ABŞ-da varlıların doğuşdan əvvəl "zəkalı körpə" yarışı

Silikon Vadisində “Super Körpə” Axtarışı: Genetik Seçim Təhlükəsi

Amerika Birləşmiş Ştatlarının texnologiya mərkəzi olan Silikon Vadisi yeni bir çağırışla üzləşir. Bölgənin varlı texnologiya rəhbərləri, gələcəyin ən zəki uşaqlarını dünyaya gətirmək məqsədilə embrionlarını hərtərəfli genetik testlərdən keçirirlər. Yüksək gəlirə malik ailələr süni mayalanma üsulu ilə doğulacaq övladlarının zəka potensialını əvvəlcədən müəyyən etmək arzusundadırlar.

Zəka Axtarışında Tərəfdaş Seçimi

Tanınmış cütləşdirmə mütəxəssisi Jennifer Donnelly qeyd edir ki, hazırda üç texnologiya şirkəti rəhbəri arasında yüksək nailiyyətlərlə tanınmış universitetlərdən məzun olmuş tərəfdaşlarla övlad sahibi olmaq meyli güclənib. Donnelly vurğulayır ki, Silikon Vadisi rəhbərləri arasında zəki həyat yoldaşı və zəki nəsil axtarışı ciddi dərəcədə artıb.

Bahalı Genetik Test Xidmətləri

San Fransisko körfəzi bölgəsində yerləşən Nucleus Genomics və Herasight kimi yeni texnoloji firmalar artıq embrionların zəka proqnozunu da ehtiva edən genetik testlər təqdim edirlər. Nucleus-da bu testlərin qiyməti 6 min dollardan başlarkən, Herasight-da 50 min dollara qədər yüksələ bilir. Maraqlıdır ki, ötən ay məşhur sahibkar Elon Musk da Herasight ilə bağlı bir paylaşımı "Əla" cavablandıraraq diqqəti özünə cəlb etmişdi.

Xəstəlik Riskləri və Xüsusiyyət Proqnozları

Poligenik Embrio Skrinqi adlandırılan bu testlər yalnız kommersiya məqsədləri üçün təklif olunur. Bu müayinələr embrionlarda diabet, xərçəng, psixi sağlamlıq problemləri kimi geniş yayılmış xəstəlik risklərini ölçməklə yanaşı, həmçinin boy və zəka kimi fiziki və intellektual xüsusiyyətlər barədə də proqnozlar verir.

Etik Çətinliklər və Gələcək Ssenarilər

Lakin bu yeni trend ciddi etik mübahisələrə yol açıb. Stanford Universitetindən genetik mütəxəssis Hank Greely bu vəziyyəti tənqid edir: "Bu doğrudurmu? Bir çox insan bunu sorğulayır. Varlı insanlar genetik bir 'super sinif' yaradır və qalanlar adi insanlar olacaq? Bu, tamamilə elmi fantastika ssenarisidir." Harvard Universitetindən digər bir genetik mütəxəssis Sasha Gusev isə deyir: "Varlılar öz zəkalarını və uğurlarını yaxşı genlərə bağlayır və indi eyni prinsipləri övladlarına da tətbiq edə biləcəklərini zənn edirlər." Silikon Vadisində müşahidə olunan bu meyl, yalnız yüksək gəlirli ailələri deyil, geniş etik və ictimai müzakirələri də gündəmə gətirir. "Eugenika" ilə əlaqəli narahatlıqlar da artıq səslənməyə başlayıb. "Super körpə" xəyalı real dünyada həm elmi, həm də sosial sərhədləri aşaraq ciddi suallar yaradır.

24 saat