Gündəm 25.06.2025

Böyük Britaniya ABŞ-dan 12 nüvə qabiliyyətli F-35A qırıcısı alıb NATO-nun nüvə missiyasına qoşulur

Böyük Britaniya ABŞ-dan 12 nüvə qabiliyyətli F-35A qırıcısı alıb NATO-nun nüvə missiyasına qoşulur

Böyük Britaniya Birləşmiş Ştatlardan nüvə silahları daşıma qabiliyyətinə malik 12 ədəd F-35A təyyarəsi almağa hazırlaşır.

Britaniyanın Baş naziri Keir Starmer bu barədə elanı çərşənbə günü keçiriləcək NATO sammitində verəcək. O, üzv ölkələri alyansa daha çox dəstək verməyə çağıracaq.

Dauninq Stritdən verilən məlumata görə, Starmer çıxışında deyəcək: “Böyük Britaniyanın alyansa sadiqliyi şübhə doğurmur, təşkilatın ölkəmizin təhlükəsizliyinin təminatındakı rolu da danılmazdır.”

O, əlavə edəcək ki, “Avro-Atlantika regionunu gələcək nəsillər üçün qorumaq naminə hamımız üzərimizə düşəni etməliyik.”

Bu elan, ABŞ prezidenti Donald Trampın NATO üzvlərini müdafiə xərclərinə kifayət qədər vəsait ayırmadıqları üçün dəfələrlə tənqid etməsindən sonra verilir.

F-35 Təyyarələrinin Əldə Edilməsi və Strateji Nəticələr

Əsasən ABŞ istehsalçısı Lokhid Martin tərəfindən inşa edilən beşinci nəsil qırıcı təyyarə, dünyanın ən qabaqcıl hərbi hava vasitələrindən biri hesab olunur. Lakin bu, həm də ən bahalı təyyarələrdən biridir.

Nüvə silahları daşıma qabiliyyətinə malik təyyarələrin əldə edilməsi, həmçinin Britaniyanın nüvə mövqeyinin əhəmiyyətli dərəcədə güclənməsini təmsil edir.

Bu addım o deməkdir ki, Böyük Britaniya mövcud dəniz nüvə çəkindirici qüvvələrinə əlavə olaraq, indi də alyansın ikili qabiliyyətli təyyarələrlə bağlı nüvə missiyasına qoşulacaq.

Starmer qeyd edəcək: “Radikal qeyri-müəyyənlik dövründə biz artıq sülhü təminat altına alınmış hesab edə bilmərik.”

NATO Öhdəlikləri və İqtisadi Faydalar

Britaniya hökumətinin məlumatına görə, bu qərar Böyük Britaniyada F-35 proqramı çərçivəsində 20 min iş yerinin dəstəklənməsini təmin edəcək. Qırıcıların qlobal təchizat zəncirinin 15 faizi də məhz Britaniyada yerləşir.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Şahin Süleymanov
24.07.2025 02:01
Britaniya hökumətinin F-35A təyyarələrinin alınması qərarının NATO-nun nüvə strategiyasına inteqrasiyası ilə bağlı açıq şəkildə bildirilməyən, lakin potensial olaraq əhəmiyyətli olan hansı siyasi və geostrateji amillər rol oynayıb? Xüsusilə, Rusiya və Çin kimi böyük güclərin reaksiyalarının proqnozlaşdırılması və bu reaksiyalara qarşı alınacaq tədbirlərin ətraflı təhlili məqalədə nə dərəcədə əks olunub?
Afaq Məmmədli
23.07.2025 23:08
Böyük Britaniyanın F-35A təyyarəsini nüvə missiyasına inteqrasiya etməsi qərarının Rusiya ilə artan gərginliklə və ya daha geniş miqyasda, Çinin yüksələn hərbi gücü ilə əlaqəsi varmı, və ya bu qərar sadəcə NATO-nun mövcud nüvə caydırıcılıq strategiyasının təkmilləşdirilməsidir?
Cavid Fərzəliyev
23.07.2025 14:16
Maraqlı bir məqalədir, lakin Böyük Britaniyanın nüvə qabiliyyətinin genişləndirilməsinin uzunmüddətli nəticələrinə dair daha ətraflı təhlil tələb olunur. F-35A qırıcısının əldə edilməsinin NATO-nun nüvə missiyasına təsiri şübhəsiz ki, əhəmiyyətlidir, ancaq Britaniyanın öz müstəqil nüvə arsenalı ilə necə uyğunlaşacağı, həmçinin bu qərarın Rusiya və digər beynəlxalq oyunçularla münasibətlərə necə təsir edəcəyi barədə daha dərin araşdırmalar aparılmalıdır. Britaniya hökumətinin bu qərarın iqtisadi və sosial nəticələrini necə qiymətləndirdiyi, eləcə də bu yeni qabiliyyətin potensial təhlükəsizlik risklərinin minimuma endirilməsi üçün hansı tədbirlər görüləcəyi sualları da açıq qalır. Əlavə olaraq, F-35A-nın müqayisəli effektivliyi və strateji üstünlüklərinin digər nüvə qabiliyyətli sistemlərlə müqayisədə daha geniş təhlil edilməsinin məqsədəuyğun olduğunu düşünürəm.
Şahin Mikayılov
23.07.2025 13:59
Maraqlı <a href="https://az24saat.org/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">xəbər</a>. Böyük Britaniyanın F-35A qırıcısını nüvə missiyasına inteqrasiya etməsi NATO-nun nüvə caydırıcılıq qabiliyyətinin möhkəmlənməsinə yönəlmiş bir addım kimi görünür. Lakin, bu qərarın Böyük Britaniyanın müstəqil nüvə silahının gələcəyi və NATO çərçivəsindəki rolunun daha geniş strategiyası ilə necə əlaqələndirildiyini aydınlaşdırmaq vacibdir. Həmçinin, bu əməliyyatın Böyük Britaniyanın müdafiə büdcəsinə və potensial uzunmüddətli təsirlərinə dair ətraflı təhlil tələb olunur. Bu cür əhəmiyyətli hərbi investisiyanın milli təhlükəsizlik strategiyası ilə uyğunluğu barədə daha ətraflı məlumat lazımdır.
Rövşən Nəbiyev
23.07.2025 12:07
Məqalədə Böyük Britaniyanın NATO-nun nüvə missiyasına qoşulması kontekstində ABŞ-dan F-35A qırıcısı alması qeyd olunur. Lakin məqalədə Böyük Britaniyanın bu addımın ölkənin müdafiə strategiyasına uzunmüddətli təsirləri, potensial maliyyə yükü və daxili siyasi müzakirələri nəzərə almadan qəbul edildiyi aydın görünür. Bu qərarın ölkənin müstəqil nüvə caydırıcılığı strategiyasına necə təsir etdiyi və ya edilməsi ehtimalının nə dərəcədə olduğu barədə əlavə məlumat vermək faydalı olardı. Eləcə də, Böyük Britaniyanın bu qərarı qəbul etməsində əsas səbəblərin, yalnız ABŞ ilə əlaqələrin gücləndirilməsindən irəli gəlməyib, həmçinin digər geosiyasi amillərlə bağlı olub-olmadığını araşdırmaq vacibdir.
İlhamə Məmmədli
23.07.2025 12:06
Məqalədə Böyük Britaniyanın ABŞ-dan F-35A qırıcısı alması və NATO-nun nüvə missiyasına qoşulması qeyd olunur. Lakin, Britaniyanın bu qərarının maliyyə aspektlərinə daha geniş yer verilməməsi təəssüf doğurur. F-35 proqramının maliyyə məsələləri ilə bağlı uzunmüddətli narahatlıqlar nəzərə alınarsa, bu qədər sayda təyyarənin alınmasının ölkənin müdafiə büdcəsinə olan təsiri nə qədərdir? Bundan əlavə, bu qırıcılardan alınması NATO-nun nüvə strategiyasına real hərbi üstünlük verəcəkmi, yoxsa daha çox siyasi bir jest sayılacaq? Bu suallar cavablandırılmadan, Britaniyanın hərəkətinin effektivliyini tam qiymətləndirmək mümkün deyil.
Aysel Qarayeva
23.07.2025 08:36
Maraqlı məqalədir, lakin Böyük Britaniyanın nüvə qabiliyyətinin genişləndirilməsinin həqiqi strateji əhəmiyyəti haqqında daha dərin təhlil lazımdır. F-35A-ların əldə edilməsinin maliyyə aspektlərinə, həmçinin bu qərarın potensial geosiyasi nəticələrinə toxunulmayıb. Məsələn, bu əlavə qabiliyyətin müdafiə büdcəsinin digər sahələrinə necə təsir edəcəyi və NATO əməkdaşlığı çərçivəsində başqa hansı öhdəlikləri gətirəcəyi haqqında daha geniş məlumat təqdim olunmalıdır. Bundan əlavə, nüvə silahları ilə təchiz edilmiş F-35A-ların effektivliyi və Rusiya kimi potensial rəqiblərin qarşısındakı təsirinin qiymətləndirilməsi də vacibdir.
Leyla Əhmədova
23.07.2025 07:21
Maraqlı məqalədir, lakin Britaniyanın nüvə qabiliyyəti ilə bağlı bəzi məqamlar daha aydınlaşdırılmağı tələb edir. F-35A təyyarələrinin alınması NATO-nun nüvə missiyasında Britaniyanın rolunun genişlənməsinə necə konkret şəkildə təsir edəcəyi haqqında daha ətraflı məlumat verilməlidir. Məsələn, bu təyyarələrin daşıyacağı nüvə başlıqlarının sayı, onların yerləşdirilməsi və nəzarət mexanizmləri, habelə Britaniya hökumətinin bu qərarın potensial beynəlxalq təsirləri barədə apardığı təhlillər barədə məlumat çatışmazlığı hiss olunur. Bu məlumatların təqdim edilməsi məqaləyə daha çox dərinlik və etibarlılıq qatacaqdır. Bundan əlavə, Britaniyanın artan müdafiə xərclərinin uzunmüddətli iqtisadi təsirlərinin də qiymətləndirilməsi vacibdir.
Şəfəq Bağırova
23.07.2025 06:32
Maraqlı məqalədir. Böyük Britaniyanın ABŞ-dan F-35A qırıcılarının alınması, NATO-nun nüvə missiyasındakı rolunun genişlənməsinə işarə edir. Ancaq bu əldə edilən texnoloji üstünlük, Britaniya Hərbi Hava Qüvvələrinin uzunmüddətli maliyyə dayanıqlığına necə təsir edəcək? Bu qırıcılara aid təmir və texniki xidmət xərclərinin, uzunmüddətli perspektivdə Britaniya müdafiə büdcəsinə olan təsiri haqqında daha ətraflı məlumat əldə etmək istərdim. Həmçinin, bu qırıcılardan istifadənin potensial riskləri və onların Britaniya milli təhlükəsizliyinə verdiyi töhfənin dəqiq qiymətləndirilməsi vacibdir.
İsmayıl Şərifov
23.07.2025 05:38
Maraqlıdır, Böyük Britaniyanın bu qədər F-35-ə ehtiyacı varmı? Yəni, əvvəllər də kifayət qədər "çox əla" hərbi texnikaya sahib idilər, amma görünür, indi bir az daha "çox əla"lığa ehtiyac duyurlar. Bu əlavə təyyarələrin alışı Britaniya vergi ödəyiciləri üçün nə qədər əlavə yük olacağını təsəvvür etmək belə çətindir. Ola bilsin, bu, "xüsusi" bir gizli operativ xərclər bəndidir ki, bizə heç vaxt açıqlanmayacaq? Əlavə olaraq, F-35-lərin həqiqi effektivliyi barədə mübahisələr hələ də davam edir, belə bir böyük investisiyanın strateji məqsədəuyğunluğu barədə daha çox dəlilə ehtiyac var.

Şərh Yaz