Yuxunu ən çox yaxşılaşdıran idman növü məlum oldu

Yoqa yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün ən təsirli məşq ola bilər

Xəyal etmək olar ki, yoqa matı sərmək və nəfəsinizlə axmaq, uzun müddətdə yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün ən yaxşı məşqlərdən biridir. Otuz təsadüfi nəzarətli sınağın aparıldığı bir meta-təhlil göstərir ki, müntəzəm, yüksək intensivlikli yoqa, gəzinti, müqavimət məşqləri, kombinə edilmiş məşqlər, aerobik məşqlər, eləcə də qiqonq və tayçi kimi ənənəvi Çin məşqləri ilə müqayisədə yuxunun yaxşılaşması ilə daha sıx bağlıdır.

Analizə daxil edilən sınaqlar ondan çox ölkədən toplanmış və bütün yaş qruplarından 2500-dən çox yuxu pozğunluğu olan iştirakçını əhatə etmişdir.

Məşq növləri arasında fərqlər

Çinin Harbin İdman Universitetinin tədqiqatçıları məlumatları araşdırdıqdan sonra müəyyən ediblər ki, həftədə iki dəfə, 30 dəqiqədən az davam edən yüksək intensivlikli yoqa pis yuxu üçün ən yaxşı fiziki çarədir. Gəzinti növbəti ən yaxşı fiziki fəaliyyət forması olub, ardınca müqavimət məşqləri gəlir. Müsbət nəticələr cəmi 8-10 həftə ərzində müşahidə edilmişdir.

Bu nəticələr, 2023-cü ildə aparılan başqa bir meta-təhlilin tapıntıları ilə müəyyən dərəcədə ziddiyyət təşkil edir. Həmin təhlildə yuxu pozğunluğu olan insanlarda yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün həftədə üç dəfə aerobik və ya orta intensivlikli məşqin daha təsirli olduğu qeyd edilmişdi. Lakin həmin icmala daxil olan tədqiqatlardan biri də yoqanın yuxu nəticələrinə digər məşq növlərindən daha əhəmiyyətli təsir göstərdiyini bildirmişdi.

Üstəlik, yoqanı aerobik, yoxsa anaerobik kimi təsnif etmək çətin ola bilər, çünki onun intensivliyi istifadə olunan texnikadan asılı olaraq dəyişə bilər. Bəlkə də bu fərqlər sınaqdan sınağa nəticələrin niyə fərqli olduğunu izah edə bilər.

Yoqanın yuxuya faydalarının mexanizmləri

Ən son meta-təhlil yoqanın yuxu üçün niyə xüsusilə faydalı olduğunu izah edə bilmir, lakin bir neçə ehtimal var. Yoqa təkcə ürək döyüntüsünü sürətləndirib əzələləri işlətməklə yanaşı, həm də tənəffüsü tənzimləyir. Tədqiqatlar göstərir ki, nəfəsə nəzarət istirahət və həzm funksiyalarına cavabdeh olan parasimpatik sinir sistemini aktivləşdirə bilər.

Bəzi araşdırmalar hətta yoqanın beyin dalğaları aktivliyi nümunələrini tənzimlədiyini, bunun da daha dərin yuxunu təşviq edə biləcəyini göstərir.

Nəticə və tövsiyələr

Ümumilikdə məşqin yuxu üçün faydalı olduğunu göstərən etibarlı sübutlar olsa da, konkret məşqlərin uzunmüddətli təsirlərini müqayisə edən araşdırmalar hələ də çatışır. Harbin İdman Universitetinin tədqiqatçıları, "Yuxu pozğunluqları üzrə aparılan tədqiqatların tapıntılarını şərh edərkən ehtiyatlı olmaq lazımdır, çünki daxil edilən tədqiqatların sayı məhduddur və yuxu pozğunluğu olan əhalinin unikal xüsusiyyətləri var" deyə xəbərdarlıq edir.

Bədənlərimiz və beyinlərimiz fərqlidir və yuxusuzluq və ya digər yuxu pozğunluqları üçün hər kəsə uyğun vahid həll yolu yoxdur. Yoqa matında tərləmək, mövcud olan bir çox variantdan sadəcə biridir.

Tədqiqat "Sleep and Biological Rhythms" jurnalında dərc edilmişdir.

24 saat