Xərçənglə Mübarizədə Ümidverici Yenilik: Erkən Diaqnostika üçün Qan Testi
Xərçəng dünya üzrə ölüm səbəbləri arasında ön sıralarda qalmaqdadır, bu da qismən xəstəliyin gec aşkar edilməsi ilə bağlıdır. Lakin bu yaxınlarda yayımlanan bir araşdırmaya görə, sadə bir qan testi müxtəlif xərçəng növlərini erkən mərhələlərdə müəyyən etmək potensialına malikdir.
Bioktexnologiya şirkəti GRAIL tərəfindən aparılan bu tədqiqat, xərçəngin daha tez aşkar edilməsi ilə yanaşı, onun çoxsaylı skrininq testləri olmayan orqanlarda da müəyyən edilə biləcəyini göstərir. Galleri adlanan bu test, 216 nəfərdə xərçəng siqnallarını aşkarlayıb və onlardan 133-ündə xərçəngin mövcudluğu təsdiqlənib. Həmçinin, test 92% hallarda xərçəngin mənşəyini dəqiq proqnozlaşdıra bilib.
Xərçəngin erkən diaqnostikası imkanlarının genişlənməsi
Bir çox ciddi xərçəng növü üçün skrininq metodlarının olmaması səbəbindən onlar adətən gec aşkar edilir. Lakin şişlər erkən mərhələdə tapıldıqda, onların müalicəyə cavab vermə ehtimalı daha yüksək, hətta tam sağalma şansı belə mövcud olur.
Hal-hazırda, məmə xərçəngi üçün mammogramlar, uşaqlıq boynu xərçəngi üçün Pap testləri, bağırsaq xərçəngi üçün kolonoskopiyalar, eləcə də prostat və ağciyər xərçəngləri üçün müəyyən müayinə üsulları mövcuddur.
Qeyd etmək lazımdır ki, Galleri MCED testi hələ ki ABŞ Qida və Dərman Administrasiyası (FDA) tərəfindən təsdiqlənməyib; araşdırmalar davam etməkdədir.
Maye biopsiya ilə xərçəng DNT-sinin aşkarlanması
Maye biopsiya növü olan Galleri MCED testinin əsas məqsədi, xərçəng hüceyrələrini simptomlar ortaya çıxmazdan çox əvvəl, erkən mərhələlərdə müəyyən etməkdir. Bu testlər, maşın öyrənməsi alqoritmlərindən istifadə edərək, DNT və zülal profilləri vasitəsilə xərçəngin ehtimal olunan mənşəyini təyin edir.
Maye biopsiya prosesi necə işləyir?
Qan testi üçün nümunə götürüldükdən sonra laboratoriyada ən müasir texnologiyalar və avadanlıqlar vasitəsilə DNT analizi aparılır. Anomaliyalar aşkar edildikdə, onlar daha dərindən araşdırılır. Bu molekulyar məlumatlar sayəsində həkim, daha uğurlu ola biləcək hədəfli müalicələr təyin edə bilər.
MCED testlərinin cari statusu
Bəzi çoxnövlü xərçəngin erkən diaqnostikası (MCED) testləri laboratoriyada hazırlanmış testlər kimi mövcud olsa da, FDA hələ heç bir MCED testini tam təsdiqləməyib. Milli Sağlamlıq İnstitutlarının məlumatına görə, FDA bir sıra MCED testlərinə "İnnovativ Cihaz Təyinatı" (Breakthrough Device Designation) verib. Bu təyinat onların inkişaf və nəzərdən keçirilmə proseslərini sürətləndirsə də, FDA tərəfindən tam təsdiq edilməsi ilə eyni deyil.

Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz