King studiyasının populyar mobil oyunu Candy Crush-da baş verən hadisələr oyun sahəsində bu yeni texnologiyanın təsirini bir daha gündəmə gətirib. Nəticədə 200-dən çox şəxs işdən çıxarılma ilə üzləşib.
TƏRTİBATÇILARIN İNKİŞAF ETDİRDİYİ SÜNİ İNTELLEKT ONLARIN ƏLEYHİNƏ DÖNDÜ
Candy Crush üçün uzun illər fəaliyyət göstərən bir çox tərtibatçı, zamanla süni intellekt əsaslı alətlərin yaradılmasına şəxsən töhfə verib. Lakin indiki mərhələdə bu alətlər həmin əməkdaşların vəzifələrini öz üzərinə götürmək üçün istifadə olunmağa başlayıb. Xüsusilə nəql yazıçılığı, səviyyə dizaynı və istifadəçi araşdırmaları kimi yaradıcı sahələrdəki vəzifələr avtomatlaşdırmaya keçid səbəbindən ciddi şəkildə azaldılıb.
"ÖZÜ İLƏ ZİDDİYYƏT TƏŞKİL EDƏN BİR SİSTEM"
Adının çəkilməsini istəməyən bir əməkdaş bu prosesi belə şərh edib: “Şirkət kifayət qədər yaxşı fəaliyyət göstərdiyi halda qəbul edilən bu qərar tamamilə gəlirlilik hədəflidir. Onlar rəy dövrələrini artırmaq istəyirlər, lakin eyni zamanda yaradıcı heyəti azaldırlar. Bu, böyük bir ziddiyyətdir.”
Əməkdaşların fikrincə, qərarlar istehsal komandasını zəiflətdiyi halda, yuxarı rəhbərlik pillələrinə toxunmur. Bu vəziyyət şirkətdə ruh düşkünlüyü və inamsızlıq yaradır.
ƏMƏKDAŞLAR NARAHATDIR
Texnoloji dəstəkli çevrilmə təkcə Candy Crush ilə məhdudlaşmır. Şirkətin digər layihələrində də oxşar avtomatlaşdırma dalğası müşahidə olunur. Halo Studios kimi komandalarda da süni intellektin istifadəsi geniş yayılıb və bunun birbaşa nəticəsi olaraq işdən çıxarılma halları baş verib.
Mütəxəssislər və əməkdaşlar süni intellektin istehsalı dəstəkləyən bir vasitə kimi istifadəsinin mümkün olduğunu, lakin bu prosesin insan faktorunu tamamilə istisna etmədən, insanla birgə işləyəcək şəkildə qurulmasının vacibliyini müdafiə edirlər.
Oxucu Şərhləri
Məsələn, şirkətin maliyyə çətinliklərinin süni intellektin tətbiqi ilə eyni vaxtda baş verməsi işəgötürmə azalmasının həqiqi səbəbinin müəyyən edilməsini çətinləşdirə bilər. Süni intellekt sadəcə bu çətinlikləri dərinləşdirən bir amil ola bilər, birbaşa səbəb olmaya bilər.
Beləliklə, daha çətin, lakin vacib bir sual belədir: Süni intellektin inkişafının, iqtisadi böhranlar və ya bazarın dəyişməsi kimi digər amillərlə birlikdə işəgötürmə azalmasına təsirini nə dərəcədə dəqiq ölçmək olar və bu təsirin miqyasını necə qiymətləndirmək olar?
Əgər King studiyası səmərəliliyi artırmaq üçün süni intellektə investisiya edibsə, bu səmərəlilik artımının işçilərə də fayda gətirəcək şəkildə yenidən bölüşdürülməsi məsələsi önəmlidir. Məsələn, işçilərin yeni texnologiyalarla işləmək bacarıqlarının artırılması üçün təlimlər, yeni layihələrdə iştirak imkanları və ya müəssisənin gələcək inkişafına töhfə verəcək digər rollar təklif edilə bilər. İşdən çıxarılmaların qarşısını tamamilə almaq mümkün olmasa belə, bu cür sosial məsuliyyət tədbirləri işsizliyin yaratdığı mənfi təsirləri azalda bilər. Belə bir yanaşma yalnız məsələni texnoloji perspektivdən deyil, eyni zamanda insan kapitalı perspektivindən də qiymətləndirməyə imkan verər. Bu, yalnız King studiyası üçün deyil, digər şirkətlər üçün də vacib bir dərsdir.
Məqalədə süni intellektin "onların əleyhinə" döndüyü qeyd olunsa da, bu prosesi daha çox nüanslı şəkildə təhlil etmək vacibdir. İşəgötürmə azalması əslində süni intellektin səmərəliliyi ilə bağlıdır, yoxsa daha geniş iqtisadi amillər, məsələn, şirkətin maliyyə problemləri və ya bazarın dəyişməsi ilə bağlıdır? Bu iki faktoru ayırd etmək şərh üçün zəruridir.
Bundan başqa, məqalədəki hadisənin qlobal perspektivdə iş yerlərinin avtomatlaşdırılması ilə necə əlaqəli olduğunu nəzərdən keçirmək vacibdir. Digər ölkələrdə, xüsusən də inkişaf etmiş ölkələrdə, texnoloji irəliləyişlər nəticəsində oxşar iş itkiləri müşahidə olunubmu? Əgər belədirsə, bu, hökumətlərin bu cür hallarla necə mübarizə aparması üçün bir nümunə rolunu oynaya bilər.
Sonda, oxucuları aşağıdakı sualı nəzərdən keçirməyə dəvət edirəm: Süni intellektin inkişafı ilə əlaqəli iş yerlərinin itirilməsinin qarşısını almaq üçün hökumətlər və şirkətlər hansı strategiyadan istifadə edə bilərlər?
Şərh Yaz