Kilsə Liderləri Qəzzaya Ziyarət Etdi
Katolik və Yunan Pravoslav Kilsələrinin yüksək rəhbərləri cümə günü Qəzza zolağının yeganə Katolik kilsəsinə səfər ediblər. Bu ziyarət, bir gün əvvəl İsrail zərbəsi nəticəsində kilsədə üç nəfərin həyatını itirməsindən sonra baş tutub. İsrailin əraziyə giriş-çıxışa tətbiq etdiyi sərt nəzarət nəzərə alındıqda, bu cür bir səfər olduqca nadir haldır.
İsrail hadisədən "dərin təəssüf" etdiyini bildirərək, zərbənin səhv düşən sursatdan qaynaqlandığını iddia edib. Hadisə ilə bağlı hazırda araşdırma aparılır.
Patriarxların Dəstək Mesajı
Qüdsün Latın Patriarxı Kardinal Pierbattista Pizzaballa və Qüdsün Yunan Pravoslav Patriarxı Theophilos III, Qəzzadakı Xristian icmasına dəstək göstərmək məqsədilə anklava səfər ediblər. Qüds Latın Patriarxlığının verdiyi məlumata görə, patriarxlar Müqəddəs Torpaq kilsələrinin ortaq pastoral qayğısını və Qəzza icması üçün narahatlıqlarını dilə gətiriblər. Qeyd edək ki, adıçəkilən Patriarxlıq Qəzza zolağındakı Roma Katolikləri üzərində səlahiyyətə malikdir.
Humanitar Yardım və Sığınacaq Mərkəzi
Kilsə liderləri, ciddi humanitar böhranla üzləşən əraziyə qida və tibbi ləvazimatlar çatdırıblar. Patriarxlıq, İsrail hücumu zamanı yaralanan şəxslərin müalicə üçün Qəzzadan kənara təxliyə edilməsini də təmin edəcəklərini bəyan edib. Qəzza zolağındakı Katolik kilsəsi, münaqişə dövründə anklavın kiçik Xristian icması və digər mülki şəxslər üçün etibarlı bir sığınacaq məkanına çevrilib. Hazırda bu Qəzza kilsəsi humanitar yardımların paylanması mərkəzi kimi də istifadə olunur.
Oxucu Şərhləri
Mən hesab edirəm ki, Qəzzadakı humanitar böhranın həlli üçün daha geniş miqyaslı, beynəlxalq səviyyədə razılaşdırılmış bir yanaşma tələb olunur. Bu yanaşma, beynəlxalq təşkilatların iştirakı ilə, İsrail və Fələstin tərəfləri arasında açıq, dürüst və qarşılıqlı hörmətə əsaslanan danışıqlar prosesini əhatə etməlidir. Bu danışıqlarda, Qəzzaya giriş-çıxışın asanlaşdırılması, humanitar yardımların maneəsiz çatdırılması və qarşılıqlı etimadın artırılması üçün konkret addımlar müzakirə olunmalıdır. Yalnız bu cür bir sistematik yanaşma uzunmüddətli həll yoluna doğru aparacaqdır. Bir-iki səfərlə məsələnin həlli mümkün deyil. Məqalənin bu aspekti daha ətraflı araşdırılmalı idi.
Mənim fikrimcə, bu cür hadisələrin təkrarlanmasının qarşısını almaq üçün, beynəlxalq təşkilatların və dini liderlərin həm İsrail, həm də Fələstin tərəfləri ilə daha sıx işbirliyi vacibdir. Bu işbirliyi, dialoqun və qarşılıqlı anlaşmanın artırılmasına, sərhəd keçidlərinin daha az sərt idarə olunmasına və hər iki tərəfdəki insan hüquqlarının qorunmasına yönəlməlidir. Bundan əlavə, dini liderlər tərəfindən bu cür ziyarətlərin təbliğ olunması və media vasitəsilə geniş yayılması, baş verən hadisələrin beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırılmasına və hər iki tərəfə təzyiq göstərilməsinə kömək edə bilər. Yalnız bir tərəfin ittihamları ilə kifayətlənmədən, hər iki tərəfin nöqteyi-nəzərini nəzərə alan daha balanslı bir yanaşma, daha konstruktiv nəticələr əldə etməyə kömək edəcəkdir.
Belə bir çərçivə üçün mümkün bir həll yolu, beynəlxalq təşkilatların və dini rəhbərlərin birgə iştirakı ilə hazırlanacaq “humanitar dəhlizlərin” yaradılması ola bilər. Bu dəhlizlər, münaqişə zonasında həssas qrupların ehtiyaclarını ödəmək məqsədilə, qarşı tərəflərin razılığı ilə, müəyyən qaydalar çərçivəsində insan hərəkətinə və humanitar yardımların çatdırılmasına icazə verərdi. Bu dəhlizlərin işləməsi üçün müstəqil müşahidə mexanizmlərinin olması və qarşılıqlı etimadın qurulması vacibdir. Bu cür bir yanaşma, təcili yardım hallarında sürətli reaksiya verilməsinə imkan yaradar, eyni zamanda, uzunmüddətli münaqişənin həlli üçün daha geniş bir dialoq üçün zəmin hazırlayardı. Əlbəttə, belə bir sistemin təhlükəsizlik və təhlükəsizlik narahatlıqlarını da nəzərə alaraq diqqətlə planlaşdırılması və tətbiq edilməsi vacibdir.
Şərh Yaz