal yığılması ilə əlaqəli olduğu üçün, onun Alzheimerdən fərqli patoloji mexanizmlərə malik olduğu düşünülür. Bu fərq, gələcəkdə hər iki xəstəlik üçün daha hədəflənmiş müalicə üsullarının hazırlanması baxımından kritik əhəmiyyət daşıyır.

Koqnitiv Geriləməyə Diaqnostik və Müalicəvi Baxış Dəyişir

Dementiya növlərinin müxtəlifliyinin tanınması, koqnitiv geriləmənin diaqnostikası və idarə edilməsi paradigmalarını dəyişir. Məsələn, Kanadada dementiya idarəetməsi ilə bağlı yanaşmalar yenidən nəzərdən keçirilir və daha fərdi, xəstənin xüsusi ehtiyaclarına uyğun strategiyalar tətbiq edilməyə başlanılır. Bu, təkcə diaqnozun dəqiqliyini artırmaqla yanaşı, həm də xəstələr üçün daha effektiv və yaşam keyfiyyətini artıran müalicə variantları təklif etməyə imkan verir.

Dementiya Növlərinin Çoxşaxəliliyi

Uzun illər boyu dementiya adətən Alzheimer xəstəliyi ilə eyniləşdirilsə də, bu gün tibb dünyası onun müxtəlif formalara malik olduğunu qəbul edir. Vaskulyar dementiya, frontotemporal dementiya, Levi cisimcikli dementiya və LATE dementiyası kimi növlər, hər birinin özünəməxsus simptomları və inkişaf trayektoriyaları ilə xarakterizə olunur. Bu müxtəlifliyi anlamaq, həm pasiyentlər, həm də onların ailələri üçün xəstəliklə daha effektiv mübarizə aparmaqda açar rol oynayır.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!

Şərh Yaz