Fransa və Almaniya qırıcı layihəsindəki dalanı aşmaq üçün müdafiə firmalarına təzyiqi artırır

Fransa və Almaniya Ortak Döyüş Təyyarəsi Layihəsində Təzyiqləri Artırır

Fransa və Almaniya, Avropanın gələcək döyüş aviasiyasının onurğa sütunu olaraq düşünülən "Gələcək Döyüş Təyyarəsi Sistemi" (FCAS) proqramında yaranmış durğunluğu aradan qaldırmaq üçün müdafiə sənayesi şirkətlərinə təzyiqləri gücləndirir. Bu nəhəng ortaq Fransa-Almaniya layihəsi, on milyardlarla avroluq büdcəsinə baxmayaraq, illərdir texniki və siyasi fikir ayrılıqları səbəbindən irəliləyə bilmir.

Hər iki ölkənin hökumətləri, uzun müddətdir davam edən sənaye mübahisələrinin, xüsusilə də intellektual mülkiyyət və iş yükünün bölüşdürülməsi ilə bağlı fikir ayrılıqlarının layihənin gələcəyini təhdid etdiyini bildirir. FCAS proqramı çərçivəsində yalnız altıncı nəsil döyüş təyyarəsi deyil, həm də pilotsuz uçuş aparatları və müasir rəqəmsal "döyüş buludu" şəbəkəsi kimi kompleks komponentlərin inkişaf etdirilməsi planlaşdırılırdı.

Sənaye Fikir Ayrılıqları və Proqramın Paralizi

Fransanın Dassault Aviation və Almaniyanın Airbus şirkətləri arasında əsaslı fikir ayrılıqları, təyyarə komponentinin inkişafında ciddi maneələr törədir. Dassault, pilotlu təyyarə hissəsinin əsas podratçısı olaraq özünü görür və layihənin liderliyini qorumaqda israrlıdır. Airbus isə öz növbəsində, layihədə daha bərabər rol tələb edərək, texnoloji biliyinin tam istifadə edilməsini istəyir. İspaniyanın Indra şirkəti də bu Fransa-Almaniya layihəsi çərçivəsində öz payını almaq üçün mübarizə aparır.

Bu daxili mübahisələr FCAS proqramının texniki inkişafını yavaşlatmış, xərclərin artmasına və nəticədə ümumi irəliləyişin dayanmasına səbəb olmuşdur. Layihənin əslində 2040-cı illərdə istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulurdu, lakin mövcud vəziyyətdə bu tarixin reallaşması qeyri-müəyyən görünür.

Alternativlər və Gələcək Perspektivlər

Müdafiə sənayesi rəsmiləri arasında layihənin mövcud formasında davam etdirilməsinin mümkünsüzlüyü ilə bağlı narahatlıqlar artır. Bəzi tərəflər, bütün altıncı nəsil döyüş təyyarəsi inkişafını ləğv edərək, diqqəti yalnız "döyüş buludu" kimi daha az mübahisəli rəqəmsal və şəbəkə komponentlərinə yönəltməyi təklif edirlər. Almaniya Hərbi Hava Qüvvələrinin rəisi də, FCAS proqramı ilə bağlı qeyri-müəyyənliklər səbəbindən alternativ həll yollarına açıq olduğunu bildirib.

Fransa və Almaniya indi sənaye tərəfdaşlarını irəli gətirməyə və layihənin gələcəyi ilə bağlı qəti qərarlar qəbul etməyə çağırır. Əks halda, Avropanın strateji müstəqilliyi üçün vacib sayılan bu nəhəng müdafiə layihəsinin tamamilə ləğv edilməsi riski ilə üzləşilir. Bu isə Avropa Birliyinin müdafiə sahəsində əməkdaşlığına böyük bir zərbə vura bilər.

24 saat