İsrail əsgərləri işğal altındakı Qərb Sahilindəki Sebastiya qəsəbəsinə yaxınlaşdıqda, son hərbi müdaxilə barədə xəbərlər dərhal adamdan-adama yayılır və gənclər mümkün qədər tez evlərinə qaçırlar. Onlar işğalçıların küçələrinə çatmazdan əvvəl geri dönməyə çalışırlar, çünki əks halda potensial ağır nəticələrin olacağını yaxşı bilirlər.
Xəbərdarlıq səsləri adətən Sebastiya arxeoloji parkının mənzərəli zirvəsində gəzənlərdən gəlir. Buradan insanlar hərbi maşınları şəhərə və onun qədim xarabalıqlarına çatmazdan əvvəl aşağıdakı yollarda görə bilirlər, bu da insanlara uşaqlarını gizlətmək üçün vaxt qazandırır. Tezliklə, gəzinti qadağası xəbərdarlıqları sosial şəbəkələrdə yayılır və bir vaxtlar dini ziyarət yeri və turizm məkanı olan Sebastiya sakinləri ya evdə sığınacaq axtarmaq, ya da artıq heç bir məhdudiyyət tanımayan İsrail əsgərləri ilə üz-üzə qalmaq seçimi ilə qarşılaşırlar.
“Oğlumu öldürdüyü üçün bayram etdi”
Bu ilin yanvarında bir İsrail əsgəri 14 yaşlı Əhməd Cəzarı güllələyərək öldürdü və sonra silahsız oğlanı sinəsindən vurub ürəyini deşdikdən sonra tüfəngini zəfərlə havaya qaldırdı. Əhmədin atası, 57 yaşlı Rəşid "Əl-Cəzirə"yə bildirib ki, şahidlər əsgərin Əhməd yerdə yavaş-yavaş qan itirərək ölməsinə baxmayaraq "bayram etdiyini" görüblər.
Valideynlərinin sözlərinə görə, Əhməd yaşından daha yetkin idi və yoxsul ailəsinə baxmağı özünə peşə seçmişdi. O, həm də istedadlı bir rəssam idi və bəzəkçi kimi təlim keçmək istəyirdi. Ailəsinə hazırda yaşadıqları izdihamlı kirayə mənzildən daha yaxşı, daimi bir ev almaq üçün kifayət qədər pul qazanmaq üçün bir dükan açmağı arzulayırdı.
Anası Vəfa deyib: "Onlar Əhmədi vurdular və bütün arzularını elə oradaca öldürdülər. Ordu bizə sanki müharibə vəziyyətindəymişik kimi davranır – amma biz heç nə etməmişik. İsrail əsgərləri hər gün buradadırlar və heç kim uşaqlarının evdə olmadıqları müddətcə təhlükəsiz hiss etmir."
Vəfa və Rəşid deyirlər ki, Əhməd öldürüldüyü bazar günü günorta oyanıb, əvvəlki gecə məhəllədə dostları ilə gec vaxta qədər oynayıb. O, məktəb həyətində futbol oynamağı, arxeoloji parkın yaxınlığında velosiped sürməyi və şəhərin bir vaxtlar işlək kafelərində yemək yeməyi sevirdi. Dostlarını gördükdən sonra geri gəlib və ailəsi ilə son anlarını paylaşacaqlarından xəbərsiz bir müddət onlarla vaxt keçirib. Daha sonra, nahar vaxtı yaxınlaşanda, valideynləri Əhmədi çörək almağa göndəriblər.
Rəşid deyib: "Bu, onun həmişə bu şəkildə gəlib-getməsi adəti idi. O, çox ünsiyyətcil idi... hər kəs onu sevirdi. Amma bu dəfə o getdi və bir daha geri qayıtmadı."
İsrail hərbçilərinin işğal altındakı Qərb Sahili qəsəbələrinə tez-tez reydləri bəzi uşaqları və gəncləri ağır silahlı əsgərlərə və ya onların zirehli maşınlarına daş atmaq, ya da onlara lazer göstəriciləri tuşlamaq kimi müqavimət aktlarına sövq edir.
Bəzi qonşuların dediyinə görə, Əhməd və dostları ölümcül yanvar günündə, bəzi əsgərlər onlara doğru gələrkən uşaq bağçasının arxasındakı divarın arxasında gizlənərək lazer qələmləri tutublar. Ailəsi Əhmədin bunda iştirakını inkar edir. Rəşid və Vəfa mağazalardan qayıtmasını gözlədiklərini, birlikdə şam yeməyi yemək istədiklərini söyləyiblər.
Rəşid deyib: "O, sadəcə bir uşaq idi. İsrail əsgəri onun gənc oğlan olduğunu bilirdi – və ordusu üçün heç bir təhlükə yaratmadığını. Onu vurduqları zaman onlardan yüzlərlə metr uzaqlıqda idi!"
"Save The Children" xeyriyyə təşkilatı tərəfindən qurulan uşaq bağçasının güllə deşiklərindən zədələnmiş qapısı və fasadı Əhmədin öldürüldüyü zaman baş verənlərin xatırlatıcısı olaraq qalır.
"Haaretz" qəzetinə mart ayında danışan bir hərbi sözçü deyib: "Hadisədən sonra Hərbi Polis Cinayət İstintaq Şöbəsi tərəfindən istintaq başlanılıb. Təbii ki, davam edən istintaq haqqında ətraflı məlumat verə bilmərik."
Fələstinlilər, o cümlədən Sebastiya sakinləri, adətən heç bir nəticəsi olmayan və təqsirkarlar üçün demək olar ki, heç bir cəza ilə nəticələnməyən "saxta" istintaqlara vərdiş etdiklərini deyirlər.
Rəşid Əhmədin qətli ilə bağlı istintaq üçün məlumat vermək məqsədilə hərbçilər tərəfindən əlaqələndirilib, lakin o, imtina edib. "Oğlumu öldürdülər və sonra məni ədalət haqqında danışmağa çağırırlar?" deyib.
"Əl-Cəzirə" İsrail hakimiyyətinə Əhmədin güllələnməsi ilə bağlı istintaq haqqında şərh istəyən yazılı sorğular göndərib, lakin nəşr olunduğu vaxta qədər heç bir cavab alınmayıb.
İsrail ordusu Qərb Sahilindəki şəhər və qəsəbələrə tez-tez reydlər edir, lakin Baş nazir Benyamin Netanyahunun 2022-ci ilin sonlarında ifrat sağçı, ultra-millətçi hökumətini qurmasından bəri Sebastiya kimi az yer hədəf alınır. O vaxtdan bəri hərbçilər 2023-cü ilin iyulunda 19 yaşlı Fövzi Maxalifəni və bu il yanvarın 19-da Əhmədi öldürüblər.
Netanyahunun koalisiya hökuməti hakimiyyətə gəldiyindən bəri Sebastiyada ən az 25 güllə yaralanması hadisəsi qeydə alınıb ki, bunlardan bir neçəsi uşaqları əhatə edib. Bu ayın əvvəlində yaxınlıqdakı Atil şəhərindən 22 yaşlı bir kişi Sebastiyadan keçərkən sinəsindən vurulub.
Şiddətli məskunlaşanlar da kənd təsərrüfatı və turizmdən asılı olan qəsəbə ətrafındakı Fələstin torpaq sahiblərinə ziyan vururlar və Sebastiya ətrafında daha çox rəsmi və qeyri-rəsmi yaşayış məntəqələrinin tikilməsi planlaşdırılır.
İsrail əsgərləri müqavimət göstərən hər kəsə hücum edir və sakinlərin mobil telefonlarına təhdidedici mesajlar göndərirlər. "Əl-Cəzirə" tərəfindən dinlənən bir səs yazısında, görünür, bir İsrail əsgəri şəhər sakinlərini "terrorçuluqla məşğul olmaqda" ittiham edir və "bədəlini ödəyəcəkləri" barədə xəbərdarlıq edir.
Ədalət
Vəfa və əri özlərinin çətinliklə kirayə verdikləri sadə qonaq otağında öldürülən oğullarının xatirəsinə həsr olunmuş bir xatirənin ətrafında oturmuşdular. Əhməd yeddi ilə iyirmi yaş arasında dörd qardaş və üç bacı buraxıb.
Rəşid əvvəllər İsraildə rəssam işləyirdi, lakin Qəzza və Qərb Sahilində minlərlə Fələstinli kimi, o da 7 oktyabrdan bəri sərhəddən işə gedə bilmir, bu da ailənin təhlükəli maliyyə vəziyyətinə səbəb olur.
Ən böyük oğlu, 19 yaşlı Rüşdi arabir dülgər işləyir və Rəşiddən başqa ailədə işləyən yeganə üzvdür.
Onlar deyirdilər ki, Əhməd atasına kömək etmək üçün məktəbdən çıxmışdı, ailə üçün pul qazanmaq məqsədilə rəssamlıq və zeytun yığımı kimi müxtəlif işləri görürdü. Bir vaxtlar paltar tikən Vəfa da iş tapa bilmir və hələ də ona baxımına möhtac olan beş azyaşlı uşağı var.
Əhmədin qalan bacı-qardaşlarından ikisi, altı yaşlı Əmir və 11 yaşlı Adəm, anası danışarkən ona sarılmışdılar.
Vəfa oğlunun ölümündən həftələr sonra "Əl-Cəzirə"yə deyib: "Mən Əhmədin məzarı başında oturub saatlarla ağlayıram. Orada bacardığım qədər ağlayıram ki, uşaqlarım məni görməsin – onlar üçün güclü olmalıyam."
40 yaşlı qadın göz təması saxlamaqda aciz idi, sanki hər an göz yaşları onu boğacaqdı. O, Əhmədin güllələrlə cırılmış, qan ləkəli paltarlarını tuturdu.
Əsgərlər həmin gün gedəndən sonra Rəşid hadisə yerinə tələsdiyini və izdihamı yarıb keçdiyini xatırladı, lakin Əhmədi vurulduğu yerdən bir neçə metr aralıda qan gölündə yıxılmış vəziyyətdə tapdı. Rəşid sonra Əhmədlə birlikdə Nablusdakı Ən-Nəcah Xəstəxanasına getdi, lakin oğlu yolda sağ qalmadı. O, xəstəxanaya çatanda ölmüş elan edildi.
Anası Əhmədin ölüm xəbərini eşidəndən sonra huşunu itirdi və deyir ki, "məğlub" olmuş hiss edərək oyandı, sanki həyatı bitmişdi. O, deyir ki, İsrail Sebastiya sakinlərinin bu cür hiss etmələrini istəyir ki, onlar artıq müqavimət göstərməsinlər və oradan getsinlər.
Rəşid, boş bir ifadə ilə, oğlunun ölümünün ailəsini qorxudaraq evdə qalmağa məcbur etdiyini – və işğallar baş verəndə qapılarını bağladıqlarını, arxa otaqda gizləndiklərini və işıqları söndürdüklərini söyləyib. O deyir ki, Sebastiyada bir çoxları oxşar ehtiyat tədbirləri görürlər, çünki oğlunun ölümü qədim şəhəri özünə ev adlandıranlara ürpərtici bir mesaj göndərib və onları "qorxu içində" yaşamağa məcbur edib.
Vəfa əlavə edib: "İsrail əsgərləri buraya hər gün gəlirlər – və indi biz çölə çıxmaqdan qorxuruq. İsrail əsgərləri indi uşaqları vurmağa hazırdırlar. Mən oğlumu mağazalara getməyə icazə verdim, amma onu qana bulaşmış vəziyyətdə geri aldım."
Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz