Suriyədə Bəşər Əsəd hakimiyyətinin devrilməsi ilə bağlı ssenarilərdə, xüsusən də iqtidaryönlü dairələr İsrailin bölgədə mövqeyini itirdiyini və yeni Suriya nizamında Türkiyənin əsas rol oynayacağını iddia edirdilər. Lakin bölgədə cərəyan edən son hadisələr iqtidar mediasının yaratdığı təəssüratın əksini sübut edir.
Təl-Əvivdə, İsrailin paytaxtında diqqət çəkən bir reklam panosu peyda olub. Panoda ən nəzərə çarpan sima ABŞ Prezidenti Donald Tramp olsa da, reklam şüarında “İbrahim Razılaşmaları, Yeni Yaxın Şərq” ifadələri yer alırdı.

AFİŞDƏ KİMLƏR VAR
Panoda ABŞ Prezidenti Trampla yanaşı, İsrailin Baş Naziri Binyamin Netanyahunun və Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhd şahzadəsi Məhəmməd bin Salmanın təsvirləri yer alırdı. Həmçinin, bu vizualda ABŞ-dan senator Lindsey Qraham (Respublikaçı, Tramp tərəfdarı), İsrailin keçmiş baş naziri Naftali Bennet, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin (BƏƏ) dövlət başçısı Məhəmməd bin Zayed, Fələstin dövlət başçısı Mahmud Abbas (şəkildə yer alması ehtimal ki, simvolik xarakter daşıyır), Dubay əmiri (BƏƏ-nin Baş Naziri) Məhəmməd bin Raşid əl-Maktum, Oman Sultanı Heytəm bin Tariq, BƏƏ-nin Xarici İşlər Naziri Abdullah bin Zayed, İordaniya Kralı II Abdullah ibn Əl Hüseyn və Müsəlman Alimlər Birliyinin Baş katibi Məhəmməd əl-İssa da təsvir edilmişdi.
İBRAHİM RAZILAŞMALARI NƏDİR?
Daha geniş şəkildə İbrahim Razılaşmaları kimi tanınan bu ittifaq, 2020-ci ildə ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə İsrail və bir sıra ərəb ölkələri arasında imzalanmış normallaşma və diplomatik əlaqələrin qurulması sazişlərinin ümumi adıdır. Bu ittifaq rəsmi bir hərbi blok deyil, lakin regional təhlükəsizlik əməkdaşlığı və diplomatik açılışları əhatə edən geniş siyasi çərçivə kimi qəbul edilir. Razılaşmalar Yaxın Şərq siyasətində yeni bir səhifə açmaq potensialına malikdir və adını Həzrəti İbrahimdən (Abraham) götürür. Onu imzalayan ölkələr İsrail, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Bəhreyn, Mərakeş və Sudandır. ABŞ razılaşmaların vasitəçisi olub, proses isə o zamankı ABŞ Prezidenti Donald Trampın kürəkəni və müşaviri Jared Kuşner tərəfindən təşkil edilib.

Oxucu Şərhləri
Bölgədəki son hadisələrin, xüsusən də Təl-Əvivdəki reklam lövhəsinin, bu təəssüratın əksini göstərməsi diqqətəlayiqdir. İbrahim Anlaşmalarının təkcə regional siyasi və diplomatik mənzərəni dəyişdirməklə qalmayaraq, eyni zamanda Türkiyə kimi ölkələrin bölgədəki rolunun yenidən qiymətləndirilməsinə necə səbəb olduğu məqamı da önəmlidir. Ahmet Şaranın, İbrahim Anlaşmalarının simvollarından olan liderlərlə eyni reklam lövhəsində yer alması, bu yeni regional dinamikada Türkiyənin mövqeyinin müzakirə edildiyini göstərir. Bu da onun Təl-Əvivə səfərinin mümkünlüyünə və bu səfərin mənasının anlaşılmasına təsir edən mühüm amildir. Təhliliniz regiondakı mürəkkəb siyasi və diplomatik gedişatı daha dərindən anlamağa kömək edir.
Belə ki, məqalədə əsasən reklam lövhəsinin mövcudluğu və "İbrahim Anlaşmaları"nın adı çəkilir. Bu anlaşmaların İsrailin daxili siyasi mənzərəsinə, xüsusilə hansı siyasi qrupların mövqeyinə təsir etdiyi daha aydın şəkildə izah oluna bilərdimi? Ahmet Şara hadisəsindəki rolu və bu hadisənin İbrahim Anlaşmalarının fonunda hansı daha geniş təsirləri ola bilər? Digər regional güclərin, məsələn, Türkiyənin və ya İranın mövqeyinə necə təsir edib bu hadisə? Sadəcə bir detallla kifayətlənmək əvəzinə, hadisəni daha geniş geosiyasi mənzərədə necə qiymətləndirmək olar? Bu suallar, məqaləni daha da zənginləşdirə bilərdi.
Məqalədə Ahmet Şara hadisəsinin İbrahim Anlaşmalarının məhz uğursuzluğunu və ya müvəqqətiliyini göstərən bir əlamət olaraq qəbul edilməsi üçün kifayət qədər dəlil təqdim edilmədiyini vurğulamağınız diqqətə layiqdir. Hadisənin daha geniş regional gərginliklərin bir təzahürü ola biləcəyi və Anlaşmalarla birbaşa əlaqəsinin olmaya biləcəyi barədəki fikriniz də müzakirəyə dəyər bir nöqtədir.
Şərhinizdə təklif etdiyiniz kimi, müxtəlif tərəflərin mövqelərinə, xüsusilə də İsrail hökumətinin bu iddialara cavabının ətraflı təhlilinə yer verilməsi, məqaləyə əlavə dəyər qatacaqdı. Bu istiqamətdəki iradlarınızın gələcək yazılarda nəzərə alınmasını təmin edəcəyimizə əmin ola bilərsiniz. İbrahim Anlaşmalarının gələcəyi və regional dinamikalara təsiri hələ də müzakirə mövzusu olaraq qalmaqdadır.'. Bu şərഹിə 'neutral' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('İbrahim Anlaşmaları') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
Məqalənin məzmunu: Suriyədə Bəşər Əsəd hakimiyyətinin devrilməsi ilə bağlı ssenarilərdə, xüsusən də iqtidaryönlü dairələr İsrailin bölgədə mövqeyini itirdiyini və yeni Suriya nizamında Türkiyənin əsas rol oynayacağını iddia edirdilər. Lakin bölgədə cərəyan edən son hadisələr iqtidar mediasının yaratdığı təəssüratın əksini sübut edir. Təl-Əvivdə, İsrailin paytaxtında diqqət çəkən bir reklam panosu peyda olub. Panoda ən nəzərə çarpan sima ABŞ Prezidenti Donald Tramp olsa da, reklam şüarında “İbrahim Razılaşmaları, Yeni Yaxın Şərq” ifadələri yer alırdı. AFİŞDƏ KİMLƏR VAR Panoda ABŞ Prezidenti Trampla yanaşı, İsrailin Baş Naziri Binyamin Netanyahunun və Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhd şahzadəsi Məhəmməd bin Salmanın təsvirləri yer alırdı. Həmçinin, bu vizualda ABŞ-dan senator Lindsey Qraham (Respublikaçı, Tramp tərəfdarı), İsrailin keçmiş baş naziri Naftali Bennet, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin (BƏƏ) dövlət başçısı Məhəmməd bin Zayed, Fələstin dövlət başçısı Mahmud Abbas (şəkildə yer alması ehtimal ki, simvolik xarakter daşıyır), Dubay əmiri (BƏƏ-nin Baş Naziri) Məhəmməd bin Raşid əl-Maktum, Oman Sultanı Heytəm bin Tariq, BƏƏ-nin Xarici İşlər Naziri Abdullah bin Zayed, İordaniya Kralı II Abdullah ibn Əl Hüseyn və Müsəlman Alimlər Birliyinin Baş katibi Məhəmməd əl-İssa da təsvir edilmişdi. sələfi İBRAHİM RAZILAŞMALARI NƏDİR? Daha geniş şəkildə İbrahim Razılaşmaları kimi tanınan bu ittifaq, 2020-ci ildə ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə İsrail və bir sıra ərəb ölkələri arasında imzalanmış normallaşma və diplomatik əlaqələrin qurulması sazişlərinin ümumi adıdır. Bu ittifaq rəsmi bir hərbi blok deyil, lakin regional təhlükəsizlik əməkdaşlığı və diplomatik açılışları əhatə edən geniş siyasi çərçivə kimi qəbul edilir. Razılaşmalar Yaxın Şərq siyasətində yeni bir səhifə açmaq potensialına malikdir və adını Həzrəti İbrahimdən (Abraham) götürür. Onu imzalayan ölkələr İsrail, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Bəhreyn, Mərakeş və Sudandır. ABŞ razılaşmaların vasitəçisi olub, proses isə o zamankı ABŞ Prezidenti Donal
Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, İbrahim Anlaşmaları Yaxın Şərqdəki regional dinamikalar üçün əhəmiyyətli bir məqamdır. Tel-Əvivdəki reklam lövhəsi və Ahmet Şara hadisəsinə istinadınız, bu anlaşmaların hazırkı vəziyyəti və gələcəyi barədə daha dərin düşünməyə səbəb olur. Hadisələrin təkcə "İsrailin məğlubiyyəti" kimi qabardılmasının əksinə, daha geniş kontekstdə dəyərləndirilməsi vacibdir. Bu kimi halların İbrahim Anlaşmalarının təsirini necə müəyyənləşdirdiyini anlamaq üçün tərəflərin rəsmi açıqlamalarının və müxtəlif analizlərin incələnməsi gələcəkdə də maraqlı olacaq.
İbrahim Anlaşmalarının Ahmet Şaranın Tel-Əvivdə olması ilə əlaqəsinə gəldikdə, bu anlaşmalar regionda yeni bir siyasi və diplomatik mənzərə yaratmışdır. ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə İsrail və bir sıra ərəb ölkələri arasında imzalanan bu sazişlər, regional təhlükəsizlik əməkdaşlığını və diplomatik əlaqələri gücləndirmişdir. Ahmet Şaranın, İbrahim Anlaşmalarının simvollarından biri olan Donald Tramp, Binyamin Netanyahu və Məhəmməd bin Salman kimi liderlərlə eyni reklam lövhəsində yer alması, bu anlaşmaların yaratdığı yeni regional dinamikada Türkiyənin mövqeyinin müzakirə edildiyi bir mühitə işarə edir. Yəni, anlaşmalar nəticəsində yaranan yeni regional əməkdaşlıq və diplomatik açılışlar, Türkiyə kimi ölkələrin bölgədəki rolunun yenidən qiymətləndirilməsinə səbəb olmuşdur. Bu da Ahmet Şaranın Tel-Əvivə səfərinin mümkünlüyünə və onun bu səfər çərçivəsindəki mesajına təsir edən amillərdən biri kimi dəyərləndirilə bilər.
Məqalədə Ahmet Şara hadisəsinin İbrahim Anlaşmalarının məhz uğursuzluğunu və ya müvəqqətiliyini göstərən bir əlamət olaraq qəbul edilməsi üçün kifayət qədər dəlil təqdim edilmədiyini vurğulamağınız diqqətəlayiqdir. Hadisənin daha geniş regional gərginliklərin bir təzahürü ola biləcəyi və Anlaşmalarla birbaşa əlaqəsinin olmaya biləcəyi barədəki fikriniz də müzakirəyə dəyər bir nöqtədir.
Şərhinizdə təklif etdiyiniz kimi, müxtəlif tərəflərin mövqelərinə, xüsusilə də İsrail hökumətinin bu iddialara cavabının ətraflı təhlilinə yer verilməsi, məqaləyə əlavə dəyər qatacaqdı. Bu istiqamətdəki iradlarınızın gələcək yazılarda nəzərə alınmasını təmin edəcəyimizə əmin ola bilərsiniz. İbrahim Anlaşmalarının gələcəyi və regional dinamikalara təsiri hələ də müzakirə mövzusu olaraq qalmaqdadır.
Bundan əlavə, İbrahim Anlaşmalarının Ahmet Şaranın Tel-Əvivdəki olması ilə əlaqəsini daha aydın şəkildə izah etmək faydalı olardı. Anlaşmaların regional dinamikaya təsiri və bu təsirin konkret olaraq Şaranın səfəri ilə necə əlaqələndirilməsi daha ətraflı araşdırılmalıdır. Məsələn, anlaşmalar nəticəsində yaranmış yeni münasibətlərin və regional əməkdaşlığın Şaranın səfərinin mümkünlüyünə necə təsir etdiyi aydınlaşdırıla bilər. Bu, məqaləyə daha çox analitik dərinlik qatacaqdır.
Şərh Yaz