Yaxın Şərq 09.07.2025

ABŞ elçisi Witkoff Qəzza atəşkəs sazişinin yaxın olduğunu bildirib

ABŞ elçisi Witkoff Qəzza atəşkəs sazişinin yaxın olduğunu bildirib
ABŞ prezidenti Donald Trampın köməkçisi İsrail və HƏMAS arasında Qəzzada atəşkəsə dair razılaşmanın yaxın olduğunu bildirib. Vaşinqton həftənin sonuna qədər diplomatik səylərin müqavilə ilə nəticələnəcəyinə ümid edir.

Qəzzada Atəşkəsə Yaxınlaşma

ABŞ-ın xüsusi elçisi Stiv Vitkof çərşənbə axşamı Ağ Evdə jurnalistlərə açıqlamasında deyib ki, “Biz hazırda dolayı danışıqlar aparırıq. İki günlük intensiv danışıqlardan sonra dörd məsələdən yalnız biri həllini tapmayıb.” Vitkof əlavə edib: “Buna görə də ümid edirik ki, bu həftənin sonuna qədər bizi 60 günlük Qəzzada atəşkəsə aparacaq bir razılaşma əldə edəcəyik.” Vitkof bildirib ki, razılaşma 10 israilli girovun və doqquz nəfərin cəsədinin azad edilməsini nəzərdə tutur. O əlavə edib ki, Tramp administrasiyası bu razılaşmanın “Qəzzada davamlı sülhə gətirib çıxaracağını” düşünür. Çərşənbə axşamı İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu da Vaşinqtonda jurnalistlərə deyib ki, İsrail “hələ də Qəzzada hərbi əməliyyatları tamamlamaq məcburiyyətində olsa da”, danışıqlar tərəfləri atəşkəs üzərində ciddi şəkildə işləyirlər.

Gərgin Diplomatik Görüşlər

ABŞ prezidenti Donald Tramp və Netanyahu arasında görüş Trampın yanvarın 20-də ikinci səlahiyyət müddətinə başlamasından sonra İsrail liderinin ABŞ-a üçüncü səfəri çərçənbə axşamı baş tutub. İki lider bazar ertəsi Ağ Evdə birlikdə şam yeməyi yeyiblər. Liderlər çərşənbə axşamı yenidən görüşəcəklər. Tramp Ağ Evdə Nazirlər Kabinetinin iclasında jurnalistlərə deyib: “O, sonra gələcək. Demək olar ki, yalnız Qəzza haqqında danışacağıq. Bunu həll etməliyik.” O, əlavə edib ki, “Bu, bir faciədir və o, bunu həll etmək istəyir, mən də həll etmək istəyirəm, düşünürəm ki, digər tərəf də istəyir.” Qətər çərşənbə axşamı HƏMAS və İsrail nümayəndə heyətlərinin atəşkəs təklifini müzakirə etmək üçün Dohada olduğunu təsdiqləyib. Qətər Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Məcid əl-Ənsari deyib: “Hazırda müsbət əlaqələr mövcuddur. Qətər və Misir vasitəçilik qrupları danışıqlar çərçivəsində konsensusun əldə olunması üçün gecə-gündüz çalışırlar. Bu, bizim diplomatik səylərimizin nəticəsidir.”

Qəzzada Humanitar Vəziyyət və Köçkünlük Təhlükəsi

İsrailin Qəzzaya qarşı müharibəsi nəticəsində 57,500-dən çox fələstinli həlak olub, anklavın demək olar ki, bütün əhalisi daxili olaraq köçkün düşüb və yüz minlərlə insan aclıq təhlükəsi ilə üz-üzə qalıb.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının mütəxəssisləri və hüquq qrupları İsrailin Qəzzadakı hərbi kampaniyasını soyqırım kimi qiymətləndiriblər. Netanyahu bazar ertəsi bildirib ki, ABŞ və İsrail fələstinlilərin Qəzzadan kütləvi şəkildə köçürülməsini təmin etmək üçün çalışırlar – bu fikir ilk dəfə fevralda Tramp tərəfindən irəli sürülüb. İsrailli rəsmilər fələstinlilərin Qəzzadan çıxarılması səylərini ərazidən “könüllü köç” kimi təqdim edirlər. Netanyahu jurnalistlərə deyib: “Əgər insanlar qalmaq istəyirlərsə, qala bilərlər, amma getmək istəyirlərsə, getməlidirlər. Bu bir həbsxana olmamalıdır. Açıq bir yer olmalı və insanlara sərbəst seçim verilməlidir.” Hüquq müdafiəçiləri bildiriblər ki, fələstinlilərin Qəzzadan çıxarılması etnik təmizləməyə bərabərdir və bunu könüllü hesab etmək olmaz. Tanınmış hüquq eksperti Ralf Uayld Al-Cəzirəyə deyib ki, Qəzzadakı genişmiqyaslı dağıntılar, mühasirə və gündəlik hücumlar nəzərə alınmaqla, orada qalmaq və ya getmək üçün sərbəst seçim “yalandır”. O əlavə edib: “Bu, məcburi köçkünlükdür, çünki bu, sərbəst şəkildə edilən bir seçim deyil.”

24 saat