Kamçatkada 8.8 Maqnitudalı Zəlzələ: Dünya Gündəmində Tarixin Ən Böyük 10 Sarsıntısı

Dünyanın müxtəlif regionlarında əsrlər boyu baş verən böyük zəlzələlər milyonlarla insanın həyatına təsir edib. Son olaraq Rusiyanın Kamçatka Yarımadası sahillərində qeydə alınan 8.8 maqnitudalı zəlzələ son dövrün ən güclü təkanları arasında öz yerini tutdu. Bəs tarixin ən böyük zəlzələləri hansılardır?

1960-cı il Valdiviya Zəlzələsi, Çili – 9.5

Tüm zamanların ən böyük zəlzələsi 1960-cı ildə Çilinin Valdiviya şəhərində baş verib. Gücü 9.5-9.6 arasında ölçülən bu nəhəng zəlzələ təxminən 10 dəqiqə davam edib və tsunami dalğaları Pasifik sahillərini vurub. Təxminən 1000-dən 6000-ə qədər insanın həyatını itirdiyi bildirilir. Bölgədəki infrastruktur tamamilə dağıdılıb. Təkan o qədər güclü idi ki, tsunami dalğaları Havay və Yaponiya kimi uzaq bölgələrə qədər çatıb.

1964-cü il Prins Uilyam Saund Zəlzələsi, ABŞ – 9.2

1964-cü ildə Alyaskada qeydə alınan 9.2 maqnitudalı Prins Uilyam Saund Zəlzələsi ABŞ tarixində ən böyük zəlzələ olaraq tarixə düşdü. Zəlzələdən sonra yaranan tsunami nəticəsində 130-dan çox insan həyatını itirdi və geniş miqyasda maddi ziyan yarandı.

2004-cü il Sumatra Zəlzələsi, İndoneziya – 9.3

2004-cü ildə İndoneziya sahillərində baş verən Sumatra-Andaman Zəlzələsi 9.1-9.3 maqnitudasında idi və tarixin ən ölümcül zəlzələlərindən biri oldu. Bu meqatrust zəlzələsi və ardınca yaranan tsunami 14 ölkəyə təsir etdi və təxminən 230 mindən çox insanın həyatına son qoydu.

2011-ci il Tohoku Zəlzələsi, Yaponiya – 9.0

2011-ci ildə Yaponiyada baş verən Tohoku Zəlzələsi isə 9.0-9.1 maqnitudasında idi. Bu zəlzələ yalnız böyük bir təkan deyil, həm də Fukuşima nüvə böhranına yol açdı. Ən azı 15 min insan həyatını itirdi, minlərlə insan isə hələ də itkin sayılır.

2025-ci il Kamçatka Zəlzələsi, Rusiya – 8.8

Son olaraq Kamçatkada baş verən 8.8 maqnitudalı zəlzələ yaxın tarixin ən böyüklərindən biri oldu. Dayaz dərinlikdə baş verən zəlzələ Pasifik sahillərində 4 metrə çatan tsunami dalğalarına səbəb oldu. Yaponiya, Havay və Alyaska kimi bölgələrdə tsunami həyəcan siqnalı verildi. Hazırda can itkisi qeydə alınmayıb, lakin bölgədəki bəzi tikililərə ziyan dəyib.

2010-cu il Maule Zəlzələsi, Çili – 8.8

Digər böyük təkanlar arasında 2010-cu ildə Çilinin Maule bölgəsində baş verən 8.8 maqnitudalı zəlzələ yer alır. Təxminən 500 insan həyatını itirdi və yüz minlərlə tikili dağıldı.

1906-cı il Ekvador Zəlzələsi – 8.8

1906-cı ildə Ekvadorun Esmeraldas bölgəsində baş verən 8.8 maqnitudalı zəlzələ böyük tsunamilərlə birlikdə ən azı 1000 insanın ölümünə səbəb oldu. Onun təsirləri Şimali Amerika və Asiya sahillərində belə hiss edildi.

1965-ci il Alyaska Zəlzələsi, ABŞ – 8.7

1965-ci ildə Alyaskadakı Rat Ailəndz (Rat Islands) bölgəsində baş verən 8.7 maqnitudalı zəlzələ 11 metrlik tsunami dalğaları yaratdı və məhdud sayda can itkisi qeydə alındı.

1950-ci il Assam Zəlzələsi, Hindistan – 8.6

1950-ci ildə Hindistanın Assam bölgəsində baş verən 8.6 maqnitudalı zəlzələ isə ən azı 1500 insanın həyatını itirməsinə səbəb oldu. Bölgədə nəhəng sürüşmələr və daşqınlar yaşandı.

2012-ci il Sumatra Zəlzələsi, İndoneziya – 8.6

2012-ci ildə yenidən İndoneziyanın Sumatra bölgəsində baş verən 8.6 maqnitudalı zəlzələ 10 nəfərin həyatını itirməsi ilə yanaşı, bölgədəki seysmik fəaliyyəti artırdı və yeni fəlakətlərin xəbərçisi oldu.

Mütəxəssislər Xəbərdarlıq Edir

Bundan əlavə, 1976-cı ildə Çinin Tanqşan şəhərində baş verən 7.6 maqnitudalı zəlzələ strukturların dayanıqsızlığı səbəbindən rəsmi qeydlərə görə 242 mindən çox insanın həyatına son qoydu. Bu, tarixin ən ölümcül təbii fəlakətlərindən biri hesab edilir. 1970-ci ildə Perudakı Ankaş Zəlzələsi isə 7.9 maqnitudasında baş vermiş və təxminən 67 min insanın ölümünə səbəb olmuşdu. Dünya bu nəhəng təkanlarla üzləşməyə davam edərkən, mütəxəssislər zəlzələlərə qarşı hazırlıqlı olmağın vacibliyini bir daha xatırladırlar.

24 saat