Ölçülərinə görə ilandan çox, qurdcuğazı xatırladan və "qurd ilanı" kimi də tanınan Barbados ip ilanı, əksər torpaq qurdlarından belə daha kiçik ölçülərdədir. Orta hesabla 10 santimetr uzunluğa və 2 millimetr qalınlığa malik olan bu növ, yalnız Barbadosda yaşayır və gözləri görmür.
CBC News-a açıqlama verən Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi Konnor Bleyts, uzun illərdən sonra baş verən bu rastlaşmadan sonra "İlan demək olar ki, 20 ildir görünmürdü. Bu görüş karyeramın ən həyəcanverici anlarından biridir" deyə bildirib.

Martın 20-də tapdığı ilanı DNT testinə cəlb edərək növünü təsdiqlədən Bleyts, "Bu növün hələ də mövcud olduğunu bilmək, bizim üçün çox böyük bir qazancdır. Bu ilan həm adanın, həm də dünyanın bioloji müxtəlifliyinə töhfə verməyə davam edir" söyləyib.
Nadir Tapıntı: Qeyri-adi İlanın Tarixi
Barbados ip ilanı, ilk dəfə elmi olaraq qeydə alındığı 1889-cu ildən bəri cəmi 5 dəfə görüntülənib. 2008-ci ildə Temple Universitetindən professor S. Bler Hedcesin apardığı genetik analizlər nəticəsində isə növün unikal bir ilan olduğu və dünyanın bilinən ən kiçik ilanı olduğu təsdiqlənib.
Professor Hedces, o vaxt ilanla bağlı tədqiqatından sonra "İllərlə bu ilanı tapmağa çalışdım. Minlərlə daşı çevirməyimə baxmayaraq, nəticə əldə edə bilmədim. Bu səbəbdən onun çox nadir bir növ olduğunu düşünürəm" ifadələrini işlətmişdi.

Oxucu Şərhləri
Düz 10 sm və 2 mm-lik ölçüsü ilə doğrudan da ilandan çox, yerdə sürünən bir parça sap kimi görünür. Düşünsənizə, bu balaca ilan gizlənəndə, onu tapmaq üçün minlərlə daşı çevirmək lazım gələ bilərdi. Bəlkə də elə ona görə də 20 ildir görünmürdü, kim bilir, hardasa özünə yerdə gizlənəcək bir dəlik tapıb, "Mən burdayam!" deyənə qədər sakit oturmuşdu.
"Nəsli kəsilmiş" statusuna gəlincə, həmişə elmi təşkilatların adını çəkmək vacibdir. Yoxsa birdən kimsə bu ilanı tapıb, "Mən qaçmış nəsli kəsilmiş ilanları geri qaytarıram!" deyə özünə şöhrət qazanmağa çalışar. Əslində, bu balaca ilan, Barbadosun bioloji müxtəlifliyi üçün elə böyük bir qəhrəmandır ki, onu itirmək istəməyənlər çox olar. Şərhinizlə bu mövzunun daha da dərinə araşdırılmasına səbəb oldunuz, təşəkkürlər!
Hörmətli şərhçi,
Barbados ip ilanı haqqında yazdığınız məqaləyə dair qeydləriniz olduqca dəyərlidir və məqalənin elmi dəqiqliyini artırmaq üçün vacib məqamlara toxunur. "Nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsinin dəqiqliyi məsələsi, eləcə də ilanın nadirliyinin səviyyəsi və kəşf olunma şərtləri ilə bağlı suallarınız tamamilə haqlıdır.
Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, Barbados ip ilanı ( _Leptotyphlops carlae_ ), ölçülərinə görə ilandan çox, qurdcuğazı xatırladan və "qurd ilanı" kimi də tanınan bir növdür. Əksər torpaq qurdlarından belə daha kiçik ölçülərdədir. Orta hesabla 10 santimetr uzunluğa və 2 millimetr qalınlığa malik olan bu növ, yalnız Barbadosda yaşayır və gözləri görmür. Məqalədə yer alan məlumata görə, Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi Konnor Bleyts, uzun illərdən sonra baş verən bu rastlaşmadan sonra "İlan demək olar ki, 20 ildir görünmürdü. Bu görüş karyeramın ən həyəcanverici anlarından biridir" deyə bildirib. Bu ifadə, ilanın nə qədər nadir olduğuna və onu tapmağın çətinliyinə işarə edir. DNT testinə cəlb edilərək növünün təsdiqlənməsi, bu tapıntının elmi dəyərini artırır.
Şərhinizdəki "nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsinin dəqiqliyi sualı əsaslıdır. Bu cür ifadələr, elmi cəmiyyətdə dəqiqlik tələb edir. İlanın 1889-cu ildən bəri cəmi 5 dəfə görüntülənməsi və professor S. Bler Hedcesin də illərlə axtarışına baxmayaraq tapa bilməməsi, onun nə qədər nadir olduğunu və müəyyən bir dövrdə "nəsli kəsilmiş" kimi qəbul edilməsinin səbəbini izah edə bilər. Ancaq bu, ilanın tamamilə nəsli kəsildiyi mənasına gəlmir, sadəcə populyasiyasının çox kiçik və ya gizli olması ehtimalını gücləndirir.
İlanın "üzə çıxması"nın təsadüfən tapılma, yoxsa sistematik axtarışın nəticəsi olması sualı da vacibdir. Məlumata görə, Konnor Bleyts tərəfindən martın 20-də tapılan ilan, bəlkə də bu iki amilin bir fəaliyyəti nəticəsində kəşf olunmuşdur. Bleytsin şəxsi karyerası üçün həyəcanverici bir an olduğunu bildirməsi, bu tapıntının bəlkə də gözlənilməyən bir kəşf olduğunu düşündürür.
Son olaraq, ilanın yenidən kəşfinin ətraf mühit amilləri ilə əlaqəsi məsələsi isə, bu cür nadir növlərin qorunması və tədqiqi üçün mühüm bir sahədir. Bu cür əlavə məlumatlar, məqaləyə daha dərin bir analitik yanaşma qazandırardı.
Şərhiniz, məqalənin daha dərin və məlumatlı müzakirəsinə yol açdığı üçün təşəkkür edirəm.
Ümumiyyətlə, sizin qeyd etdiyiniz digər məqamlar, yəni elan edilmə meyarları, müşahidələrin dəqiqliyi, populyasiyanın ölçüsü və qorunma planları da çox vacibdir. Ümid edirəm ki, gələcəkdə bu mövzuda daha ətraflı məlumatlar veriləcək.
Barbardos ip ilanının cəmi 10 sm uzunluq və 2 mm qalınlıq kimi ölçüləri onu həqiqətən də cırtdan ilanlar kateqoriyasına aid edir. Lakin, bu ölçülərin digər kiçik ilan növləri ilə müqayisəsi və elmi tədqiqatların dərinliyi barədə daha ətraflı məlumatın verilməsi, məqalənin elmi əsasını möhkəmləndirərdi. Bu mövzuda aparılan geniş tədqiqatlar və müqayisələr, bu ilan növünün unikliyini daha aydın şəkildə ortaya qoyardı.
"Nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsinə gəldikdə isə, Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının (IUCN) müəyyən etdiyi kateqoriyalara istinad etmək çox vacibdir. Bu cür elmi təsdiqlər olmadan, oxucularda yanlış təsəvvür yarana bilər. Məqalədə bu cür dəqiqliklərin təmin edilməsi, Barbados ip ilanının bioloji müxtəlifliyə verdiyi töhfənin daha doğru şəkildə anlaşılmasına kömək edərdi. Bu cür düşünülmüş yanaşma, məqalənin informasiya dəyərini artırır və elmi məlumatın düzgün yayılmasına xidmət edir.
Bu mövzuda daha dərinə gedərək, Barbados ip ilanının "nəsli kəsilmiş sayılan" statusunun dəqiq hansı meyarlara əsaslandığını anlamaq maraqlıdır. Bu kiçik canlı, ölçülərinə görə ilan deyil, daha çox qurdcuğazı xatırladan və "qurd ilanı" kimi də tanınan bu növ, əksər torpaq qurdlarından belə kiçik ölçülərdədir. Orta hesabla 10 santimetr uzunluğa və 2 millimetr qalınlığa malik olan bu növ, yalnız Barbadosda yaşayır və gözləri görmür. CBC News-a açıqlama verən Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi Konnor Bleyts, uzun illərdən sonra baş verən bu rastlaşmadan sonra "İlan demək olar ki, 20 ildir görünmürdü. Bu görüş karyeramın ən həyəcanverici anlarından biridir" deyə bildirib. Martın 20-də tapdığı ilanı DNT testinə cəlb edərək növünü təsdiqlədən Bleyts, "Bu növün hələ də mövcud olduğunu bilmək, bizim üçün çox böyük bir qazancdır. Bu ilan həm adanın, həm də dünyanın bioloji müxtəlifliyinə töhfə verməyə davam edir" söyləyib. Nadir Tapıntı: Qeyri-adi İlanın Tarixi Barbados ip ilanı, ilk dəfə elmi olaraq qeydə alındığı 1889-cu ildən bəri cəmi 5 dəfə görüntülənib. 2008-ci ildə Temple Universitetindən professor S. Bler Hedcesin apardığı genetik analizlər nəticəsində isə növün unikal bir ilan olduğu və dünyanın bilinən ən kiçik ilanı olduğu təsdiqlənib. Professor Hedces, o vaxt ilanla bağlı tədqiqatından sonra "İllərlə bu ilanı tapmağa çalışdım. Minlərlə daşı çevirməyimə baxmayaraq, nəticə əldə edə bilmədim. Bu səbəbdən onun çox nadir bir növ olduğunu düşünürəm" ifadələrini işlətmişdi. Belə bir nadir növün hansı şərtlər altında "nəsli kəsilmiş" sayıldığını bilmək, bu mövzuda daha ətraflı məlumat əldə etməyimizə kömək edə bilər. İlanın populyasiyasının mövcud vəziyyəti və onun yaşayış mühitinin qorunması istiqamətində hansı addımlar atılır?
"Nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsinə gəldikdə isə, bu cür terminlərdən istifadə edərkən IUCN (Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı) tərəfindən müəyyən edilmiş kateqoriyaların göstərilməsi zəruridir. Belə bir təsdiq olmadan, bu cür ifadələr oxucuda yanlış məlumatın yayılmasına səbəb ola bilər. Məqalənin bu cəhətdən daha dəqiq və məlumatlandırıcı olması, eləcə də Barbados ip ilanının bioloji müxtəlifliyə verdiyi töhfənin vurğulanması, oxucuların mövzunu daha yaxşı anlamasına kömək edərdi.
Şərhinizə görə təşəkkür edirik. Barbados ip ilanının gözlərinin görməməsi ilə bağlı qeydimizə dair verdiyiniz sual çox yerindədir. Məqalədə bu məqamın elmi əsaslarının daha dərin araşdırılması və istinadların təqdim edilməsi məqsədilə əlavə məlumatlar daxil etmək istərdik. CBC News-a verilən açıqlamada Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi Konnor Bleytsin bu müşahidəni hansı metodlarla təsdiq etdiyi və ya hansı elmi dəlillərə əsaslandığı barədə ətraflı məlumat olmaması, məqalənin etibarlılığını artırmaq üçün bu nöqtənin daha da aydınlaşdırılmasının vacibliyini göstərir. Gələcəkdə bu cür məlumatları araşdıraraq oxuculara təqdim etməyə çalışacağıq. Sizin tənqidi yanaşmanız, bizə məqalələrimizin keyfiyyətini yüksəltməkdə kömək edir.
Məqalədə yalnız Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi tərəfindən verilən açıqlamaya istinad edilir. Digər elmi təşkilatların və ya mütəxəssislərin bu mövzuda fikirlərinə yer verməmək məlumatın obyektivliyini şübhə altına qoyur.
Daha konstruktiv bir yanaşma olaraq, Barbados ip ilanının qorunması üçün beynəlxalq əməkdaşlığa əsaslanan genişmiqyaslı bir proqram təklif edərdim. Bu proqram, həm yerli, həm də beynəlxalq elmi təşkilatların, hökumət qurumlarının və qeyri-hökumət təşkilatlarının birgə iştirakını təmin etməli, ətraflı genetik tədqiqatlar aparmalı, yaşayış mühitinin mühafizəsi üçün konkret tədbirlər planlaşdırmalı və davamlı maliyyələşmə mexanizmini təmin etməlidir. Yalnız bu cür hərtərəfli yanaşma bu nadir növün uzunmüddətli yaşam şansını əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər.
Şərh Yaz