Avstraliya XİN Fələstin dövlətinin mövcudluğuna dair təhlükədən xəbərdarlıq edir

Avstraliya Xarici İşlər Nazirindən Fələstinlə Bağlı Ciddi Xəbərdarlıq

Avstraliyanın xarici işlər naziri Penni Vonq yerli mediaya verdiyi açıqlamada, İsrailin Qəzza müharibəsi və işğal altındakı İordan çayının qərb sahilində fələstinlilərə qarşı artan zorakılıq fonunda “tanıyacaq bir Fələstinin qalmayacağı riski”nin olduğunu bildirib. Vonq Avstraliyanın mövqeyini dəyişdirib Fələstin dövlətçiliyini tanıma planlarının olub-olmadığını qeyd etməsə də, bu sözləri çərşənbə axşamı səhər Avstraliya Yayım Korporasiyasına (ABC) verdiyi müsahibədə, Sidneydə İsrailin Qəzzaya qarşı müharibəsinə etiraz olaraq keçirilən kütləvi aksiya ilə bağlı sualları cavablandırarkən söyləyib.

Təşkilatçılar etiraz aksiyasına bazar günü ikonik Sidney Liman Körpüsündə 200 min ilə 300 min arasında insanın qoşulduğunu bildiriblər. Polis əvvəlcə təxminən 90 min insanın iştirak etdiyini hesablamışdı. Vonq Avstraliya hökumətinin etirazçıların “sülh və atəşkəs arzusunu” bölüşdüyünü və bu böyük iştirakın “geniş Avstraliya cəmiyyətinin dəhşətini” və “Qəzzada baş verənlər, fəlakətli humanitar vəziyyət, qadın və uşaq ölümləri, yardımın dayandırılması ilə bağlı avstraliyalıların sıxıntısını” əks etdirdiyini söyləyib.

Sanksiyalar və İki Dövlətli Həll Mövqeyi

Avstraliyanın İsrailə qarşı sanksiyalar kimi daha konkret addımlar atıb-atmayacağı soruşulduqda, Vonq “Sanksiyalar haqqında spekulyasiya aparmırıq, çünki onlar elan edilmədikdə daha çox təsir göstərirlər” deyib. O qeyd edib ki, Avstraliya bu ilin iyununda Netanyahunun hökumətindəki iki ifrat sağçı nazir, İtamar Ben-Qvir və Bezalel Smotriçə, eləcə də “ekstremist” İsrail məskunlaşanlarına qarşı sanksiyalar tətbiq edib. Fələstin dövlətçiliyi ilə bağlı Avstraliyanın mövqeyi barədə isə Vonq, “Tanınma ilə əlaqədar, bir ildən çoxdur ki, bunun nə vaxt olacağı deyil, əgər olacağı məsələsidir” deyib.

Vonqun müsahibəsi Avstraliyanın Baş naziri Entoni Albanese ilə İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahunun bazar günkü etiraz aksiyasından sonra danışmaq istəməsi barədə xəbərlərin yayıldığı vaxta təsadüf edib. Netanyahu ilə nəyi müzakirə etməyi planlaşdırdığı barədə suallara cavab olaraq Albanese, iki dövlətli həllə dəstəyini bir daha ifadə edəcəyini söyləyib.

Avstraliya Beynəlxalq Ədalət Mərkəzinin icraçı direktoru Ravan Arraf bildirib ki, Albanesenin Netanyahu ilə yeganə “müzakirə etməli olduğu məsələ” “Avstraliya ilə İsrail arasındakı ikitərəfli silah ticarətini dayandırmaq, yeni sanksiya tədbirləri və Netanyahunun Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə müharibə cinayətləri və insanlığa qarşı cinayətlər ittihamları ilə bağlı birtərəfli səfəridir”. Arraf “X” postunda Albanese “ittiham olunan müharibə cinayətkarına legitimlik verməməlidir” yazıb.

Daxili Gərginliklər və Cəmiyyətin Narahatlığı

Albanese və Vonq iki dövlətli həllin əhəmiyyətini vurğulamağa davam etsələr də, Avstraliya hələ də Fələstin dövlətçiliyini tanımaq planlarını elan etmiş Fransa və Kanada daxil olmaqla, digər ölkələrin yolunu izləməyib və Fələstini tanıyan ölkələrin böyük əksəriyyətinə qoşulmayıb. Albanese çərşənbə axşamı Fələstin Muxtariyyətinin prezidenti Mahmud Abbasla da telefon danışığı aparıb ki, bu da ABC-yə görə, 2023-cü ilin noyabrından bəri iki tərəf arasında ictimaiyyətə açıqlanan ilk zəngdir.

Sidneydəki etiraz aksiyası ilə bağlı suallara cavab olaraq Albanese deyib: “O qədər avstraliyalının qida, su və əsas xidmətlərdən məhrum edilən insanlara görə narahatlığını ifadə etmək istəməsi təəccüblü deyil”. Lakin Albanesenin Leyborist Partiyasının rəhbərlik etdiyi Yeni Cənubi Uels ştat hökuməti etirazdan əvvəlki həftə yürüşün Sidney Liman Körpüsünü keçməsinə mane olmağa çalışmışdı.

Etiraz yalnız Ştat Ali Məhkəməsinin hakimi Belinda Riqqin “bu məkanda yürüşün Qəzzadakı vəziyyətin dəhşətinin və təcililiyinin dünya insanlarından təcili və fövqəladə cavab tələb etdiyi inancı ilə motivasiya edildiyi” barədə qərarından sonra baş tutub. Riqq əlavə edib ki, “dəlillər yürüşə əhəmiyyətli dəstək olduğunu göstərir”. Bir sıra ştat və federal Leyborist nazirləri də yürüşdə iştirak edərək, Albanesenin partiyasında artan fikir ayrılığının göstəricisi olublar. Müstəqil jurnalist Antoni Lövenştayn “Əl-Cəzirə”yə bildirib ki, bazar günkü yürüş avstraliyalıların “hökumətimizin bu məqamda danışmaqdan başqa az şey etməsindən narahat olduqlarını” göstərib.

Bazar günü yürüşdə çıxış edən Lövenştayn deyib ki, “İsrailin Qəzzada etdikləri ilə yanaşı, Avstraliya hökumətinin də iştirakı insanları çox qəzəbləndirir”. O bildirib ki, Avstraliya “İsrailin hər gün Qəzza müharibəsində istifadə etdiyi F-35 qırıcı təyyarəsi üçün qlobal təchizat zəncirinin bir hissəsidir və təyyarədəki hissələr arasında Avstraliyadan gələn hissələr də ola bilər”.

24 saat