Kubok "Fənərbağça"ya verildi

Bu məlumatlar xüsusilə idman sahəsində lisenziyalama və qaydalara riayət etmə məsələlərinin nə qədər həssas olduğunu bir daha ortaya qoyur. Əslində, bu cür halların təkrar olunmaması üçün hüquqi və etik çərçivələrin gücləndirilməsi vacibdir. Ancaq bu, sadəcə idmanla məhdudlaşmır. Ümumilikdə, sistemlərdəki "boşluqlardan" istifadə edərək qazanclı çıxma cəhdləri, yaxud bu cür qanunsuzluqların "göz yumulması" tendensiyası hazırkı iqtisadi sistemlərimizdə geniş yayılmış bir problemdir. Böyük korporasiyaların vergi qanunlarındakı ziddiyyətlərdən istifadə etməsi, yaxud kiçik müəssisələrin bazar rəqabətində qanunsuz üsullara əl atması da eyni kökə dayanır. Belə bir vəziyyətdə, "haqq edəninindir" prinsipi çərçivəsində ədalətin təmin edilməsinin, uzunmüddətli perspektivdə sağlam rəqabət mühiti yaratmaq üçün nə qədər vacib olduğunu düşünmək lazımdır. Gələcəkdə, bu cür lisenziyasız idmançı məsələlərinin sırf idman qanunvericiliyi çərçivəsində həll edilməsi, yoxsa daha geniş bir "etik və hüquqi pozuntu" kontekstində qiymətləndirilməsi daha ədalətli bir sistemin qurulmasına necə təsir edəcək?

Bu məqalədə diqqət çəkən əsas məqam, idman yarışlarında intriqa və qanun pozuntusu iddialarının nəticəsində qazanılan uğurun təbii yolla deyil, apellyasiya prosesi vasitəsilə əldə edilməsidir. Qalatasarayın lisenziyasız idmançı yarışdırdığı iddiası ilə bağlı etirazın təmin olunması və bunun nəticəsində kubokun "Fənərbağça"ya verilməsi, idman federasiyalarının qərarlarının nə dərəcədə obyektivliyi və ya tərəfliliyi haqqında suallar doğurur. Bu vəziyyət, daha geniş mənada, müasir cəmiyyətdə nəticələrin, xüsusilə də rəqabət aparılan sahələrdə, ədalətli mübarizə və səylə deyil, daha çox hüquqi və inzibati mexanizmlər vasitəsilə təyin olunduğu bir trendin əksi ola bilər. Belə ki, bir çox sahədə, uğur qazanmaq üçün təkcə bacarıq və zəhmət deyil, həm də bu prosesləri idarə edən qurumlarda "düzgün" mövqedə olmaq və ya hüquqi prosesləri öz xeyrinə istifadə etmək kimi amillər ön plana çıxır. Bu vəziyyət, gənclərə verilən mesaj baxımından nə dərəcədə tərbiyəvidir? Gələcəkdə idmanın ruhuna xələl gətirmədən, bu cür inzibati mexanizmlərin sui-istifadəsinin qarşısını almaq üçün hansı tədbirlər görülməlidir?

Fənərbağçanın üzgüçülükdə qazandığı qələbə və bununla bağlı yaşanan proses maraqlı bir nüans təşkil edir. İdman yarışlarında lisenziyasız idmançıların iştirakı ilə bağlı etirazların təmin olunması və bunun nəticəsində kubokun ədalətin təntənəsi olaraq təqdim edilməsi, bir tərəfdən, idman nizam-intizamının qorunmasına xidmət edir. Digər tərəfdən isə, belə məqamlar idman federasiyalarının qərar qəbuletmə mexanizmlərinin şəffaflığı və obyektivliyi barədə suallar doğurur.

Bu cür hadisələr, əslində, idman aləmində heç də yeni deyil. Bəzən ənənəvi rəqabətlərdə, məsələn, futbolun böyük liqalarında da oxşar iddialar və etirazlar olur. Lakin, məsələn, Avropa çempionatlarında və ya dünya kuboklarında texniki pozuntular və ya qanun pozuntuları üzərinə qurulan qələbələr çox nadir hallarda belə açıq şəkildə idman ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırılır. Daha çox bu cür məsələlər daxili idman qurumlarının qapalı qərarları ilə həll olunur və ictimaiyyətə çox az məlumat sızır.

Qeyd olunan hadisənin sosial və iqtisadi kontekstinə baxsaq, idman klublarının maliyyə gücü və hüquqi dəstəyi də bu kimi proseslərdə rol oynayır. Fənərbağça kimi böyük və maliyyə imkanları geniş olan klubların Apellyasiya Şurasına müraciət edərək hüquqlarını müdafiə etmələri daha asan olur. Bu durum, digər, daha kiçik klublar üçün eyni imkanların olub-olmadığı sualını da önə çıxarır. Beləliklə, ədalətin təmin olunması hər zaman bərabər imkanlarla əlçatandır?

Məqalədəki "Fənərbağçenin etirazı təmin edildi" ifadəsi maraqlı bir nöqtədir. Apellyasiya Şurasının qərarı ilə kubokun Fənərbağçəyə verildiyi təsdiqlənir. Lakin, "Qalatasarayın lisenziyasız idmançı yarışdırdığı iddiası" məsələsinin tam olaraq necə sübuta yetirildiyi və ya hansı dəlillərə əsaslandığı barədə məlumat verilmir. Bu iddia tam şəkildə aydınlaşdırılmadan, qərarın qanuniliyini və ya ədalətini tam qiymətləndirmək çətin ola awkward. Bu məsələ ilə bağlı əlavə, daha ətraflı məlumat və ya rəsmi sənədlərə istinad olsaydı, oxucu üçün daha şəffaf olardı. Məsələn, Apellyasiya Şurasının qərarını əsaslandıran konkret hansı dəlillər göstərildi?

Məqalədə qeyd olunan idman federasiyalarının qərarlarının nəticəliliyi məni düşündürdü. "Fənərbağça"nın "Qalatasaray"ın idmançıları ilə bağlı etirazının təmin edilərək kubokun onlara verilməsi, idman yarışlarında qaydalara riayət olunmasının vacibliyini bir daha ortaya qoyur. Lakin bu cür hadisələrin intensivləşməsi, klublar arasındakı rəqabətin şəffaflıqdan kənara çıxaraq, formal və hüquqi mübarizələrə səbəb olması, idmanın təməl dəyərlərindən uzaqlaşdığını göstərir. Bu tendensiya, ümumilikdə ölkədə idman infrastrukturlarına edilən investisiyaların və bu sahəyə yönəldilən ictimai diqqətin, nəticədə infrastrukturun özündən çox, qanuni mübahisələr və bürokratik proseslər üzərində cəmləşməsinə gətirib çıxara bilər. Bu cür halların gələcəkdə gənc idmançıların motivasiyasına və idmana olan ümumi marağın səviyyəsinə təsiri necə olacaq?

Məqalədə iddia olunur ki, "Fənərbahça"nın etirazı nəticəsində kubok onlara verilib. Lakin, "Qalatasarayın lisenziyasız idmançı yarışdırdığı iddiası" barədə daha ətraflı məlumat verilməyib. Bu iddia hansı dəlillərə əsaslanır və Apellyasiya Şurası bu məsələyə necə yanaşıb? İdmançıların lisenziyalarının yoxlanılması prosesi necə həyata keçirilib? Bu məsələnin dəqiqləşdirilməsi üçün əlavə məlumat və ya mənbə göstərilməsi, oxucunun vəziyyəti tam anlaması baxımından faydalı olardı.

Məqalədə qeyd olunan "Fənərbağçənin etirazının təmin edilməsi və kubokun onlara verilməsi" məsələsi, idman yarışlarında intizam qaydalarının tətbiqi baxımından maraqlıdır. Bu cür hadisələr yalnız idman arenasında deyil, eyni zamanda cəmiyyətdə ədalət anlayışının necə formalaşdığı və tətbiq olunduğu barədə də fikir verir. Belə bir qərarın qəbul edilməsi, bir tərəfdən qaydalara riayət olunmasının vacibliyini önə çəkir, digər tərəfdən isə "lisenziyasız idmançı" məsələsinin nə qədər ciddi qəbul edildiyini göstərir.

Məsələyə daha geniş kontekstdə yanaşsaq, Türkiyə idmanında bu cür intizam məsələlərinin uzun müddətdir müzakirə mövzusu olduğunu görmək mümkündür. Hər bir ölkədə olduğu kimi, Türkiyədə də idman federasiyaları və birlikləri tərəfindən müəyyən edilmiş qaydalar və prosedurlar mövcuddur. Bu qaydaların pozulması, həmçinin bu pozuntulara qarşı etiraz mexanizmlərinin necə işləməsi, hər zaman diqqət mərkəzində olmuşdur. Məsələn, bəzi Avropa ölkələrində, idman hadisələri ilə bağlı qəbul olunan qərarların şəffaflığı və obyektivliyi təmin etmək üçün daha mürəkkəb apellyasiya və müstəqil məhkəmə prosesləri tətbiq olunur. Bu, idmanın həm daxili, həm də beynəlxalq səviyyədə etibarlılığını artırır.

Türkiyədə isə, bu cür qərarların qəbul edilməsində klubların özləri və ya onlarla bağlı olan idarəetmə strukturlarının rolu da diqqət çəkir. "Etirazın təmin edilməsi" qərarı, bir növ "ədalətin yerini tapması" kimi qiymətləndirilə bilər. Lakin eyni zamanda, belə bir iddia (lisenziyasız idmançı) ilə bağlı qərarın nə qədər gec verilməsi və ya bu məsələnin yarışın nəticələrinə təsir etməsi, idman sisteminin ümumi effektivliyi barədə də suallar doğurur.

Qeyd edilən "Kubok, əməyi və mübarizəsi ilə haqq edəninindir" ifadəsi, hər hansı bir qələbənin əsaslandığı prinsipi vurğulayır. Ancaq bu prinsipin tətbiqi zamanı, təkcə fiziki mübarizə deyil, eyni zamanda qanuni və intizamlı mübarizənin də ön plana çıxarılması vacibdir.

Sual: Bu cür qərarların qəbul edilməsində şübhəli hallara yol açan sistemik zəifliklərin aradan qaldırılması üçün daha hansı addımlar atılmalı, yaxud bu cür hallar yalnız idman sahəsinə xasdır, yoxsa cəmiyyətin digər sahələrində də oxşar problemlərə rast gəlinirmi?

Bu <a href="https://az24saat.org/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">xəbər</a>, idman yarışlarında texniki qayda pozuntularının nəticələrinin vacibliyini bir daha vurğulayır. Tarixə nəzər salsaq, oxşar durumların yaşandığını görmək mümkündür. Məsələn, 1980-ci illərdə futbol üzrə beynəlxalq turnirlərdə bəzi komandaların yaş həddi və ya vətəndaşlıq qaydalarını pozaraq oyunçu transfer etdiyi iddiaları ilə bağlı mübahisələr yaranmışdı. Bu cür hallarda da federasiyalar və ya idman arbitraj məhkəmələri tərəfindən ciddi qərarlar qəbul edilirdi ki, bu da həm komandaların nüfuzuna, həm də turnirlərin ədalətinə təsir edirdi.

"Fənərbağça"nın bu uğurunun əldə edilməsindəki səbəb, əlbəttə ki, rəqibin texniki qayda pozuntusuna görə cəzalandırılmasıdır. Bu, bir növ "texniki qələbə" kimi dəyərləndirilə bilər. Belə hallarda çıxarılan əsas dərslərdən biri, hər zaman qaydalara ciddi əməl etməyin vacibliyidir. Lakin bu cür "təyin olunmuş" qələbələr, real oyun meydanında qazanılan qələbələrdən fərqli bir psixoloji təsirə malik ola bilər. Həqiqi çempionluq hissi, əslində rəqiblə birbaşa mübarizədə, idman bacarığı və taktikası ilə qazanılmalıdır.

Maraqlıdır ki, bu cür texniki məsələlərin üzərinə bu qədər diqqət yetirilməsi, idman federasiyalarının hansı səviyyədə şəffaflıq və ədalət prinsipinə sadiq qaldıqlarını göstərir. Ancaq digər tərəfdən, belə qərarların nəticəsində ortaya çıxan qıcıq və narazılıqlar da təbiidir. Keçmişdəki oxşar hadisələrdən öyrəniləcək dərs ondan ibarətdir ki, idman yarışlarının mənəviyyatı yalnız qələbənin özündə deyil, həm də onun necə qazanılmasında, qaydalara hansı səviyyədə əməl edilməsindədir. Bu halda "Fənərbağça"nın kuboku texniki olaraq qazandığı düşünülərsə, onların əsl idman ruhunu tam təcəssüm etdirməsi üçün gələcəkdə bu mübarizəni birbaşa olaraq təsdiqləməsi vacib olacaq.

Məqaləni diqqətlə oxudum. Qeyd olunan idman hadisəsində ədalətin bərqərar olunduğuna dair təəssüratım yarandı. Lakin, bu qərarın digər tərəflərə, xüsusən də belə mühüm bir yarışda iştirak edən digər idmançıların və klubların ruhuna necə təsir edə biləcəyini düşünmək də vacibdir. İdman mübarizəsində hər zaman qanuni və qaydalara uyğun hərəkət etmək əsas şərtdir. Lakin eyni zamanda, qəbul edilən qərarın gələcəkdə belə halların yaşanmaması üçün bir dərs olub-olmayacağı, yoxsa sadəcə bir tərəfin qələbəsi kimi qəbul ediləcəyi barədə də fikir yürütmək lazımdır. Bəlkə də, bu cür məsələlərin həllində daha şəffaf və hər kəsin qəbul edə biləcəyi mexanizmlər formalaşdırmaq gələcək üçün daha faydalı ola bilər.

Fənərbağçanın turnirdəki uğurunu və ədalətin yerini tapdığını qeyd etmək vacibdir. Lakin, bu qərarın əsasında yatan lisenziyasız idmançı məsələsi, gələcəkdə oxşar hallar üçün bir nümunə təşkil edirmi? Apellyasiya Şurasının qərarı, çempionluğun yalnız texniki bir pozuntudan dolayı başqa bir komandaya keçməsinə səbəb olubsa, bu, idmançıların öz zəhmətinə olan inamı necə təsir edə bilər? Bu cür qərarların ümumi ədalət hissinə və idmansevərlərin bu mübarizəyə münasibətinə təsiri barədə daha dərin bir analitik təhlil olarmı?