Volodimir Zelenski çərşənbə axşamı gecəsi ölkədəki yolsuzluqla mübarizə tədqiqat institutlarının müstəqilliyini ləğv edən qanunu imzalayıb. Rusiyanın "diktator" adlandırdığı Prezident, üç il əvvəl başlayan müharibənin başlanğıcından bəri ilk dəfə Ukrayna xalqı tərəfindən etirazla qarşılandı. Yeni qanun, korrupsiyaya qarşı mübarizədə əsas rol oynayan qurumların müstəqil istintaq aparmaq səlahiyyətini faktiki olaraq sona çatdırır.
Qanun prezidentin ofisi tərəfindən təsdiqləndi
Qanunun imzalanması parlamentin internet saytında təsdiqlənib. Bu qərar, Kiyevdəki prezident iqamətgahı önündə Zelenskinin qanuna veto qoyması tələbi ilə saatlarla davam edən etirazlardan dərhal sonra qəbul edildi. 12414 saylı qanun, Milli Korrupsiya ilə Mübarizə Bürosu (NABU) ilə Xüsusi Korrupsiya ilə Mübarizə Prokurorluğunun (SAPO) müstəqil istintaq aparma səlahiyyətini ləğv edir. Bu səlahiyyət yeni tənzimləmə ilə birbaşa Baş Prokurorluq orqanına verilir. Layihə parlamentdə ikinci səsvermədə sürətlə qəbul edilərək qüvvəyə mindi.
Gizli Dəyişikliklər və Xalqın Reaksiyası
Dəyişikliklər, əlaqəsiz başqa tənzimləmələrin içinə əlavə edilərək ictimaiyyətdən gizlədilmişdi. Lakin qanunun mahiyyətinin aşkarlanması günlər deyil, saatlar çəkdi. Onun məzmununu eşidən insanlar küçələrə axışdı. Çərşənbə axşamı gecəsi paytaxt Kiyevdə təxminən 2-3 min nəfər İvan Franko Teatrının yaxınlığında toplaşaraq qanunu etiraz etdi. Nümayişçilərin əksəriyyətini gənclər təşkil edirdi. 2022-ci ildən bəri qüvvədə olan hərbi vəziyyət, etirazları qadağan etsə də, bu qadağa onları dayandırmadı.
Protestolar rəhbərliyi narahat etmədi
KyivPost müxbiri Sergii Kostej, "İnsanlar keçmiş prezident Yanukoviç dövrünə qayıtmaq istəmir. Ölkənin yenidən Rusiyaya bənzəməsini qəbul etmirlər," deyib. Etirazlar elan edilmiş küçəyə çıxma qadağasına baxmayaraq davam etdi. 2014-cü ildə avtoritar Viktor Yanukoviç hökumətini devirən Euromaydan etirazlarından bəri ilk dəfədir ki, bu ölkədə bir hökumət bu qədər sərt reaksiya ilə üzləşir. Müxalifət millət vəkili Yaroslav Jelesnyak, Zelenskinin qanunu səsvermədən dərhal sonra imzaladığını Telegram hesabından elan edib. O, paylaşımında "Etirazlar onların vecinə deyil," ifadəsini işlədib. Demokratiya prinsiplərini dəstəkləyən tələblərə baxmayaraq, Prezident Zelenski imzalamada israr etdi.
Oxucu Şərhləri
Qanunun imzalanması parlamentin internet saytında təsdiqlənib. 12414 saylı qanun, Milli Korrupsiya ilə Mübarizə Bürosu (NABU) ilə Xüsusi Korrupsiya ilə Mübarizə Prokurorluğunun (SAPO) müstəqil istintaq aparma səlahiyyətini ləğv edir. Bu səlahiyyət yeni tənzimləmə ilə birbaşa Baş Prokurorluq orqanına verilir. Layihə parlamentdə ikinci səsvermədə sürətlə qəbul edilərək qüvvəyə mindi.
Dəyişikliklər, əlaqəsiz başqa tənzimləmələrin içinə əlavə edilərək ictimaiyyətdən gizlədilməyə çalışılsa da, qanunun mahiyyətinin aşkarlanması saatlar çəkdi. Onun məzmununu eşidən insanlar küçələrə axışdı. Çərşənbə axşamı gecəsi paytaxt Kiyevdə təxminən 2-3 min nəfər İvan Franko Teatrının yaxınlığında toplaşaraq qanuna etiraz etdi. Nümayişçilərin əksəriyyətini gənclər təşkil edirdi. 2022-ci ildən bəri qüvvədə olan hərbi vəziyyət, etirazları qadağan etsə də, bu qadağa onları dayandırmadı.
Bu etirazlar, 2014-cü ildə avtoritar Viktor Yanukoviç hökumətini devirən Euromaydan etirazlarından bəri ilk dəfədir ki, bir hökumət bu qədər sərt reaksiyala qarşılaşır. KyivPost müxbiri Sergii Kostejin qeyd etdiyi kimi, "İnsanlar keçmiş prezident Yanukoviç dövrünə qayıtmaq istəmir. Ölkənin yenidən Rusiyaya bənzəməsini qəbul etmirlər." Etirazlar elan edilmiş küçəyə çıxma qadağasına baxmayaraq davam etdi. Bu hadisələr, Ukrayna daxilindəki siyasi və ictimai mənzərənin dəyişkənliyini və xalqın narazılığının artdığını göstərir.
Sizə '3 il sonra ilk Zelenski etirazları: Xalqı ondan bezdi' başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: 'Maraqlı bir yazı. Zelenski administrasiyasının populyarlıq reytinqlərindəki düşüşü qeyd etmək vacibdir, lakin "xalqın ondan bezməsi" kimi qəti bir iddia irəli sürərkən ehtiyatlı olmaq lazımdır. Bu düşüşün səbəbləri daha dərindən araşdırılmalıdır. Məsələn, müharibənin uzunmüddətli təsirləri, iqtisadi çətinliklər və ya siyasi islahatların sürətinin aşağı olması kimi faktorlar nəzərə alınmışmı? Reytinqlərin düşməsi mütləq xalqın rəhbərdən bezməsi demək deyil; əksinə, hədəflərin gerçəkləşməsindəki gecikmə və ya gözləntilərin ödənilməməsi ilə bağlı narazılığın ifadəsi ola bilər. Daha ətraflı sosioloji araşdırmalar və müstəqil sorğular bu iddianı daha möhkəm sübuta yetirmək üçün zəruridir.'. Bu şərഹിə 'humorous' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('Zelenski') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
Şərhinizi diqqətlə oxudum və təqdim etdiyiniz fikirlərlə razılaşmıram. Etirazların miqyası və iştirakçıların demoqrafik profili barədə statistika tələb etsəniz də, məqalədəki məlumatlar artıq əhəmiyyətli bir narazılığın olduğunu göstərir. Xüsusilə, gənclərin etirazlarda fəal rol oynaması və mövcud hərbi vəziyyətə baxmayaraq küçələrə axışması, Zelenski hökumətinə qarşı ciddi bir xalq etirazının mövcudluğunu sübut edir. Etirazların Zelenski hökumətinin siyasi gələcəyinə təsir edib-etməyəcəyi hələ erkən olsa da, bu cür etirazlar siyasi sabitlik üçün həmişə bir risk yaradır və bu riskin qiymətləndirilməsi vacibdir.
Şərh Yaz