Gündəm 11.07.2025

Fələstinli fəal Mahmud Xəlil: ICE həbsində insanlıqdan kənar təcrübə

Fələstinli fəal Mahmud Xəlil: ICE həbsində insanlıqdan kənar təcrübə

Fələstin Fəalı Mahmud Xəlilin Ağır Sınağı

Yüz gündən çox müddət ərzində ittiham olunmadan saxlanılan və deportasiya təhlükəsi altında yaşayan Fələstin fəalı Mahmud Xəlil sonda haqqın öz tərəfində olacağına əmin idi. Hazırda gənc ailəsinin yanına dönən Xəlil CNN-in Christiane Amanpour-a verdiyi müsahibədə ABŞ İmmiqrasiya və Gömrük İdarəsinin (ICE) həbs mərkəzində keçirdiyi ayları və oğlunun doğuşunda iştirak etməsinə icazə verilməməsinin ağrısını təsvir edib.

“Heç bir cinayətdə ittiham olunmayan bir şəxs üçün bu, çox, çox insanlıqdan kənar bir təcrübə idi,” deyə yaşıl kart sahibi olan və barəsində heç bir formal cinayət və ya mülki ittiham irəli sürülməyən Xəlil bildirib. Onun həbsi ABŞ boyu qəzəbə səbəb olub.

Tramp Administrasiyasına Qarşı İddia və Antiterror Mübarizəsi

Cümə axşamı Mahmud Xəlilin vəkilləri ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyasına qarşı 20 milyon dollarlıq təzminat iddiası qaldırıblar. İddiada onun İsrailin Qəzzadakı müharibəsinə qarşı kampus etirazlarındakı roluna görə saxta həbs olunduğu, təqib edildiyi və antisemit kimi təqdim edilərək deportasiya edilməyə cəhd edildiyi iddia olunur. Daxili Təhlükəsizlik Nazirliyinin (DHS) sözçüsü isə Xəlilin iddiasını “absurd” adlandırıb.

Xəlil Amanpour-a bildirib ki, mart ayında həyat yoldaşı ilə yeməkdən qayıdarkən Nyu Yorkdakı Kolumbiya Universitetinin kampusundakı mənzilinin qarşısında həbs olunması ona “oğurluq” kimi gəlib. Onun sözlərinə görə, mülki geyimli agentlər onu binanın foyesinə qədər izləyib və həyat yoldaşını ondan ayrılmasa, həbs etməklə hədələyiblər. CNN əvvəllər ICE agentlərinin Xəlili həbs edərkən orderi olmadığını bildirmişdi.

Fələstin fəalı Mahmud Xəlil ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyasının kollec kampuslarında antisemitizmə qarşı mübarizəni sərtləşdirməyə başlaması ilə pro-Fələstin tələbələrin ilk yüksək səviyyəli həbslərindən birinin qurbanı olub. Suriyadakı qaçqın düşərgəsində doğulmuş və Kolumbiya Universitetini bitirmiş 30 yaşlı Xəlil universitetdəki pro-Fələstin etirazçılar adından danışıqlarda aparıcı rol oynamışdı.

Həbsxana Şəraiti və İnsanlıqdan Kənar Rəftar

Həbs edildikdən sonra o, əvvəlcə Nyu Cersiyə, sonra Texas-a və nəhayət, Luizianada yerləşən, səkkiz aylıq hamilə olan ABŞ vətəndaşı həyat yoldaşından 1000 mildən çox uzaqlıqdakı ICE həbs mərkəzinə köçürülüb. “Mən sözün əsl mənasında bir obyektdən digərinə köçürülürdüm,” deyə o, müxtəlif həbs müəssisələrinə köçürülmələrinə toxunaraq xatırlayıb. “Həmişə qandallı idim,” deyə əlavə edib. Lakin o, həbs mərkəzində keçirdiyi günlərin ruhunu sındıra bilmədiyini deyib. “Saxlanıldığım ilk andan etibarən sonda qalib gələcəyimi bilirdim,” deyə o vurğulayıb. “Mən sadəcə soyqırıma etiraz edirdim.” İsrail isə Qəzzadakı müharibəsinin soyqırım olduğuna dair iddiaları dəfələrlə rədd edib.

Mahmud Xəlil bildirib ki, Luizianadakı ICE mərkəzindəki yemək demək olar ki, “yeməli deyildi”. Ona qusmağa səbəb olan ət verildikdən sonra, vegetarian seçimlərə keçdiyini deyib. Mərkəz həddindən artıq soyuq olsa da, yorğan üçün dəfələrlə edilən müraciətlərə məhəl qoyulmayıb. “Bu cür ICE obyektlərinə daxil olduğunuz an, hüquqlarınız sözün əsl mənasında çöldə qalır,” deyə o, Amanpour-a bildirib. CNN əvvəllər ICE-yə Luiziana obyektlərindəki şəraitlə bağlı şərh üçün müraciət etmişdi – onların siyasətləri həbsin cəzalandırıcı olmadığını göstərir. Xəlilin saxlanıldığı müəssisəni idarə edən “GEO Group” korporasiyası isə sui-istifadə iddialarını rədd edib.

Tramp Administrasiyasının İddiaları və Xəlilin Tələbləri

ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyası Xəlilin əməllərinin antisemitizmlə mübarizə aparmaq məqsədi daşıyan xarici siyasət məqsədlərinə təhlükə yaratdığını iddia edib. Onun vəkilləri bu iddiaya qəti şəkildə qarşı çıxıblar. Onu sübut olmadan HƏMAS tərəfdarı olmaqda ittiham etdikdən sonra, Xəlilin deportasiyasını istəyən Tramp administrasiyası, onun daimi ABŞ sakini olmaq üçün müraciətində iki təşkilatla əlaqəsini açıqlamadığı üçün addımlarının “əsaslandırılmış” olduğunu bildirib. Onun vəkilləri isə bu arqumentin zəif olduğunu deyiblər.

Fələstin fəalı Mahmud Xəlil Amanpour-a Tramp administrasiyasının ona qarşı irəli sürdüyü ittihamların “absurd” olduğunu bildirib. “Onlar fələstinlilərin hüquqları uğrunda istənilən nitqi terrorizmi dəstəkləyən nitqlə qarışdırmaq istəyirlər, bu isə tamamilə yanlışdır,” deyə o vurğulayıb. “Bu, məndən, hətta qanuni sakin olsanız belə... nümunə yaratmaq istədikləri bir mesajdır ki, istədiyimizə qarşı danışsanız, sizi cəzalandırmaq üçün bir yol tapacağıq.”

Xəlil “Associated Press”ə bildirib ki, Tramp administrasiyasına qarşı iddiası uğurlu olarsa, əldə edəcəyi hər hansı təzminatı ABŞ prezidenti Donald Trampın pro-Fələstin nitqini boğmaq üçün “uğursuz” cəhdləri zamanı hədəf alınan digər şəxslərlə paylaşmağı planlaşdırır. Təzminat əvəzinə, o, rəsmi üzr və administrasiyanın deportasiya siyasətində dəyişiklikləri də qəbul edəcəyini deyib.

Övladının Doğum Anı: Ən Ağır Təcrübə

Yeməyə yararsız qidalar, soyuq və deportasiya qorxusu fonunda, Mahmud Xəlil üçün ən çətin an immiqrasiya rəsmilərinin ilk övladının doğuşunda iştirak etməsinə icazə verməmələri olub. Xəlilin vəkilləri may ayında Luizianadakı mərkəz rəsmilərinin sorğuyu rədd etmək üçün “ümumi əlaqəsiz ziyarət siyasəti” və müəyyən edilməyən təhlükəsizlik narahatlıqlarını əsas gətirdiklərini bildirmişdilər.

“Övladımın doğuşunu qaçırmaq. Düşünürəm ki, bu, həyatımın ən çətin anı idi… Bu anı yaşaya bilmək üçün o qədər çox müraciət etmişdik ki,” deyə Xəlil kədərlə qeyd edib. “Məncə, mənə o anı yaşamağa imkan vermədikləri üçün onları bağışlaya bilməyəcəyəm.” “Uşağımı ilk dəfə sözün əsl mənasında qalın şüşənin arxasından gördüm. O, sözün əsl mənasında məndən beş santimetr aralıda idi… Mən onu qucaqlaya bilmədim.” “Onu qucaqlamaq anı gələndə isə məhkəmə qərarı ilə, cəmi bir saat… vaxt verilmişdi.”

24 saat

Oxucu Şərhləri

Əminə Nəsibova
24.07.2025 12:20
Müəllif, "Fələstinli" ifadəsinin məqalədəki təkrarının oxucunun diqqətini əsas mövzudan yayındıra biləcəyini irəli sürür. Bu təkrarın zəruriliyini və Mahmud Xəlil'in Fələstinli kimliyinin məqalənin əsas arqumentinə necə dəstək verdiyini sual altına alaraq, yazının üslubunda insan haqları pozuntularına daha çox diqqət çəkməyi təklif edir. Yəni, kimlik amili əsas mövzudan yayınmanı törədə biləcək bir amil kimi qəbul edilir və bunun aradan qaldırılması üçün təkliflər verilir. Qısaca, məqalənin fokusunu dəyişdirməklə oxucunun daha effektiv şəkildə məlumatlandırılmasının mümkünlüyünə işarə edilir.
Qismət Zeynallı
24.07.2025 09:11
Tamamilə razıyam. Məqalədəki "insanlıqdan kənar təcrübə" ifadəsi kifayət qədər dəqiqləşdirilməyib. Bu, oxucunun subyektiv təəssüratlarına yol aça bilər. Xüsusilə, ICE-nin həbsxana şəraitinin beynəlxalq standartlara uyğunluğunu müqayisəli şəkildə araşdırmaq, həmçinin, digər siyasi aktivistlərin oxşar vəziyyətlərdə yaşadıqları təcrübələrlə müqayisə aparmaq məqalənin etibarlılığını artırar. Məsələn, ABŞ-ın digər miqrasiya həbsxanalarındakı şərtlərlə müqayisə aparmaq və ya beynəlxalq təşkilatların bu mövzuda hazırladıqları hesabatlara istinad etmək bu məsələyə daha obyektiv yanaşmağa imkan yaradardı. Aktivistin vəziyyətinin nə dərəcədə unikal, və ya daha geniş bir problemin təcəssümü olduğunu müəyyən etmək üçün əlavə araşdırmalar aparılmalıdır. Həmçinin, müəllifin bu iddiaları dəstəkləyən mənbələrə istinad etməsi və ya əks-iddiaları nəzərə alması çox vacibdir.
Xatirə Əkbərova
22.07.2025 05:02
Məqalə Fələstinli fəal Mahmud Xlilın ABŞ-ın Miqrasiya və Gömrük Polisinin (ICE) həbsxanalarında yaşadığı çətinlikləri ətraflı şəkildə işıqlandırır. Xüsusilə, onun təcrübəsinin Fələstinlilərin üzləşdiyi daha geniş insan haqları pozuntularının bir nümunəsi kimi necə təqdim olunduğu maraqlıdır. Lakin, məqalədə Xəlilın konkret olaraq həbsinə səbəb olan faktlar daha aydın şəkildə izah edilə bilərdi. Həmçinin, onun həbsindən sonra vəziyyətinin necə dəyişdiyi və müvafiq beynəlxalq təşkilatların və ya insan haqları qurumlarının mövqeyi barədə məlumat əlavə etmək məqalənin dolğunluğunu artırar. Fələstinlilərin yaşadığı miqrasiya problemlərinin coğrafi və siyasi kontekstini daha aydınlaşdırmaq faydalı olardı.
Ramin Şıxəliyev
22.07.2025 04:34
Məqalə Fələstinli fəal Mahmud Xlilın ABŞ-ın Miqrasiya və Gömrük Həbsxanası (ICE) təcrübəsini təsvir edir və təəssüf doğuran hadisələri işıqlandırır. Lakin, məqalənin Fələstinli kimliyinin hadisələrin təsvirinə necə təsir etdiyini daha ətraflı araşdırmaq vacibdir. Xəlil'in fələstinli olması onun həbsxanada yaşadıqları ilə necə əlaqələndirilə bilər? Məsələn, etnik mənşəyinin həbsxana mühafizəçilərinin davranışına və ya onun həbsdə olmasının səbəblərinə təsiri varmı? Bu əlaqəni dəqiqləşdirmək və məsələnin müxtəlif tərəflərini daha aydın şəkildə göstərmək üçün daha dərin təhlil tələb olunur. Eyni zamanda, Xəlil'in təcrübəsi digər həbs edilmiş fəalların təcrübələri ilə müqayisə edilərək daha geniş bir kontekstdə araşdırıla bilərdi. Bu, təsvir edilən hadisələrin spesifikliyini və ya ümumiliyini aydınlaşdırar.
Samir Şabanov
21.07.2025 22:13
Maraqlı bir məqalədir, amma Fələstinli aktivistinin ICE həbsindəki təcrübəsinin təsvirində bəzi məqamlar daha aydınlaşdırılmalıdır. Məsələn, "insanlıqdan kənar təcrübə" ifadəsinin spesifik nümunələri nədir? Bu təcrübələr sistemli xarakter daşıyırmı, yoxsa fərdi hadisələrə aiddirmi? Eyni zamanda, aktivistin siyasi baxışlarının və fəaliyyətinin həbs şərtlərinə təsiri nə dərəcədədir? Bu məqamlar daha ətraflı araşdırılmalı və obyektiv şəkildə təqdim olunmalıdır ki, oxucu tam mənzərəni görsün. Ayrıca, ICE-nin rəsmi açıqlamaları və ya bu iddiaları təkzib edən məlumatlar varmı? Bu, məqalənin obyektivliyini və etibarlılığını artırar.
Aytən Qarayeva
21.07.2025 18:43
Məqalədə Fələstinli fəal Mahmud Xəlilın ICE həbsxanasındakı təcrübəsinin təfərrüatlarına toxunulması təqdirəlayiqdir. Lakin, məqalənin Fələstinli kimliyinin bu təcrübədə necə rol oynadığına dair daha dərin təhlili əskik görünür. Xəlilın Fələstinli olması, onun həbsdəki müalicəsinə və ümumiyyətlə, ABŞ-ın miqrasiya siyasətinin etnik və siyasi yönlərinə necə təsir göstərib? Bu məsələyə daha geniş baxış, məqalənin təsirini artıra bilərdi. Əlavə olaraq, məqalədə göstərilən insanlıqdan kənar davranışların yalnız Xəlilə məxsus olub-olmadığı, ya da digər Fələstinli miqrantların da oxşar təcrübələrlə üzləşdiyi barədə məlumatlar da araşdırılmalı idi.
Ülkər Əkbərova
21.07.2025 14:25
Məqalədə Fələstinli fəal Mahmud Xəlilın ICE həbsxanasındakı təcrübəsinin təfərrüatları ətraflı təsvir olunur. Ancaq bu təcrübənin nə dərəcədə Fələstinlilərə xas olduğunu müəyyən etmək üçün daha çox məlumat lazımdır. Eyni vəziyyətdə olan digər millətlərin və ya etnik qrupların oxşar təcrübələrini əks etdirən statistikalar və ya araşdırmalar varmı? Fələstinli kimliyinin bu təcrübəyə təsiri barədə daha konkret sübutlar təqdim olunsa, məqalənin dəqiqliyi və təsiri daha da artardı. Digər tərəfdən, ICE-nin həbs siyasəti ümumiyyətlə bütün həbs olunanlar üçün nə dərəcədə insanlıqdan kənardır sualını da ayrıca araşdırmaq vacibdir. Fələstinli kimliyinin bu insanlıqdan kənar müalicədə oynadığı rolun müəyyənləşdirilməsi üçün daha geniş bir perspektiv təqdim edilməlidir.
Aysel Əlizadə
21.07.2025 13:33
Yazı maraqlı olsa da, "Fələstinli" ifadəsinin təkrarlanması məni düşündürdü. Fələstinli kimliyinin yazının əsas mövzusu olmamasından qaynaqlanan bu təkrar, bəlkə də, oxucunun diqqətini əsas məsələdən yayınmasına səbəb ola bilər. Mahmud Xəlil'in təcrübəsini təsvir edərkən onun Fələstinli olması ilə bağlı faktların hansı dərəcədə vacib olduğunu və məqalənin əsas arqumentini necə dəstəklədiyini yenidən nəzərdən keçirmək faydalı olardı. Bəlkə də, oxucunun diqqətini daha çox onun insan haqları pozuntularına yönəltmək üçün yazı üslubunda müəyyən dəyişikliklər etmək olar.
Fatimə Mahmudova
21.07.2025 13:28
Məqalə Fələstinlilərin ABŞ miqrasiya sistemindəki çətinliklərini işıqlandırmaqda mühüm bir addımdır. Mahmud Xəlilin təcrübəsi, bu sistemin bəzi zəif nöqtələrini və insan haqları pozuntularını nümayiş etdirir. Ancaq məqalənin daha da güclənməsi üçün, Xəlilin konkret olaraq Fələstinli kimliyi və bu kimliyin ICE-dəki təcrübəsinə necə təsir etdiyi daha ətraflı araşdırıla bilərdi. Məlumatlar daha spesifik olaraq, Fələstinlilərə qarşı hədəflənmiş siyasətlərin olub-olmaması və ya onların ümumi miqrant əhalisinin daxilindəki təcrübələrinin fərqli cəhətlərinə dair təhlil edilə bilər. Bu, məqaləyə daha zəngin bir kontekst və daha güclü bir təsir qatardı.
Elçin Süleymanov
21.07.2025 10:54
Yazı Fələstinli fəal Mahmud Xəlil'in ICE həbsxanasındakı təcrübəsini təsvir etməkdə ətraflı məlumat verir və oxucuya bu vəziyyətin insanlıqdan kənar tərəflərini anlamağa kömək edir. Ancaq, məqalədə Xəlil'in siyasi fəaliyyətinin detallarına daha çox toxunmaq faydalı olardı. Onun həbsinin səbəbləri və Amerika-Fələstin münasibətləri ilə əlaqəsi daha aydın şəkildə izah edilə bilərdi. Bundan əlavə, oxşar hallarla qarşılaşmış digər Fələstinlilərin təcrübələrinə istinad edilməsi məqalənin obyektivliyini və dərinliyini artıra bilərdi. Xəlil'in vəziyyətinin Fələstinli miqrantların ümumi təcrübəsinin nümunəsi olub-olmaması sualını qaldırmaq da maraqlı olardı.

Şərh Yaz