Handala Yardım Gəmisinə Basqın Əməliyyatı
2025-ci il iyulun 27-də İsrail əsgərləri “Handala” humanitar yardım gəmisinə basqın etməyə hazırlaşarkən, tanınmış fəal Huwaida Arraf radiodan onlara çağırış edərək geri çəkilmələrini tələb edib. Bu anlar, gəmi heyəti ilə İsrail hərbçiləri arasında gərginliyin pik həddə çatdığı dövrdə baş verib.
Aktivistin Sərt Reaksiyası və Qəzza Blokadası İttihamları
Fəal Huwaida Arraf radio vasitəsilə etdiyi müraciətdə İsrailin Qəzza zolağına tətbiq etdiyi blokadanı beynəlxalq hüquqa zidd, hətta müharibə cinayəti kimi qiymətləndirib. O, İsraili mülki əhalini qəsdən aclığa məhkum etməkdə ittiham edib və bildirib ki, “azadlıq flotiliyası” adlanan bu səfərin yeganə məqsədi bölgəyə həyati əhəmiyyətli
humanitar yardım çatdırmaqdır. Arrafın bu çağırışı, əsgərlərin gəmiyə daxil olmasından bir neçə an əvvəl səslənib.
Yardım Flotiliyasının Humanitar Missiyası
Handala yardım gəmisinin əsas missiyası, uzun illərdir blokada altında yaşayan Qəzza zolağı sakinlərinə ərzaq, dərman və digər zəruri ləvazimatları çatdırmaq idi. Flotiliyada iştirak edən fəallar, bu dəniz səfərinin tamamilə dinc xarakter daşıdığını və məqsədlərinin yalnız humanitar ehtiyacları qarşılamaq olduğunu qeyd ediblər. Lakin İsrail tərəfi gəminin hərəkətini öz təhlükəsizliyinə təhdid kimi dəyərləndirərək, onu dayandırmaq qərarına gəlib. Bu hadisə beynəlxalq ictimaiyyətdə yenidən müzakirələrə səbəb olub.
24 saat
Oxucu Şərhləri
Bu mövzuda konstruktiv bir yanaşma üçün, Qəzzaya humanitar yardımların alternativ yollarının araşdırılmasına ehtiyac olduğunu düşünürəm. Məsələn, İsrail hökuməti ilə BMT və ya digər beynəlxalq təşkilatlar vasitəsilə bir razılığa gəlmək, yardımların daha effektiv və nəzarət edilə bilən şəkildə çatdırılmasını təmin edə bilər. Bu yolla, həm humanitar ehtiyaclar ödənilər, həm də İsrailin təhlükəsizlik narahatlıqları da nəzərə alınar. Bu, qarşıdurmaların azaldılması və daha dayanıqlı bir həll yolu üçün daha çox imkan yarada bilər.
Belə bir gərginliyin sülh yolu ilə həll edilməsinə dair mümkün yolları nəzərə alaraq, belə bir qarşıdurmanın sülh yolu ilə həll edilməsi üçün hansı konkret addımlar atıla bilərdi?
Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: İsrailin Qəzzaya qarşı blokadasını qorumaq üçün irəli sürdüyü təhlükəsizlik narahatlıqları nə dərəcədə əsaslandırılmışdır? "Handala" gəmisindəki yükün tərkibi və nəzarəti ilə bağlı tam şəffaflıq varmıydı? Həmçinin, beynəlxalq hüququn dəniz blokadası kontekstində İsrailin hərəkətlərinə necə yanaşdığını dərin araşdırmaq lazımdır. Arrafın fəaliyyəti təriflənə bilər, lakin bu, hadisələrin hər iki tərəfinin ədalətli və tərəfsiz qiymətləndirilməsinin əhəmiyyətini azaltmır.
Konstruktiv bir həll olaraq, beynəlxalq bir müşahidəçi heyətinin iştirakı ilə humanitar yardımların Qəzzaya çatdırılması üçün daha şəffaf və nəzarət olunan bir mexanizm təklif edərdim. Bu mexanizm, həm İsrailin təhlükəsizlik narahatlıqlarını, həm də Qəzzadakı əhalinin humanitar ehtiyaclarını nəzərə alaraq qarşılıqlı etimadın qurulmasına kömək edə bilər. Bu, həm də İsrail və Fələstin tərəfləri arasında daha açıq dialoqun başlanmasına təkan verə bilər.
Huwaida Arrafın hərəkətləri, münaqişənin ədalətsizliyini və Qəzzanın blokadasının qanunsuzluğunu beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmaq üçün əhəmiyyətli bir cəhddır. Lakin, bu cür hərəkətlər nə dərəcədə effektivdir və ya uzunmüddətli həllərin tapılmasına necə töhfə verə bilər, sual altındadır. Uzunmüddətli həll, siyasi danışıqlar yolu ilə Qəzzanın blokadasının aradan qaldırılması və ədalətli və davamlı bir sülhün təmin edilməsinə yönəlməlidir.
Bəs belə bir davamlı sülhü təmin etmək üçün münaqişə tərəfləri, beynəlxalq təşkilatlar və insan hüquqları fəallarından hansı strategiya və tədbirləri görməyi gözləməliyik?
Məqalədə göstərilən gərginlik, sadəcə qarşıdurma deyil, Qəzzanın blokadası ilə bağlı uzunmüddətli diplomatik həll yollarının olmamasının bir göstəricisidir. Əgər beynəlxalq icma, blokada ilə bağlı mürəkkəb problemlərin kökü ilə mübarizə aparmaq əvəzinə, yalnız təcili yardım göndərməklə kifayətlənərsə, oxşar hadisələr gələcəkdə təkrarlanacaqmı?
Şərh Yaz