Gündəm 30.06.2025

Peyk Görüntüləri: İranın Bombalanmış Fordow Nüvə Obyektində İşlər Davam Edir

Peyk Görüntüləri: İranın Bombalanmış Fordow Nüvə Obyektində İşlər Davam Edir

Fordou Nüvə Zavodunda Fəaliyyət Davam Edir

Yeni peyk görüntüləri ABŞ B-2 bombardmançılarının bir həftədən bir qədər əvvəl vurduğu İranın Fordou nüvə zavodunda işlərin davam etdiyini göstərir. Maxar Technologies tərəfindən bazar günü çəkilən görüntülər "Fordou yanacaq zənginləşdirmə kompleksinə keçən həftəki ABŞ aviazərbələri nəticəsində yaranan havalandırma şaxtaları və dəlikləri yaxınlığında davam edən fəaliyyəti" ortaya qoyur. Şəkillərdə yeraltı kompleksin yuxarısındakı silsilənin şimal şaxtasının bilavasitə yanında bir ekskavator və bir neçə işçi görünür. Kranın şaxtanın/dəliyin girişində işlədiyi müşahidə olunur. Maxar-ın məlumatına görə, silsilənin altında da bir neçə əlavə nəqliyyat vasitəsi görünür və onlar əraziyə daxil olmaq üçün salınan yol boyunca park ediliblər.

Hədəf və Zərərin Qiymətləndirilməsi

Bu ayın əvvəlində Amerika B-2 bombardmançıları İranın Fordou və Nətənz nüvə obyektlərinə ondan çox bunkerbaster bombası atmışdı, ABŞ sualtı qayığından buraxılan Tomahavk raketləri isə İranın mərkəzindəki İsfahan obyektini vurmuşdu. Birləşmiş Qərargah Rəisləri Komitəsinin sədri Den Keynin sözlərinə görə, ABŞ-ın böyük penetrator (MOP) bombaları Fordoudakı iki havalandırma şaxtasını hədəf almışdı. O, keçən həftə Pentaqonda keçirilən brifinqdə bildirib ki, Fordouya atılan bombaların əksəriyyəti "əsas şaxtaya daxil olmaq, kompleksə saniyədə 1000 futdan (təqribən 305 metr) artıq sürətlə enmək və hədəf sahədə partlamaq" üçün nəzərdə tutulmuşdu.

Bərpa İşləri və Proqramın Gələcəyi

Hazırda Elm və Beynəlxalq Təhlükəsizlik İnstitutuna rəhbərlik edən keçmiş nüvə inspektoru Devid Olbrayt şənbə günü Fordoudan alınan görüntülərin "iranlıların zavoddakı havalandırma şaxtalarına nüfuz edən iki MOP zərbə sahəsində aktiv şəkildə işlədiyini" göstərdiyini deyib. Olbrayt, bu fəaliyyətin "kraterlərin doldurulması, eləcə də mühəndis zərərlərinin qiymətləndirilməsi və ehtimal ki, radioloji nümunə götürmə işlərini əhatə edə biləcəyini" qeyd edib. Əsas şaxtaların üstündəki kraterlər hələ də açıq qalır. Olbrayt X-də yazıb: "Biz müşahidə etmişik ki, iranlılar bir neçə gün əvvəl əsas giriş yolunda bomba kraterinin yaratdığı zədələri də sürətlə bərpa ediblər. Lakin hələlik heç bir tunel girişini yenidən açmaq üçün hər hansı bir cəhdə dair əlamətlər yoxdur."

Nüvə Nəzarətçisinin Şərhləri

Bazar günü BMT-nin nüvə nəzarətçisi təşkilatının rəhbəri bildirib ki, ABŞ zərbələri İranın nüvə proqramına tamamilə zərər vurmaqda yetərsiz qalıb və Tehran uran zənginləşdirməyə "bir neçə ay ərzində" yenidən başlaya bilər ki, bu da ABŞ prezidenti Donald Trampın ABŞ-ın Tehranın ambisiyalarını onilliklər geriyə atdığı iddiaları ilə ziddiyyət təşkil edir. Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (MAQATE) Baş direktoru Rafael Qrossinin şərhləri, CNN-in ilk dəfə xəbər verdiyi Pentaqonun Müdafiə Kəşfiyyat Agentliyinin ilkin qiymətləndirməsini dəstəkləyir; bu qiymətləndirməyə görə, Birləşmiş Ştatların keçən həftə İranın əsas nüvə obyektlərinə endirdiyi zərbələr onun nüvə proqramının əsas komponentlərini məhv etməyib və yəqin ki, onu yalnız bir neçə ay geriyə atıb. Son hərbi və kəşfiyyat qiymətləndirməsi hələ elan edilməsə də, ABŞ prezidenti Donald Tramp Tehranın nüvə proqramını "tamamilə və bütövlüklə məhv etdiyini" dəfələrlə iddia edib.

24 saat