10 AVROLUQ BANKNOTLAR NƏ ÜÇÜN YOX OLDU?
Fransadakı banklar son aylarda ATM sistemlərini sadələşdirir. La Banque Postale, Crédit Mutuel və CIC istisna olmaqla, demək olar ki, bütün banklar yalnız 20 və 50 avro verən ATM-lərlə xidmət göstərir.
Mütəxəssislərin fikrincə, bu qərarın əsasında xərc və təhlükəsizlik tədbirləri dayanır. ATM-lərdə hər əskinas növü üçün ayrı bir kaset istifadə edilməlidir. Bu da logistika, texniki xidmət və təhlükəsizlik baxımından banklara əlavə yük gətirir.
Fransız bankları, “ATM doldurma və daşıma xərclərini azaltmaq” məqsədilə kiçik nominallı əskinasları sistemdən tədricən çıxarır. Lakin bu vəziyyət, aşağı gəlirli vətəndaşlar üçün gündəlik xərclərdə çətinlik deməkdir.
"KİÇİK KUPÜR TAPMAQ MÜMKÜNSÜZDÜR"
Fransada market alış-verişindən nəqliyyat xərclərinə qədər bir çox ödəniş adətən 10 avroluq əskinaslarla aparılırdı.
Kiçik kupürlü əskinasların azalması ilə vətəndaşlar artıq qalıq ala bilməmək və ya nağd pul ödəmə edə bilməmək problemləri ilə qarşılaşır.
Bəzi müəssisələrin, müştərilərə “xırda pul yoxdur” deyərək ödənişi rədd etdiyi bildirilir.
Bu vəziyyət, xüsusilə nağd pulla ödənişə alışmış yaşlı əhalini çətin vəziyyətdə qoyur.

TÜRKİYƏDƏ VƏZİYYƏT NECƏDİR?
Mütəxəssislər, Fransadakı bu vəziyyətin Türkiyə üçün də xəbərdarlıq xarakteri daşıdığını bildirir. Son illərdə 50 TL və altı əskinasların dövriyyədəki nisbəti sürətlə azalarkən, 200 TL-lik banknotların yayılması diqqət çəkir.
Pul ilə alış-veriş edən vətəndaşlar, xüsusilə kiçik marketlərdə və ictimai nəqliyyat vasitələrində xırda pul qıtlığı yaşadıqlarını dilə gətirirlər.
İqtisadçılar, inflyasiyanın yüksəlməsi və yeni yüksək kupürlü əskinas ehtiyacı kimi amillərin, kiçik kupürlü əskinasların istifadəsini azalda biləcəyini bildirir.
"NAĞD PUL BALANSINI QORUMAQ VACİBDİR"
Maliyyə mütəxəssislərinin fikrincə, kiçik kupürlü əskinasların bazardan çıxarılması həm xərcləmə vərdişlərinə, həm də nağd pul dövriyyəsinə mənfi təsir göstərir.
Türkiyədə rəqəmsal ödənişlərin artması bu təsiri məhdudlaşdırsa da, nağd pul alış-verişinin hələ də sıx olduğu bölgələrdə kiçik kupürlü əskinas qıtlığı, vətəndaşların gündəlik həyatını çətinləşdirə bilər.

FRANSADAKİ TABLO TÜRKİYƏ ÜÇÜN XƏBƏRDARLIQ NİTELİYİNDƏDİR
Fransadakı 10 avro böhranı, kiçik kupürlü əskinasların əhəmiyyətini bir daha ortaya qoydu. Türkiyədə oxşar bir vəziyyətin yaşanmaması üçün nağd pul idarəçiliyində balanslı planlaşdırma, yüksək inflyasiyanın nəzarət altına alınması və əskinas müxtəlifliyinin qorunmasının vacibliyi vurğulanır.

Oxucu Şərhləri
Şərh Yaz