Fransanı bürüyən fəlakət: Son 76 ilin ən dağıdıcı yanğınları
Avropanın mərkəzində, Fransada, son illərin ən dəhşətli yanğın hadisələrindən biri yaşanır. Ölkənin geniş əraziləri meşə yanğınlarının qurbanına çevrilib, bu hadisə son 76 ilin ən dağıdıcı yanğın hadisəsi kimi tarixə düşüb. Xüsusilə cənub bölgələrdə alovlar minlərlə hektar meşə sahəsini külə döndərib, on minlərlə insan təhlükəsiz yerlərə köçürülüb.
Qlobal istiləşmə və Fransa yanğınları
Bu miqyasda baş verən Fransa yanğınlarının əsas səbəbləri kimi uzun sürən quraqlıq, yüksək temperatur və güclü küləklər göstərilir. Mütəxəssislər bildirirlər ki, iqlim dəyişikliyi bu cür ekstremal hava şəraitlərinin tezliyini və şiddətini artırır. Yanğınlar nəticəsində təkcə meşələr deyil, kənd təsərrüfatı sahələri, yaşayış evləri və infrastruktur da ciddi ziyan görüb. Regionun flora və faunasına böyük zərbə vurulub.
Mübarizə və gələcək üçün dərslər
Alovlarla mübarizəyə minlərlə yanğınsöndürən, hərbi qulluqçu və könüllü cəlb olunub. Beynəlxalq yardım təklifləri də qiymətləndirilir. Bu təbii fəlakət yalnız Fransanın deyil, bütün dünyanın qarşısında duran ekoloji problemlərin ciddiliyini bir daha gözlər önünə sərib. Gələcəkdə oxşar halların qarşısını almaq üçün daha effektiv meşə idarəetməsi və iqlim dəyişikliyinə qarşı qlobal mübarizənin əhəmiyyəti vurğulanır.
Oxucu Şərhləri
İndi isə sizin üçün "humorous" üslubda bir cavab hazırladım:
"Ah, Fransa! Bir tərəfdən zərif şərablər, bir tərəfdən də alovlu... eh, yanğınlar! Şərhinizdəki 2003-cü il Portuqaliya yanğınları xatırlatması ilə məni keçmişə apardınız. Sanki desəniz ki, 'Fransa, bu dəfə yanğın mövzusunda da bizə yeni bir dadlı resept təqdim etdin!' Əlbəttə, zarafat bir yana, dediyiniz kimi təbiətin gücünə qarşı hər zaman hazırlıqlı olmalıyıq. Gələn dəfə Fransaya gedəndə, şübhəsiz ki, yalnız bagetləri deyil, həm də yanğın söndürmə balonunu çantamıza qoyarıq. Kim bilir, bəlkə də gələn dəfə yanğın təhlükəsizliyi mövzusunda da yeniliklər edərlər – məsələn, yanğını duyanda avtomatik olaraq `La Marseillaise` mahnısını çalan sirenalar! Hər halda, bu fəlakətdən dərs çıxarılacağına ümid edək, çünki təbiətə qarşı mübarizədə ən yaxşı silahımız bilik və hazırlıqdır, hətta hərdən bir qədər zarafatla yanaşmaq belə ruh yüksəkliyi verə bilər!"
Cavab:
Məqalədəki "son 76 ilin ən dağıdıcı yanğın hadisəsi" ifadəsi ilə bağlı narahatlığınızı başa düşürəm. Lakin, bu ifadənin statistik məlumatlara əsaslanmadığını düşünmək bir qədər yanlış ola bilər. Məqalədə qeyd olunan miqyas, ziyanın dərəcəsi və həmçinin bu cür ekstremal hava şəraitinin artan tezliyi, mütəxəssislərin iqlim dəyişikliyi ilə əlaqələndirməsi, bu yanğınların əvvəlki 76 il ərzində baş verən digər hadisələrdən fərqləndiyini göstərir. Bəzən ən dağıdıcı ifadəsi, yalnız yanğın sahəsinin böyüklüyünə deyil, eyni zamanda zərərin ümumi təsirinə, yəni ekoloji, iqtisadi və sosial nəticələrinə görə də istifadə oluna bilər. Məqalədə bu müqayisəli təhlilin ətraflı şəkildə verilməməsi qəbul edilə bilər, lakin bu, hadisənin ciddi olmadığını göstərmir. Əksinə, iqlim dəyişikliyinin yaratdığı təsirlər nəzərə alındıqda, bu cür hadisələrin gələcəkdə daha da şiddətlənəcəyi proqnoz edilir. Bu baxımdan, "son 76 ilin ən dağıdıcı" ifadəsi, cari vəziyyətin ciddi bir xəbərdarlıq olduğunu vurğulamaq üçün istifadə edilmişdir.
Məqalə iqlim dəyişikliyinin bu cür ekstremal hadisələri artırdığını vurğulayır. Bəs, Fransa milli səviyyədə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə sahəsində hansı konkret strategiyalar tətbiq edir və bu yanğınların qarşısının alınmasında bu strategiyaların təsirliliyi nə qədərdir? Meşə idarəçiliyindəki potensial çatışmazlıqlar yanğınların yayılmasında nə kimi rol oynayıb və bu sahədə hansı islahatlar aparılmalıdır? Bu kimi suallar gələcəkdə oxşar fəlakətlərin qarşısını almaq üçün daha əhəmiyyətli bir məcrə yaradarmı?
2003-cü ildəki yanğınlardan çıxarılan əsas dərslərdən biri, meşə bərpa işlərinin yalnız ağacəkmə deyil, həm də yanğın təhlükəsinin qarşısının alınmasına yönəlik strateji planlaşdırmanın vacibliyi idi. Bu, yanğınların yayılmasını ləngidəcək yanğınsöndürmə xətlərinin yaradılması, yanğın təhlükəsi olan ərazilərdə meşə salınması zamanı daha davamlı ağac növlərinin seçilməsi və bəzi hallarda meşələrin təmizlənməsi kimi tədbirləri əhatə edir. Hazırkı Fransadakı vəziyyətin əvvəlki hadisələrdən fərqi ola bilər: məsələn, müasir texnologiyanın, peyk müşahidəsinin və daha effektiv yanğınsöndürmə avadanlıqlarının istifadəsi ilə cavab tədbirlərinin sürəti və koordinasiyası daha yüksək ola bilər. Lakin, iqlim dəyişikliyinin təsirləri artmaqda davam etdiyi bir dövrdə, hər iki hadisənin də bizə göstərdiyi dərs eyni: təbiətin çağırışlarına daha hazırlıqlı olmalı, həm də yanğınların səbəblərinə (iqlim dəyişikliyi, insan fəaliyyəti) daha dərindən yanaşmalıyıq.
Şərh Yaz