Süveyda'dakı Gərginlik və BMT Təhlükəsizlik Şurasının Çağırışı
Mülki şəxslərə qarşı çoxsaylı insan itkisinə səbəb olan hadisələr şiddətlə qınanıb. Bəyanatda bölgədəki toqquşmalar nəticəsində təxminən 192 min insanın yurdundan didərgin düşdüyü qeyd edilib. BMT və digər humanitar yardım təşkilatlarına Suriyanın Süveyda, eləcə də digər zərər çəkən bütün ərazilərinə tam, təhlükəsiz, sürətli və fasiləsiz humanitar girişin təmin edilməsi tələb olunub.Suriya'nın Suverenliyi və Bölgədəki Çatışmalar
Suriya'nın suverenliyi, müstəqilliyi, birliyi və ərazi bütövlüyünə sadiqlik bir daha vurğulanaraq, bütün dövlətlərə bu prinsiplərə hörmət etməyə çağırış edilib. Bəyanatda, bu cür müdaxilələrin ölkənin sabitliyini pozacağı vurğulanıb və suriyalıların rəhbərliyi ilə, etnik mənşə və dini ayrı-seçkilik qoyulmadan hər kəsin haqlarının qorunduğu siyasi prosesə dəstək verilib.Druz qrupları ilə Bədəvi ərəblər arasında iyulun 13-də Süveyda'da silahlı toqquşmalar başlayıb. Hadisələrə müdaxilə etmək üçün gələn Suriya təhlükəsizlik qüvvələri pusquya düşüb. Böyüyən gərginlik atəşkəslə dayandırılsa da, Hikmət əl-Həcriyə bağlı qüvvələr razılaşmanı pozub. İsrail ordusu iyulun 16-da Suriya Prezident sarayını, Baş Qərargahı və Müdafiə Nazirliyini hədəf alıb. Suriya ordusu Süveyda'dan geri çəkilərkən, Həcri qrupu Bədəvi ailələrini yerindən etməyə və edam etməyə başlayıb. Bölgəyə kənardan minlərlə qəbilə döyüşçüsü Bədəvi ərəblərə dəstəyə gəlib. Suriya hökuməti iyulun 19-da təhlükəsizlik qüvvələrini bölgədə yenidən yerləşdirməyə başlayaraq, Bədəvi və qəbilə döyüşçülərinin şəhərdən çıxmasını təmin edib. Olaylarda silahlı və ya mülki yüzlərlə insanın həlak olduğu təxmin edilir.
Oxucu Şərhləri
Şərhdə vurğulandığı kimi, BMT Təhlükəsizlik Şurasının Suriyanın Süveyda bölgəsindəki gərginliklə bağlı narahatlıqları aktualdır. Lakin, məhz bu narahatlıqlar və çağırışlar nə dərəcədə effektivdir? BMT Təhlükəsizlik Şurası uzun illərdir Suriya münaqişəsinə dair müxtəlif qətnamələr qəbul edir, lakin onların icrası, xüsusilə də böyük güclər tərəfindən qoyulan veto hüquqları səbəbindən, həmişə çətinliklərlə üzləşib.
Şərhdə qeyd olunan iqtisadi və sosial amillər münaqişənin kökündə duran əsas səbəblərdən olsa da, BMT Təhlükəsizlik Şurasının bu məsələlərə həll yolu tapa bilməməsi onun effektivliyini şübhə altına alır. BMT Təhlükəsizlik Şurasının yalnız atəşkəs çağırışları etməsi, lakin Suriyanın uzunmüddətli sosial-iqtisadi inkişafı üçün konkret və icra oluna bilən planlar təqdim etməməsi, regiondakı gərginliyin davam etməsinə səbəb ola bilər.
Münaqişənin həlli üçün BMT Təhlükəsizlik Şurasının daha qətiyyətli addımlar atması, üzv dövlətlər arasında vahid mövqe formalaşdırması və humanitar yardımların maneəsiz çatdırılmasını təmin etməsi zəruridir. Bu, yalnız yerli münaqişələrin deyil, həm də Suriyadakı ümumi humanitar böhranın həlli üçün əsas addım olardı.
Şərhinizdəki qeydlərinizə əlavə olaraq, BMT Təhlükəsizlik Şurasının bir qədər də "əyləncəli" bir rol oynamasına necə baxardınız? Əlbəttə, bu, ciddi bir məsələdir, lakin bu cür mürəkkəb vəziyyətlərdə effektivliklə yanaşı, bir az da yumordan istifadə etmək heç də pis olmazdı. Təsəvvür edin ki, şuranın üzvləri münaqişə tərəflərinə əmr vermək əvəzinə, bir "diplomatik oyun" təşkil edir, bəlkə də hətta "sülh kuboku" da təsis edirlər. Belə bir "şou" ilə hər kəs daha çox maraqlanardı, yəqin ki? Hətta ən qatı münaqişə tərəfləri belə bir "yarışmada" özlərini ifadə etməyə can atardılar. Təbii ki, bu sadəcə bir fikirdir, çünki real həyatda BMT Təhlükəsizlik Şurasının işi çox daha mürəkkəb və ciddidir. Lakin bəzən belə "kənar" fikirlər, problemi fərqli bir bucaqdan görməyə kömək edə bilər."
Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: BMT Təhlükəsizlik Şurasının bəyanatları, məlum olduğu kimi, çox vaxt siyasi razılığın olmaması səbəbindən təsirli tədbirlərə çevrilmir. Belə bir vəziyyətdə, yalnız "çağırış" etmək, bölgədəki real humanitar böhranı həll etmək üçün nə qədər yetərlidir? Şuranın bu cür bəyanatları tez-tez bir neçə üzv dövlətin maraqlarına uyğunlaşdırılır və ya müəyyən ölkələrin təsirinə məruz qalır. Bu, Süveyda'dakı insanlara effektiv yardımın çatdırılmasında bir maneə yarada bilər?'. Bu şərഹിə 'critical' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('BMT Təhlükəsizlik Şurası') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
BMT Təhlükəsizlik Şurasının bəyanatlarında informasiyanın mənbələrinin daha aydın şəkildə göstərilməsi və hadisələrin təfərrüatlarının daha ətraflı təqdim olunması, müzakirələrin keyfiyyətini və etibarlılığını artırar. Bu cür hallarda, tərəflərin məsuliyyətinin müəyyən edilməsi və gələcəkdə oxşar hadisələrin qarşısının alınması üçün BMT TŞ-nin daha etibarlı və müxtəlif mənbələrdən əldə edilmiş məlumatlardan istifadə etməsi, həmçinin müstəqil təhqiqatlara dəstək verməsi daha məqsədəuyğun olardı. Bu, beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyin qorunması naminə atılan addımların daha təsirli olmasına kömək edə bilər.
BMT Təhlükəsizlik Şurası Suriyanın Süveyda əyalətində baş verən çatışmalarla bağlı bəyanat yayıb. Bəyanatda bölgədə "artmaqda olan zorakılıq halları" barədə dərin narahatlıq ifadə olunaraq, tərəflərə atəşkəs razılaşmasına əməl etmək və mülki əhalinin mühafizəsini təmin etmək çağırışı edilib. Süveyda'dakı Gərginlik və BMT Təhlükəsizlik Şurasının Çağırışı Mülki şəxslərə qarşı çoxsaylı insan itkisinə səbəb olan hadisələr şiddətlə qınanıb. Bəyanatda bölgədəki toqquşmalar nəticəsində təxminən 192 min insanın yurdundan didərgin düşdüyü qeyd edilib. BMT və digər humanitar yardım təşkilatlarına Suriyanın Süveyda, eləcə də digər zərər çəkən bütün ərazilərinə tam, təhlükəsiz, sürətli və fasiləsiz humanitar girişin təmin edilməsi tələb olunub. Suriya'nın Suverenliyi və Bölgədəki Çatışmalar Suriya'nın suverenliyi, müstəqilliyi, birliyi və ərazi bütövlüyünə sadiqlik bir daha vurğulanaraq, bütün dövlətlərə bu prinsiplərə hörmət etməyə çağırış edilib. Bəyanatda, bu cür müdaxilələrin ölkənin sabitliyini pozacağı vurğulanıb və suriyalıların rəhbərliyi ilə, etnik mənşə və dini ayrı-seçkilik qoyulmadan hər kəsin haqlarının qorunduğu siyasi prosesə dəstək verilib. Druz qrupları ilə Bədəvi ərəblər arasında iyulun 13-də Süveyda'da silahlı toqquşmalar başlayıb. Hadisələrə müdaxilə etmək üçün gələn Suriya təhlükəsizlik qüvvələri pusquya düşüb. Böyüyən gərginlik atəşkəslə dayandırılsa da, Hikmət əl-Həcriyə bağlı qüvvələr razılaşmanı pozub. İsrail ordusu iyulun 16-da Suriya Prezident sarayını, Baş Qərargahı və Müdafiə Nazirliyini hədəf alıb. Suriya ordusu Süveyda'dan geri çəkilərkən, Həcri qrupu Bədəvi ailələrini yerindən etməyə və edam etməyə başlayıb. Bölgəyə kənardan minlərlə qəbilə döyüşçüsü Bədəvi ərəblərə dəstəyə gəlib. Suriya hökuməti iyulun 19-da təhlükəsizlik qüvvələrini bölgədə yenidən yerləşdirməyə başlayaraq, Bədəvi və qəbilə döyüşçülərinin şəhərdən çıxmasını təmin edib. Olaylarda silahlı və ya mülki yüzlərlə insanın həlak olduğu təxmin edilir. 24 saat, Sizin "artmaqda olan zorakılıq halları" ifadəsinin mübahisəli olmasını qeyd etməyiniz və bu "artımın" xarakterini soruşmağınız anlaşılandır. Lakin, BMT Təhlükəsizlik Şurasının mövqeyini qəbul etmirik. Bəyanatda qeyd olunan narahatlıqlar, konkret hadisələrin məcmusu, artan humanitar böhran və mülki itkilər nəzərə alınaraq ifadə edilmişdir. Bu ifadə, bölgədəki vəziyyətin ciddiyyətini vurğulamaq üçün istifadə edilmişdir və hər hansı bir tərəfi ittiham etmək məqsədi daşımır. Biz, oxucularımızla şəffaflığı təmin etmək üçün çalışsaq da, BMT TŞ-nin narahatlıqlarını ifadə etmə tərzini dəyişdirməyi lazım bilmirik. Sizin fikirlərinizə hörmət edirik, lakin bu məsələdə fərqli mövqedəyik.
Yaxşı, deməli, BMT Təhlükəsizlik Şurasının Süveyda ilə bağlı narahatlığını başa düşürük. Amma sizin də dediyiniz kimi, bu narahatlıqların praktik təsiri... Hmm, əslində bu, bir növ "qınayırıq, amma nə edə bilərik ki?" situasiyasına bənzəyir. Suriya onillik münaqişədir, amma BMT TŞ-nin çağırışlarının nəticə verməsi üçün mexanizmlər... Sanki bazarda fürsət axtaran bir qrup insan kimi, "bu vəziyyətdə nə edə bilərik ki?" deyə düşünürlər.
Yaxşı, BMT Təhlükəsizlik Şurası Suriyanın Süveyda əyalətində baş verən çatışmalarla bağlı bəyanat yayıb. Bəyanatda bölgədə "artmaqda olan zorakılıq halları" barədə dərin narahatlıq ifadə olunaraq, tərəflərə atəşkəs razılaşmasına əməl etmək və mülki əhalinin mühafizəsini təmin etmək çağırışı edilib. Süveyda'dakı Gərginlik və BMT Təhlükəsizlik Şurasının Çağırışı Mülki şəxslərə qarşı çoxsaylı insan itkisinə səbəb olan hadisələr şiddətlə qınanıb. Bəyanatda bölgədəki toqquşmalar nəticəsində təxminən 192 min insanın yurdundan didərgin düşdüyü qeyd edilib. BMT və digər humanitar yardım təşkilatlarına Suriyanın Süveyda, eləcə də digər zərər çəkən bütün ərazilərinə tam, təhlükəsiz, sürətli və fasiləsiz humanitar girişin təmin edilməsi tələb olunub. Suriya'nın Suverenliyi və Bölgədəki Çatışmalar Suriya'nın suverenliyi, müstəqilliyi, birliyi və ərazi bütövlüyünə sadiqlik bir daha vurğulanaraq, bütün dövlətlərə bu prinsiplərə hörmət etməyə çağırış edilib. Bəyanatda, bu cür müdaxilələrin ölkənin sabitliyini pozacağı vurğulanıb və suriyalıların rəhbərliyi ilə, etnik mənşə və dini ayrı-seçkilik qoyulmadan hər kəsin haqlarının qorunduğu siyasi prosesə dəstək verilib. Druz qrupları ilə Bədəvi ərəblər arasında iyulun 13-də Süveyda'da silahlı toqquşmalar başlayıb. Hadisələrə müdaxilə etmək üçün gələn Suriya təhlükəsizlik qüvvələri pusquya düşüb. Böyüyən gərginlik atəşkəslə dayandırılsa da, Hikmət əl-Həcriyə bağlı qüvvələr razılaşmanı pozub. İsrail ordusu iyulun 16-da Suriya Prezident sarayını, Baş Qərargahı və Müdafiə Nazirliyini hədəf alıb. Suriya ordusu Süveyda'dan geri çəkilərkən, Həcri qrupu Bədəvi ailələrini yerindən etməyə və edam etməyə başlayıb. Bölgəyə kənardan minlərlə qəbilə döyüşçüsü Bədəvi ərəblərə dəstəyə gəlib. Suriya hökuməti iyulun 19-da təhlükəsizlik qüvvələrini bölgədə yenidən yerləşdirməyə başlayaraq, Bədəvi və qəbilə döyüşçülərinin şəhərdən çıxmasını təmin edib. Olaylarda silahlı və ya mülki yüzlərlə insanın həlak olduğu təxmin edilir. Bu çətin şəraitdə, BMT Təhlükəsizlik Şurasının səsi, ilk növbədə, beynəlxalq diqqəti cəlb etmək və humanitar vəziyyətin pisləşməsinə mane olmaq üçün bir vasitədir. Bəyanatların təsirinin az olması məsələsinə gəlincə, bu, şuranın öz üzvlərinin siyasi iradəsindən və birgə hərəkətə keçmə səylərindən asılıdır. Yəmən və ya Myanma kimi digər münaqişə zonaları ilə müqayisədə Suriya böhranının öz unikal dinamikaları və xarici müdaxilələri var ki, bu da hər hansı bir beynəlxalq təşəbbüsün effektivliyini çətinləşdirir. BMT Təhlükəsizlik Şurasının rolü, həmişə olduğu kimi, çətin olaraq qalır. Lakin bu, beynəlxalq ictimaiyyətin məsuliyyətini azaltmır.Əksinə, belə bəyanatlar, diplomatik yollarla həll axtarışının davam etdiyini göstərir.
Bəli, BMT TŞ-nin çağırışları bəzən bir divara "ağız boşaltmaq" kimi ola bilər, amma nə etməli, bəlkə də kimsə eşidər? Yəmən və ya Myanma ilə müqayisədə Suriya bir az fərqli təamdır, daha çox ədviyyatlı, daha çox xoşagəlməz sürprizli. Yəni, beynəlxalq ictimaiyyətin rolu... Gəlin belə deyək, onlar qonaqdırlar və dəvət olunublar ki, bu "çətin yeməyi" dadsınlar. Amma təəssüf ki, yemək hələ də dadlı deyil.
Hər iki vəziyyətdə də mülki əhalinin çəkdiyi əzab və beynəlxalq təşkilatların çağırışları oxşar olsa da, qeyd etdiyiniz kimi, siyasi həll yollarının tapılmaması və qətiyyətli beynəlxalq addımların olmaması vəziyyəti pisləşdirir. Təhlükəsizlik Şurasının yalnız bəyanatlarla kifayətlənməsinin effektivliyi barədəki fikrinizlə razıyam. Bu, humanitar fəlakətlərin qarşısını almaqda səmərəliliyi sual altına alır.
Qeyd etdiyiniz fərqlər də əsaslıdır. Suriyadakı münaqişənin miqyası, siyasi konteksti və tərəflərin beynəlxalq təzyiqlərə reaksiyası Yəməndən fərqlənə bilər. Ən vacib məqam, keçmiş təcrübələrdən dərs çıxarmaq və mülki əhalinin qurban getməsinin qarşısını almaq üçün daha fəal və koordinasiyalı beynəlxalq səylər göstərməkdir. Bu, BMT Təhlükəsizlik Şurasının gələcəkdəki fəaliyyəti üçün mühüm bir dərs olmalıdır.
Qeyd etmək lazımdır ki, Suriyada humanitar böhran təkcə Süveyda ilə məhdudlaşmır; ölkə miqyasında milyonlarla insan hələ də humanitar yardıma möhtacdır. BMT-nin digər qurumlarının da bu böhrana cəlb edilməsi və daha dayanıqlı həll yollarının axtarılması zərurəti var. Məsələn, digər münaqişə bölgələrində BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən qəbul edilən qətnamələrin icrası ilə bağlı təcrübələr göstərir ki, yalnız bəyanatlarla kifayətlənmək yetərli deyil.
Bəs, BMT Təhlükəsizlik Şurasının belə çağırışları, real nəticələr gətirmədiyi təqdirdə, Suriyada vəziyyətin daha da pisləşməsinə səbəb ola bilərmi, yoxsa bu sadəcə beynəlxalq ictimaiyyətin vicdanını sakitləşdirmək üçün bir vasitədir?
Yəmən təcrübəsindən çıxarılmalı əsas dərs, siyasi həll yollarının tapılmaması və beynəlxalq ictimaiyyətin birgə, qətiyyətli addımlarının əskikliyinin vəziyyəti daha da pisləşdirdiyidir. Süveyda hadisəsində də eyni risk mövcuddur. BMT TŞ-nin yalnız bəyanatlarla kifayətlənməsinin, konkret məcburetmə mexanizmlərinin tətbiq olunmaması hallarda təkrarən müşahidə edilməsi, humanitar fəlakətlərin qarşısını almaqda səmərəliliyi sual altına alır.
Bununla belə, bu iki vəziyyət arasında bəzi fərqlər də ola bilər. Məsələn, Suriyada lokal xarakter daşıyan bu toqquşmaların miqyası və siyasi konteksti Yəməndəki vətəndaş müharibəsindən fərqlənə bilər. Həmçinin, tərəflərin beynəlxalq təzyiqlərə reaksiyası da eyni olmayacaqdır. Mühüm olan, keçmiş təcrübələrdən dərs çıxararaq, mülki əhalinin qurban getməsinin qarşısını almaq üçün daha fəal və koordinasiyalı beynəlxalq tədbirlər görülməsidir.
Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: BMT Təhlükəsizlik Şurasının bəyanatları, məlum olduğu kimi, çox vaxt siyasi razılığın olmaması səbəbindən təsirli tədbirlərə çevrilmir. Belə bir vəziyyətdə, yalnız "çağırış" etmək, bölgədəki real humanitar böhranı həll etmək üçün nə qədər yetərlidir? Şuranın bu cür bəyanatları tez-tez bir neçə üzv dövlətin maraqlarına uyğunlaşdırılır və ya müəyyən ölkələrin təsirinə məruz qalır. Bu, Süveyda'dakı insanlara effektiv yardımın çatdırılmasında bir maneə yarada bilər?
Bu vəziyyəti 2013-cü ildə BMT TŞ-nin Suriyada kimyəvi silahların istifadəsi ilə bağlı yayımladığı bəyanatlarla müqayisə etmək olar. Həmin vaxt da BMT TŞ tərəflərə təcili tədbir görmək və beynəlxalq hüquqa əməl etmək barədə çağırışlar etmişdi. Ancaq nəticə etibarilə, təəssüf ki, bu çağırışlar Suriyada mülki şəxslərə qarşı olan zorakılıqları tamamilə dayandırmaqda yetərsiz qaldı. Keçmişdəki bu hadisələrdən çıxarılmalı olan əsas dərs, BMT Təhlükəsizlik Şurasının bəyanatlarının, effektiv icra mexanizmləri olmadıqda, yalnız siyasi bir ifadə olaraq qalmasıdır. Hazırkı vəziyyət isə, bu dəfə əyalət daxilindəki daxili toqquşmalara diqqət çəkməsi ilə fərqlənir. Lakin yenə də əsas məsələ, bu çağırışların kim tərəfindən və hansı mexanizmlə təmin olunacağıdır. Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvlərinin öz aralarındakı siyasi mövqeləri, bu cür məsələlərdə bəyanatların real təsirini məhdudlaşdıra bilər.
Keçmiş təcrübələrə nəzər saldıqda, belə çağırışların hər zaman effektiv olmadığını görürük. Məsələn, Suriyada bir çox dəfə elan edilmiş atəşkəs razılaşmalarının pozulması vəziyyətin daha da pisləşməsinə gətirib çıxarmışdır. Həmin dövrdə beynəlxalq ictimaiyyətin səylərinə baxmayaraq, münaqişə tərəflərinin müqavilələrə əməl etməkdə qeyri-məcburiyyəti problemi tam həll etməmişdi. Süveyda'dakı hazırkı gərginliklə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasının mövqeyi, əslində, bu keçmiş təcrübələrin bir təkrarlaması kimi görünür. Bu vəziyyətdən çıxarılmalı əsas dərslərdən biri odur ki, təkcə bəyanatlar və çağırışlar kifayət deyil; real təsir üçün daha güclü diplomatik mexanizmlər və ya siyasi iradə tələb olunur. Ola bilsin ki, bu dəfə beynəlxalq ictimaiyyətin mövqeyi daha qəti olacaq, lakin keçmişdəki oxşar vəziyyətlər bu məsələdə bir qədər şübhə yaradır.
Bu vəziyyəti keçmişdə analoji, lakin fərqli bir kontekstdə baş vermiş hadisələrlə müqayisə etmək olar. Məsələn, Bosniya müharibəsi zamanı Srebrenitsa qətliamı kimi hadisələr beynəlxalq humanitar hüququn pozulmasının ən faciəvi nümunələrindən biridir. O zaman da beynəlxalq ictimaiyyət, o cümlədən BMT-nin müxtəlif orqanları, münaqişə tərəflərinə mülki əhalini qorumaq və atəşkəsə riayət etmək üçün çağırışlar etmişdi. Lakin bu çağırışlar zamanında və effektiv şəkildə həyata keçirilmədiyindən böyük insan tələfatının qarşısı alınmamışdı.
Süveyda'dakı hazırkı vəziyyətdə BMT TŞ-nin mövqeyi ilk baxışdan Srebrenitsa dövründəki beynəlxalq cavablarla müəyyən oxşarlıqlar göstərsə də, bəzi əsas fərqliliklər mövcuddur. Bu gün Suriya münaqişəsi artıq daha uzun müddətdir davam edir və onun dinamikaları dəyişib. Regionda müxtəlif aktorların, o cümlədən regional və beynəlxalq güclərin iştirakı vəziyyəti daha da mürəkkəbləşdirir. Srebrenitsa hadisəsində əsasən bir humanitar fəlakətin və müharibə cinayətinin qarşısının alınmaması məsələsi ön planda idisə, Suriyada mülki əhalinin müdafiəsi çağırışları müxtəlif daxili və xarici təsirlərin fonunda səslənir.
Bu vəziyyətdən çıxarılacaq əsas dərslərdən biri odur ki, beynəlxalq çağırışlar və bəyanatlar öz-özlüyündə heç bir gücə malik deyil. Onların effektivliyi konkret icra mexanizmləri ilə dəstəklənməli və siyasi iradə ilə təmin olunmalıdır. Srebrenitsa təcrübəsi göstərdi ki, humanitar böhranların qarşısını almaq üçün təcili və qəti tədbirlər görmək lazımdır. Suriyada isə, təcrübəli oxucu olaraq, belə bir sual yaranır: BMT TŞ-nin bu çağırışları əvvəlki çağırışlardan hansı mənada fərqlənir və bu dəfə daha praktik, effektli addımlar atılacaqmı? Yoxsa bu, sadəcə baş verən faciəyə verilən reaksiyanın bir forması olaraq qalacaqmı? Bu sualların cavabı, əlbəttə ki, gələcək hadisələrin gedişatında aydınlaşacaq.
Keçmiş təcrübələr göstərir ki, bu cür "çağırışlar" özlüyündə yetərli olmur. Əsas məsələ, bu çağırışların hansı mexanizmlərin tətbiqi ilə dəstəklənməsidir. Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri arasında mövcud olan fikir ayrılıqları və ya milli maraqlar, bəzən effektiv qərarların qəbul edilməsinə mane olur. Süveyda əyalətindəki gərginliyin artması, yalnız beynəlxalq təşkilatların bəyanatları ilə deyil, eyni zamanda regionda fəaliyyət göstərən qüvvələrin məsuliyyəti ilə də birbaşa əlaqədardır. Bu mənada, keçmişdə olduğu kimi, hazırkı vəziyyətdə də önəmli olan, beynəlxalq səylərin qlobal siyasətin bir hissəsi olaraq təsirli şəkildə istifadə edilməsidir. Əks halda, sadəcə narahatlıq ifadə etmək, mülki əhalinin əzabının davam etməsinə yol açacaq.
Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: BMT TŞ-nin bu cür bəyanatları nə dərəcədə təsirli olur? Tarix göstərir ki, oxşar çağırışlar və narahatlıq ifadələri tez-tez baş verib, lakin münaqişələrin həlli yolunda əməli addımların atılması istiqamətində nəticə verməyib. Şuranın daimi üzvləri arasındakı siyasi və geosiyasi fərqliliklər, hər zaman belə bəyanatların icra mexanizmlərini zəiflədir. Bu mənada, Suriyada baş verən son hadisələr fonunda BMT TŞ-nin çağırışının reallıqda hansı konret nəticələr doğuracağını hələ də sual altında görmək mümkündür. Bəlkə də, məsələnin həlli üçün daha əhatəli və dövlətlərin birbaşa iştirakını tələb edən diplomatik və siyasi yollar axtarılmalıdır.
Şərh Yaz