Avropa kosmik qidanı havadan və astronavt sidiyindən yaradacaq

Uzaq Kosmos Səyahətlərinin Əsas Problemi: Qida Təminatı

Kosmos agentlikləri Ay, Mars və daha uzaq planetlərə astronavt missiyaları planlaşdırsa da, qarşıda mühüm çətinliklər var. Bunların ən böyüyü isə kosmik qida təminatıdır. Hazırda Yer kürəsində istehsal olunan qida Beynəlxalq Kosmik Stansiyasına (BKS) daşınır. Bu üsul Yerətrafı orbitdəki missiyalar üçün əlverişli olsa da, daha uzaq məsafələrə ediləcək səyahətlər üçün həm çox baha başa gəlir, həm də texniki cəhətdən qeyri-mümkündür. Bu, uzunmüddətli kosmik səyahətlərin həyata keçirilməsində ciddi maneə yaradır.

AKQ-nin HOBI-WAN Layihəsi və Solein Zülalı

Bu problemi həll etmək məqsədilə Avropa Kosmik Agentliyi (AKQ) "Hydrogen Oxidizing Bacteria In Weightlessness As a source of Nutrition" (HOBI-WAN) adlı layihəyə start verib. AKQ-nin Terrae Novae Kəşfiyyat Proqramının bir hissəsi olan bu təşəbbüs, çox az resursla kosmosda istehsal oluna bilən Solein adlı toz halında zülalı sınaqdan keçirməyi nəzərdə tutur. AKQ-nin baş kəşfiyyat alimi Anjelika Van Ombergen bildirib ki, layihə insanlı kosmik uçuşların müstəqilliyini, dayanıqlığını və astronavtların rifahını artıracaq mühüm bir mənbənin hazırlanmasına yönəlib. Onun sözlərinə görə, Ayda və ya Marsda uzunmüddətli missiyalar həyata keçirmək üçün məhdud təchizatla yaşamaq bacarığını təmin edəcək innovativ və davamlı həllər tələb olunur.

Kosmosda Qida İstehsalında Yeni Bir Era

Bu məhsul Finlandiyanın Solar Foods qida texnologiyası şirkəti tərəfindən mikroblardan, havadan və elektrik enerjisindən qaz fermentasiyası prosesi vasitəsilə alınan, yüksək dərəcədə faydalı bir zülaldır. Solar Foods bu texnologiyanı Yer kürəsində uğurla nümayiş etdirsə də, kosmos mühitində fərqli üsulların tətbiqinə ehtiyac duyulacaq. Məsələn, Yer üzündə ammonyak zülal sintezi üçün azot mənbəyi kimi istifadə olunur. Lakin kosmosda bu məqsədlə sidikdə mövcud olan üzvi birləşmə — sidik cövhəri (urea) istifadə ediləcək. Bu adaptasiya, resursların yenidən emalı baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Mikrocazibə Şəraitində Solein İstehsalının Çətinlikləri

Növbəti səkkiz ay ərzində Solar Foods, əsas podratçı OHB System AG ilə birlikdə bu zülalın kosmosda istehsalını sınaqdan keçirmək üçün zəruri texnologiyanı inkişaf etdirmək üçün yerüstü işlər aparacaq. Layihə uğurla başa çatarsa, qida maddəsinin istehsalı Beynəlxalq Kosmik Stansiyasında sınaqdan keçiriləcək. Solar Foods-un kosmos və müdafiə üzrə baş vitse-prezidenti Arttu Luukanen qeyd edib ki, layihənin əsas hədəfi orqanizmin kosmos mühitində Yerdə olduğu kimi inkişaf etdiyini təsdiqləmək və bəşər tarixində ilk dəfə kosmosda qaz fermentasiyası texnologiyasının əsaslarını yaratmaqdır. Luukanen əlavə edib ki, mikrocazibə şəraitində qazların və mayelərin davranışı üzmə qabiliyyətinin olmaması səbəbindən kəskin fərqlənir ki, bu da mikroblar üçün qida və qaz daşınmasına ciddi təsir göstərə bilər. Bu texniki çətinliklərin öhdəsindən gəlmək layihənin uğuru üçün kritikdir.

24 saat