Liviya sahillərində qayıq batdı: 42 miqrantın öldüyü ehtimal edilir

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı (IOM) tərəfindən verilən məlumata görə, Liviya sahillərində qayıqlarının batması nəticəsində 42 nəfər, o cümlədən Sudandan 29, Somalidən səkkiz, Kamerundan üç və Nigeriyadan iki nəfər dənizdə itkin düşüb və ölmüş hesab edilir.

IOM-un sağ qalanlara istinadən çərşənbə günü verdiyi məlumata görə, 49 miqrantla dolu rezin qayıq noyabrın 3-də Liviya sahilindəki Zuvvara şəhərindən yola düşdükdən altı saat sonra aşıb.

Qəza nəticəsində sərnişinlərdən yalnız yeddisi altı gün ərzində dənizdə sürünərək sağ qalmış və noyabrın 8-də Liviya axtarış-xilasetmə qrupu tərəfindən xilas edilmişdir.

Bu faciə, Mərkəzi Aralıq dənizində baş verən sonuncu ölümcül hadisədir. IOM-un İtkin Düşən Miqrantlar Layihəsinin məlumatına əsasən, bu il Avropaya çatmağa çalışan 1000-dən çox miqrant həyatını itirib.

Təhlükəsiz və Qanuni Miqrasiyaya Təcili Ehtiyac

Bu son gəmi qəzası, IOM-un fikrincə, “regional əməkdaşlığın gücləndirilməsinə, təhlükəsiz və qanuni miqrasiya yollarının genişləndirilməsinə, eləcə də daha çox insan itkisinin qarşısını almaq üçün daha effektiv axtarış və xilasetmə əməliyyatlarına təcili ehtiyacı” ortaya qoyur.

Bu faciə, həm də Liviya sahil mühafizəsi və digər səlahiyyətli orqanların miqrantlara qarşı dənizdə və ölkə sərhədləri daxilində törətdiyi iddia edilən zorakılıq və sui-istifadə hallarına dair artan narazılıq fonunda baş verir.

Qeyri-Hökumət Təşkilatı Sea-Watch-ın bu yaxınlarda yayımladığı hesabatda qeyd olunur ki, 2016-cı ildən 2025-ci ilin sentyabr ayına qədər Liviya sahil mühafizəsi ən azı 60 zorakı dəniz insidenti törədib. Bu insidentlərə qaçqınları və sığınacaq axtaranları daşıyan qayıqlara atəş açılması, insanların dənizdə köməksiz vəziyyətdə tərk edilməsi və xilasetmə əməliyyatlarına maneçilik törədilməsi daxildir.

Ötən həftə isə 13 Avropa axtarış-xilasetmə təşkilatından ibarət koalisiya, iddia edilən insan hüquqları pozuntuları səbəbindən Liviya dəniz xilasetmə koordinasiya mərkəzi ilə əməkdaşlığı dayandırıb. Təşkilatlar Liviya sahil mühafizəsini “qanunsuz aktor” adlandıraraq, onu “Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilən və təlim keçmiş silahlı milislərin mərkəzləşdirilməmiş şəbəkəsi” kimi təsvir ediblər.

Alyans bəyan edib ki: “Biz operativ mövqeyimizi Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilən, təhlükəsizliyə can atan insanlara və xilasetmə heyətimizə atəş açan silahlı milislərə bildirməyə məcbur edilməyəcəyik.”

Təhlükəli Səyahətlər və Çətin Şərait

Mərkəzi Aralıq dənizi, Avropa İttifaqına qeyri-qanuni səyahətlər üçün ən aktiv marşrut olaraq qalır. Avropa İttifaqının sərhəd agentliyi Frontex-in məlumatına görə, bu ilin yanvar-oktyabr aylarında 58.000-dən çox keçid cəhdi qeydə alınıb.

Təxminən 867.055 sığınacaq axtaran və qaçqına ev sahibliyi edən Liviya, Avropaya çatmaq istəyən miqrant böhranının qurbanları üçün əsas tranzit marşrutuna çevrilib.

Hüquq müdafiə qrupları və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının agentlikləri Liviyada qaçqınlara və miqrantlara qarşı işgəncə, təcavüz və hədə-qorxu da daxil olmaqla, sistemli sui-istifadə hallarını sənədləşdiriblər. Beynəlxalq İnsan hüquqları təşkilatları bu vəziyyətdən dərin narahatlıq ifadə edirlər.

24 saat