Hacı Vəliyevin Həbs Qətimkan Tədbiri Dəyişdirilmədi
İyulun 18-də Xətai Rayon Məhkəməsində ictimai fəal və İkinci Qarabağ Müharibəsi iştirakçısı Hacı Vəliyevin həbs qətimkan tədbirinin ev dustaqlığı ilə əvəz edilməsi barədə verilmiş vəsatətə baxılıb. Lakin məhkəmə vəsatəti təmin etməyib. Vəliyevin yaxınlarının yaydığı məlumata görə, ailəsi və dostları 28 gündür aclıq aksiyası keçirən şəxsin səhhətindən ciddi şəkildə narahatdırlar. Onlar qeyd edirlər ki, iyunun 21-dən "ədalətsiz mühakiməsinə qarşı" etiraz olaraq aclıq edən qazinin səhhəti sürətlə pisləşməkdədir. Daha əvvəl onun vəkilləri Hacı Vəliyevin yeriməkdə çətinlik çəkdiyini, habelə qalan gözünü itirmək təhlükəsi ilə üz-üzə olduğunu bildirmişdilər. “Aidiyyatı qurumlar məsuliyyətli davranmalı, Qazi Vəliyevin həyat və sağlamlığına laqeyd yanaşmamalıdır”, – deyə bəyanatda vurğulanıb. Bu məsələ ictimaiyyətdə geniş müzakirələrə səbəb olmuş, müharibə veteranlarının hüquqları ilə bağlı narahatlıqları artırmışdır.
Bəşir Süleymanlının Saxlanma Şəraiti və Məhkəmə Prosesindən Şikayətləri
Vətəndaş Hüquqları İnstitutunun rəhbəri Bəşir Süleymanlı da yaxınları vasitəsilə həbsdə üzləşdiyi çətinliklərlə bağlı ictimaiyyətə açıqlama yayıb. Onun sözlərinə görə, həm hüquqları məhdudlaşdırılır, həm də saxlanma şəraiti qeyri-insanidir. Bəşir Süleymanlı iyulun 16-da Bakı Apellyasiya Məhkəməsində həbs müddətinin uzadılması ilə bağlı keçirilən iclasda hakim Emin Əliyevin davranışlarından ciddi şəkildə narazı qaldığını bildirib. O, proses boyu hakimin aqressiv davrandığını, bir neçə dəfə sözünü kəsdiyini və ona çıxış üçün imkan vermədiyini iddia edib. Süleymanlı bu vəziyyəti ifadə azadlığının və özünü müdafiə etmək hüququnun kobud şəkildə pozulması kimi dəyərləndirib. Bu səbəbdən o, Məhkəmə Hüquq Şurasına və Ombudsman Aparatına rəsmi şikayət ünvanlayacağını açıqlayıb. Hüquq müdafiəçisi eyni zamanda məhkəmə zallarında məhkumların saxlandığı yerlərdəki şəraitin də qeyri-qənaətbəxş olduğunu vurğulayıb. Bu iddialar ölkədəki həbsxana və məhkəmə sisteminə dair ciddi suallar yaradır.
Həbsdə Olan Fəalların Durumu Ciddi Narahatlıq Yaradır
İctimai fəalların və müharibə iştirakçılarının həbs şəraiti, eləcə də məhkəmə prosesləri ilə bağlı səsləndirilən bu cür narahatlıqlar cəmiyyətdə ciddi suallar doğurur. Həm Hacı Vəliyevin aclıq aksiyası səbəbindən səhhətinin pisləşməsi, həm də Bəşir Süleymanlının hüquqlarının pozulması iddiaları ölkədəki hüquqi proseslərə və saxlanma şəraitinə dair daha diqqətli yanaşma tələb edir. Aidiyyatı qurumların bu məsələlərə şəffaf və məsuliyyətli şəkildə cavab verməsi gözlənilir.
Oxucu Şərhləri
Ancaq bu hadisə ilə keçmişdəki oxşar hallar arasındakı əsas fərq, məhkəmənin qərarının əsaslandırılmasının açıqlığı və şeffaflığıdır. Məqalədə həbs qətimkan tədbirinin dəyişdirilməməsinin konkret səbəbləri aydın şəkildə izah edilmir. Keçmişdəki bəzi hallarda isə, ədalətsiz qərarların açıq şəkildə siyasi motivlərlə əlaqələndirilməsi və beynəlxalq təzyiq nəticəsində qismən də olsa müəyyən irəliləyişlər əldə edilib.
Bu vəziyyətdə, Hacı Vəliyevin vəkilinin apellyasiya məhkəməsinə müraciət etməsi və ədalətli bir proses tələb etməsi vacibdir. Eyni zamanda, beynəlxalq təşkilatların və insan haqları müdafiəçilərinin bu hadisəni diqqətlə izləməsi və azadlıq, ədalətli məhkəmə prosesi və ifadə azadlığı prinsiplərinin pozulmasına qarşı səs çıxarması vacibdir. Keçmişdəki oxşar hadisələrdən alınan əsas dərs budur ki, davamlı təzyiq və beynəlxalq diqqət, ədalətli həllin əldə edilməsi üçün vacib amil ola bilər. Lakin bu dəfə belə bir nəticənin əldə edilməsi müəyyən deyil və vəziyyətin gələcək inkişafını müşahidə etmək lazımdır.
Şərh Yaz