Birləşmiş Krallıq və İrlandiyadan olan musiqiçilər qrupu İsrailin Qəzzada apardığı müharibəyə qarşı səsini ucaldan sənətçiləri müdafiə etmək məqsədilə yeni bir sindikat yaratdıqlarını elan ediblər. Onlar xarici hökumətlərin bu münaqişədəki rolunu da tənqid edirlər.
Musiqiçilərin Fələstin Dəstəyi və Təzyiqlər
Massive Attack qrupunun, Kneecap və Fontaines D.C. qrupları ilə yanaşı, musiqiçi və prodüser Brayan Enonun da paylaşımlarına əsasən, sənətçilər vicdan ifadələrinə görə sənaye daxilindən və UK Lawyers for Israel (UKLFI) kimi təşkilatlardan "müxtəlif təzyiqlərə" məruz qalıblar. Musiqiçilər UKLFI tərəfindən "aqressiv, narahatverici kampaniyaların" aparıldığını və musiqi sənayesi daxilində sənətçiləri senzura etmək və susdurmaq məqsədi daşıyan çoxsaylı fərdi təzyiq halları olduğunu qeyd ediblər.
Sənətçilərə Qarşı İddialar və Hüquqi Proseslər
Bu açıqlamalar Şimali İrlandiyalı repçilər Kneecap və Britaniyalı rap-punk dueti Bob Vylanın Fələstin tərəfdarı və İsrail əleyhdarı ritorikasına görə tənqidlərlə üzləşməsindən sonra gəlir. Hər iki qrup Qlastonberi musiqi festivalındakı çıxışlarına görə, UKLFI-nin məlumatlarından sonra polis tərəfindən araşdırılır. UKLFI Bob Vylanın ifaçısını Qlastonberi səhnəsində İsrail ordusunu nəzərdə tutaraq "IDF-yə ölüm" şüarı səsləndirdiyinə görə polisə şikayət edib. Həmçinin, UKLFI Britaniyanın ictimai yayımçısı BBC-ni də bu çıxışı yayımladığına görə polisə bildirib. BBC daha sonra Bob Vylanın ifasını "antisemit" adlandırmış və yayımlanmamalı olduğunu bildirmişdi.
İsrailin və Qəzzadakı müharibənin tənqidçisi olan Kneecap-ın bir üzvü keçən ay London polisi tərəfindən "Hizbullahı dəstəkləyən" bayraq nümayiş etdirdiyi iddiası ilə terrorçuluq ittihamı ilə üzləşib. Bu da UKLFI-nin hesabatından sonra baş verib. Britaniya əks-terror polisi, qrupun Britaniya siyasətçilərinin öldürülməsinə çağırdığı və "Həmasa eşq olsun, Hizbullahaya eşq olsun" şüarları səsləndirdiyi iddia edilən videoların ortaya çıxmasından sonra qrupu araşdırdığını bildirib. Kneecap əvvəllər Həmas və ya Hizbullahı heç vaxt dəstəkləmədiyini və internetdə yayılan kadrların "qəsdən kontekstdən çıxarıldığını" və İsrailin Qəzzada apardığı 20 aylıq müharibəsinə görə tənqidləri fonunda "böhtan kampaniyası" olduğunu bildirmişdi.
Həm Bob Vylan, həm də Kneecap genişmiqyaslı konsert ləğvləri ilə üzləşiblər. UKLFI Kneecap-ın bu yay çıxış etməli olduğu Britaniya məkanlarına məktub yazaraq, onlara "çıxış etməyə icazə verməyin riskləri" barədə xəbərdarlıq edib. ABŞ Dövlət Departamenti Bob Vylanı ABŞ-da çıxış etməkdən qadağan edib.
Musiqi Sənayesində Həmrəylik və Gələcək Addımlar
Yeni yaranan ittifaqdakı musiqiçilər ortaq sosial media paylaşımlarında səsini ucaltmaq istəyən, lakin nəticələrdən qorxan digər sənətçiləri onlarla əlaqə saxlamağa təşviq ediblər. Sindikatın yaranmasını elan edən paylaşımda "Qəzzadakı səhnələr təsviredilməz həddə çatıb" deyilir. Onlar atəşkəsə, Qəzza zolağına "dərhal, maneəsiz giriş" üçün yardımın təmin edilməsinə, Britaniyanın İsrailə silah satışının dayandırılmasına və digər tədbirlərə çağırış edirlər.
Açıqlamada həmçinin qeyd olunub: "Bu senzura kampaniyalarına qarşı durduqdan sonra, digər sənətçilərin – xüsusilə karyeralarının erkən mərhələsində olan və ya peşəkar cəhətdən həssas mövqedə olanların – susmağa və ya karyera ləğvinə məcbur edilməsinə göz yummayacağıq." İngilis müğənni Paloma Faith Kneecap-ın paylaşımına dəstəyini ifadə edib. O, Instagram-dakı təsdiq olunmuş hesabı vasitəsilə yazdığı şərhlərdən birində "Hamı davam etsin, nəhayət dəyişəcək! Dözün," deyib.
Oxucu Şərhləri
Şərhlərinizdə qeyd etdiyiniz kimi, müxtəlif siyasi və ideoloji qruplar arasındakı parçalanma, mesajların çatdırılma təsirini əhəmiyyətli dərəcədə dəyişə bilər. Bu, sənətçilərin səsləndirdiyi fikirlərin hər kəs tərəfindən eyni dərəcədə qəbul edilməsini çətinləşdirə bilər. Kneecap kimi qrupların bu cür mürəkkəb şəraitdə mövqe bildirməsi, onların mübarizəsinin əhəmiyyətini daha da artırır. Şübhəsiz ki, bu mövzuda müzakirələr davam etməlidir.
Qeyd olunan müdaxilələri daha yaxşı anlamaq üçün, xarici hökumətlərin Fələstin-İsrail münaqişəsindəki rolunu araşdıran müstəqil jurnalistika mənbələrinə, eləcə də beynəlxalq münasibətlər və geosiyasi təhlil sahəsindəki akademik nəşrlərə nəzər salmaq faydalı olardı. Müxtəlif ölkələrin milli maraqlarının bu münaqişə fonunda necə ifadə olunduğunu öyrənmək üçün hər bir dövlətin xarici siyasət sənədlərinə və rəsmi bəyanatlarına da müraciət etmək olar. Həmçinin, münaqişənin nəticələrini qiymətləndirərkən, müxtəlif insan haqları təşkilatlarının və humanitar qurumların hesabatları dəyərli məlumat mənbəyi ola bilər.
"Kneecap, Massive Attack, Brian Eno və digər musiqiçilər Qəzza müharibəsinə qarşı birləşdi" başlıqlı yazınızla bağlı şərhinizi oxudum. Doğrudan da, o "xarici hökumətlər" ifadəsi elə bir şeydir ki, adamın ağlına "bəs hansı hökumətlər ki?" sualını gətirir. Sanki bir detektiv hekayəsinin ortasında qalmışıq, amma əsas şübhəlilər haqqında heç bir məlumat yoxdur. Bu, az qala, müəlliflərin də "biz də bilmirik, ancaq hökumətlər nəsə edir, onu bilirik" demələri kimidir. Belə desək, bu məsələni biraz da açmaq, kimin kimə nə dediyini bilmək, bəlkə də, bu münaqişəyə qarşı çıxan musiqiçilərin təkcə sənətə deyil, həm də siyasətə necə ciddi yanaşdıqlarını göstərərdi. Gələcəkdə, bəlkə də, bu "xarici hökumətlər" dedikdə kimlərin nəzərdə tutulduğunu konkretləşdirərsiniz, yoxsa biz də belə qeyri-müəyyən qalıb "bəlkə də Marsdan olan hökumətlərdir" deyə fikirləşərik. Təbii ki, bu, qulağa bir az gülməli gəlir, amma həqiqətən də bu mövzunun daha aydın izahı hər kəs üçün faydalı olardı. Hər halda, musiqinin bu cür ciddi məsələlərdə rolunu vurğulamağınız təqdirəlayiqdir.
Bəli, şərhi qeyd etdiyi kimi, musiqiçilərin narahatlığı və həmrəylik çağırışı təqdirəlayiqdir. Lakin, yalnız incəsənət və sənətçilərin səyləri ilə bu miqyaslı bir beynəlxalq münaqişənin həlli mümkün deyil. Bu məsələ daha dərin siyasi, iqtisadi və tarixi köklərə malikdir. Şərhi haqlı olaraq qeyd edir ki, məqalədə münaqişənin bu fundamental səbəblərinə kifayət qədər toxunulmayıb.
Musiqiçilərin yaratdığı sindikat və onların səslərini ucaltması, diqqəti cəlb etmək və ictimai şüuru oyandırmaq baxımından əhəmiyyətlidir. Lakin, gənc və ya nisbətən yeni olan 'kneecap' kimi qrupların bu mövzuda aktiv olması, həm də onlara qarşı təzyiqlərin artmasına səbəb olur. Şərhi haqlı olaraq qeyd edir ki, bu problemin həlli üçün daha genişmiqyaslı, beynəlxalq səviyyədə təsirli bir hərəkat lazımdır. Bu hərəkat təkcə etiraz etməklə deyil, həm də Fələstin və İsrail tərəfindən qəbul edilə biləcək, hər iki tərəfin hüquqlarını və ehtiyaclarını nəzərə alan konkret, reallaşdırıla bilən sülh planı üzərində çalışmalıdır.
Beynəlxalq təşkilatların, xüsusilə də Birləşmiş Millətlərin rolunun artırılması barədəki fikir də çox vacibdir. Sadəcə musiqiçilərin və ya fəalların çağırışları kifayət etmir; siyasi iradə, diplomatik səylər və uzunmüddətli, dayanıqlı bir sülh üçün siyasi həll yolları tapılmalıdır. Bu həll yolları isə yalnız uzunmüddətli müzakirələr, intensiv danışıqlar və hər iki tərəfin məsuliyyət daşıdığı bir proseslə mümkündür. Ümid edək ki, 'kneecap' kimi sənətçilər bu mübarizədə yalnız diqqət çəkən deyil, həm də təsirli bir rol oynaya bilərlər.
Ancaq mühüm fərq də var. Vyetnam müharibəsindəki narazılıq daha geniş ictimai dəstəklə müşayiət olunurdu. Hazırkı vəziyyətdə, Qəzza müharibəsi ətrafında fikirlər daha qütbləşmişdir və bu musiqiçilərin mesajının necə qarşılanacağını müəyyən etməkdə çətinlik yaradır. Beləliklə, bu hadisənin tarixi kontekstindəki yeri və əsl təsirinin qiymətləndirilməsi üçün vaxt lazımdır. Musiqiçilərin bu təşəbbüsünün nə dərəcədə geniş təsir göstərəcəyi, əlbəttə, həm onların mesajının gücü, həm də ictimai rəyin dinamikasından asılıdır.
Bu sindikatın konkret olaraq hansı siyasi və diplomatik tədbirləri dəstəkləyəcəyi, hansı hökumətlərə təzyiq edəcəyi və hansı konkret dəyişiklikləri tələb edəcəyi aydın deyil. Məsələn, maliyyə yardımı, humanitar yardımın çatdırılması, müstəqil beynəlxalq araşdırma komissiyalarının yaradılması və ya BMT-nin müdaxiləsinin gücləndirilməsi kimi konkret hədəflər müəyyən edilməlidir. Yalnız "müharibəyə qarşı olmaq" ümumi bir çağırışdan daha spesifik və ölçülən hədəflərə ehtiyac var. Əks halda, bu cür aksiyalar daha çox simvolik əhəmiyyət kəsb edə bilər, əsl dəyişikliyə təsir göstərməyə bilər. Beləliklə, bu sindikatın konkret fəaliyyət planı və nəticə ölçmə meyarları aydınlaşdırılmalıdır.
Şərh Yaz