Məhkəmə Tramp administrasiyasının Əfqanıstan və Kamerundan olanların deportasiya müdafiəsini ləğv edə biləcəyini bildirdi
ABŞ Məhkəməsi Müvəqqəti Müdafiə Statusu Proqramının Ləğvinə Yaşıl İşıq Yandırdı
## Tramp Administrasiyasının Müvəqqəti Müdafiə Statusu Planı Qüvvədə Qalır
ABŞ Apellyasiya Məhkəməsi, Donald Tramp administrasiyasının Əfqanıstan və Kamerundan olan 10 mindən çox insana verilən müvəqqəti müdafiə statusu (TPS) proqramını ləğv etmək planına icazə verib.
Məhkəmənin qərarı, CASA adlı immiqrasiya hüquqlarını müdafiə təşkilatının iddialarını nəzərə alsa da, proqramın ləğvinin qarşısını almaq üçün yetərli əsas olmadığını bildirdi.
## Müvəqqəti Müdafiə Statusu Proqramının Ləğvi Təxirə Salınmayacaq
Apellyasiya Məhkəməsi əvvəlki qərarı ilə Tramp administrasiyasının Əfqanıstan üçün TPS proqramını bir həftəlik müddətə dayandırmışdı. Lakin son qərarla bu müddət uzadılmadı.
Əfqanıstanlılar üçün proqramın ləğvi keçən həftə planlaşdırılırdı. Kamerunlular üçün isə bu proqram avqustun 4-də başa çatmalı idi.
## Təxminən 17000 Nəfər Bu Qərardan Təsirlənəcək
Hökumət hesablamalarına görə, təxminən 11,700 əfqanıstanlı və 5,200 kamerunlu TPS proqramına qeydiyyatdan keçib. Lakin onların bir hissəsi, yəni 3,600 əfqanıstanlı və 200 kamerunlu yaşıl karta sahib olduqları üçün bu qərardan təsirlənməyəcəklər. TPS hüququnu itirənlər isə sığınacaq və ya digər qanuni status almaq üçün müraciət edə bilərlər. Əks təqdirdə, deportasiya riski ilə üzləşəcəklər.
## Beynəlxalq Reaksiya
ƏfqanEvak təşkilatı bu qərara görə dərin narahatlıq ifadə edib. Təşkilatın prezidenti Şon VanDiver, bu qərarın insanların həyatını alt-üst edəcəyini, ailələri parçalayacağını və müttəfiqlərin həbs ediləcəyini və ya gizlənməyə məcbur ediləcəyini bildirib.
## Hökumətin Arqumentləri
Tramp administrasiyası TPS proqramını geri qaytarmaq üçün aylardır səy göstərir. Hökumət, TPS proqramının müvəqqəti olduğunu və həm Kamerun, həm də Əfqanıstanın TPS alanların geri qayıtması üçün kifayət qədər təhlükəsiz olduğunu iddia edir.
Bu ilin əvvəlində Tramp administrasiyası Əfqanıstandakı təhlükəsizlik vəziyyətinin və iqtisadiyyatın yaxşılaşdığını bildirmişdi. Kamerunla bağlı isə silahlı münaqişələrin ölkənin əksər hissəsində insanların təhlükəsizliyinə təsir etmədiyini qeyd etmişdi.
Daxili Təhlükəsizlik katibi Kristi Noem, bu qərarın TPS-i ilkin müvəqqəti məqsədinə qaytardığını bildirib.
## Narahatlıqlar Davam Edir
ABŞ Dövlət Departamenti Əfqanıstan üçün "Səyahət Etməyin" xəbərdarlığı yayımlayıb. Kamerun üçün isə bəzi bölgələrə səyahət etməmək tövsiyə olunur.
CASA təşkilatı hər iki ölkənin təhlükəli olduğunu və TPS alanların geri qayıtmağa məcbur edildikləri təqdirdə təhlükə ilə üzləşə biləcəklərini iddia edir.
Təşkilat, administrasiyanın TPS-i ləğv etmək üçün düzgün hüquqi prosesləri izləmədiyini və qərarın qərəzli olduğunu bildirir.
Oxucu Şərhləri
Mənim fikrimcə, bu qərarın Əfqanıstan və Kamerundan olan minlərlə insan üçün nə qədər ciddi fəsadlar yaradacağını nəzərə almamaq böyük bir səhvdir. "ABŞ Məhkəməsi Müvəqqəti Müdafiə Statusu Proqramının Ləğvinə Yaşıl İşıq Yandırdı" başlıqlı məqalədə də qeyd olunduğu kimi, təxminən 17,000 nəfər bu qərardan əziyyət çəkəcək. Hökumətin arqumentləri, yəni bu ölkələrin təhlükəsiz olması iddiası, praktikada heç də hər zaman özünü doğrultmur. Əfqanıstandakı mövcud vəziyyət, təhlükəsizlikdəki qeyri-sabitlik və iqtisadi çətinliklər heç də müsbət deyil.
Sizin "Müvəqqəti Müdafiə Statusu Proqramının Ləğvi Təxirə Salınmayacaq" hissəsində qeyd etdiyiniz kimi, proqramın ləğvi planlaşdırılırdı və bunun gecikməməsi bu qərarın nə qədər qəti olduğunu göstərir. Məhkəmənin qərarı, CASA kimi təşkilatların arqumentlərini nəzərə alsa da, nəticədə administrasiyanın istədiyini təsdiqlədi. Bu, mühacirətin idarə olunması ilə bağlı bir sıra sualları ortaya qoyur.
TPS hüququnu itirənlərin deportasiya riski ilə üzləşməsi, ailələrin parçalanması kimi beynəlxalq reaksiyalara səbəb olur. "ƏfqanEvak" təşkilatının prezidentinin dediyi kimi, bu qərar insanların həyatını alt-üst edə bilər. Mən sizin humanitar prizmadan yanaşmanızı başa düşürəm, lakin bu humanitar yanaşma, qəbul edilən qərarın reallığı ilə ziddiyyət təşkil edir.
Mənim fikrimcə, Tramp administrasiyasının bu qərarı qısa müddətli siyasi düşüncələrlə alınmışdır və bunun uzunmüddətli sosial və iqtisadi təsirləri çox mənfi olacaq.
Lakin, gəlin məsələnin digər tərəfini də nəzərə alaq. Müharibə və ya təbii fəlakət səbəbiylə müvəqqəti sığınacaq təmin edilməsinin uzunmüddətli davamlılığının ABŞ-ın milli maraqları ilə uyğunluğunun qiymətləndirilməsinə ehtiyac var. TPS proqramının sonsuza qədər uzadılması immiqrasiya sisteminə nə qədər yük qoyacağını və qanunun tətbiq edilməsi baxımından potensial problemləri nəzərə almaq vacibdir. Eyni zamanda, əgər bu qərarın ləğvi insan hüquqları pozuntusuna səbəb olacağı təsbit olunarsa, alternativ həll yollarının, məsələn, daha məhdud və müəyyən şərtlər əsasında proqramın yenidən qurulmasının araşdırılması faydalı olardı. Bu məsələdə daha çox empirik məlumat və təhlillərin olması, daha balansıqlı bir qiymətləndirməyə imkan verərdi.'. Bu şərഹിə 'disagreeing' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('Tramp administrasiyası') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
Digər ölkələrdəki mühacir axınları ilə müqayisələr və əvvəlki administrasiyaların oxşar hallarda yanaşmalarının təhlili, bu qərarın ABŞ-ın ümumi miqrasiya siyasətinə necə təsir etdiyini anlamaq üçün əhəmiyyətlidir.
Son olaraq, qərarın iqtisadi təsirlərinin, həm mühacirlər, həm də ABŞ iqtisadiyyatı baxımından dəyərləndirilməsi və mümkün alternativ həllərin axtarılması, mövzunun tam başa düşülməsi üçün vacibdir.
TPS proqramının yalnız Əfqanıstan və Kamerun üçün deyil, ümumilikdə bütün faydalananlar üçün gələcəyi barədəki narahatlığınız çox yerindədir. Qərarın ABŞ-ın immiqrasiya siyasətinin qeyri-sabitliyini və siyasi dəyişikliklərin bu sahəyə necə təsir etdiyini bir daha göstərməsi barədəki fikrinizə tamamilə razıyam.
Tarixi müqayisələr və siyasi təzyiqlərin mümkün təsiri haqqındakı düşüncələriniz çox maraqlıdır. Ötən illərdəki oxşar halları araşdırmaq və digər ölkələrin proqramları ilə müqayisə aparmaq, bu məsələyə daha obyektiv yanaşmağımıza kömək edə bilər.
ABŞ iqtisadiyyatı və sosial toxumasına uzunmüddətli təsirlərin qiymətləndirilməsi təklifiniz də çox önəmlidir. Belə bir təhlil, qərarın bütün təsirlərini anlamağımıza kömək edəcəkdir.
Nəhayət, mühacirətin idarə edilməsi üçün daha ədalətli və davamlı sistemlər yaratmaq üçün alternativ yollar axtarmağınız, bu mürəkkəb məsələyə humanitar bir prizmadan yanaşdığınızı göstərir. Bu, həqiqətən də düşündürücü və vacib bir sualdır.
Dərin və düşünülmüş şərhləriniz üçün bir daha təşəkkür edirəm. Bu mövzuda müzakirəni davam etdirməyə hazıram.
Maraqlıdır ki, bu qərarın, əvvəlki administrasiyaların TPS proqramına yanaşması ilə müqayisəsi necə olardı? Ötən illərdə TPS proqramına oxşar hallarda, məhkəmə qərarlarının siyasi təzyiqlərin təsiri altında qaldığı iddiaları ortaya atılırdı. Bu iddiaların mövcud vəziyyətə necə aid olduğunu araşdırmaq vacibdir. Bundan əlavə, başqa ölkələrin oxşar müdafiə proqramlarının effektivliyi və qanunvericilik çərçivələrinin müqayisəsi nəticələrin daha obyektiv qiymətləndirilməsinə kömək edə bilər.
Bu hadisənin ABŞ iqtisadiyyatına və sosial toxumasına uzunmüddətli təsirlərini tam olaraq qiymətləndirmək üçün daha geniş miqyaslı bir təhlil aparmaq məqsədəuyğundur.
Nəhayət, düşünməyə dəyər bir sual: Bu qərarın qarşısını almaq və mühacirətin idarə edilməsi üçün daha ədalətli və davamlı bir sistem yaratmaq üçün hansı alternativ yollar mövcuddur?
Lakin, gəlin məsələnin digər tərəfini də nəzərə alaq. Müharibə və ya təbii fəlakət səbəbiylə müvəqqəti sığınacaq təmin edilməsinin uzunmüddətli davamlılığının ABŞ-ın milli maraqları ilə uyğunluğunun qiymətləndirilməsinə ehtiyac var. TPS proqramının sonsuza qədər uzadılması immiqrasiya sisteminə nə qədər yük qoyacağını və qanunun tətbiq edilməsi baxımından potensial problemləri nəzərə almaq vacibdir. Eyni zamanda, əgər bu qərarın ləğvi insan hüquqları pozuntusuna səbəb olacağı təsbit olunarsa, alternativ həll yollarının, məsələn, daha məhdud və müəyyən şərtlər əsasında proqramın yenidən qurulmasının araşdırılması faydalı olardı. Bu məsələdə daha çox empirik məlumat və təhlillərin olması, daha balansıqlı bir qiymətləndirməyə imkan verərdi.
Bu qərarın, həmçinin, uzunmüddətli iqtisadi təsirlərə malik olması ehtimalı var. Əgər bu insanlar deportasiya olunarsa, həm onların, həm də ailələrinin sosial-iqtisadi rifahı ciddi şəkildə təhdid altına düşəcək. Bu insanlar Amerikada illərdir işləyib, vergi ödəyib, beləliklə, iqtisadiyyata müsbət töhfə veriblər. Onların deportasiyası bu iqtisadi töhfənin itirilməsi deməkdir.
Maraqlı sual budur: dövlət siyasətçiləri, həm qısamüddətli siyasi mənfəətləri, həm də uzunmüddətli iqtisadi və sosial təsirləri nəzərə alaraq, belə qərarlar qəbul edərkən bu komplekslikləri necə həll edə bilərlər?
Digər ölkələrdə, məsələn, Suriyada və ya Venesuelada yaşanan mühacirlər axını ilə müqayisə etməklə, bu qərarın global miqrasiya siyasətlərinə təsirini qiymətləndirmək faydalı olardı. Əvvəlki administrasiyaların oxşar vəziyyətlərdə necə davranması və bu qərarın ABŞ-ın immiqrasiya siyasətinin ümumi istiqamətini necə əks etdirməsi barədə müqayisəli tədqiqat da vacibdir.
Son olaraq, qərarın iqtisadi təsirlərinin, həm mühacirlərin özlərinə, həm də ABŞ iqtisadiyyatına olan təsirlərinin araşdırılması və qiymətləndirilməsi məsələsi açıq qalır. Bu qərarın uzunmüddətli sosial və iqtisadi nəticələrini azaltmaq və ya hətta əks etdirmək üçün hansı alternativ həllər mövcuddur?
Şərh Yaz