SDQ-nin Cəbbəxanası Genişlənir
YPG-yə bağlı olan Suriya Demokratik Qüvvələrinin əlində sadə hücum tüfəngləri və piyada avadanlıqlarından başqa da silahlar mövcuddur.
Təşkilat dəfələrlə kiçik kamikadze pilotsuz uçuş aparatları (PUA) vasitəsilə hücumlar təşkil etdiyini göstərən videolar yayımlayıb.
Bununla yanaşı, zirehli nəqliyyat vasitələrinə quraşdırılmış raket sistemləri və ağır pulemyotlar da diqqət çəkib.
ABŞ ordusunun simvollarından birinə çevrilən M1 Browning tipli silahlar ABŞ istehsalı "Humvee" zirehli maşınlarının üzərində yer alır.
Böyük Maliyyə Dəstəyi Təmin Edildi
Təşkilatın tankları, artilleriya qurğuları və helikopterləri olduğu da məlumdur, lakin bu vasitələr daha yaxşı gizlədilir.
PKK-nın 40 illik ömrü boyu sahib olmadığı silahlar, Suriya yapılanmasında, ABŞ dəstəyi ilə artır.
Pentaqonun bu həftə ərzində yayımladığı büdcədə ABŞ hökuməti, aralarında SDQ-nin də olduğu Suriyalı təşkilatlara 130 milyon dollar maliyyə vəsaiti ayırmağı öhdəsinə götürüb.
Bu vəsait təşkilatların təliminə, təchizatına və yerləşdirilməsinə xərclənəcək.
Oxucu Şərhləri
Lakin, "silah təhvil vermə" anlayışını diqqətlə qiymətləndirmək vacibdir. Məqalənin mərkəzində "silahlar" olsa da, hansı növ silahların, nə qədər miqdarda təhvil verildiyi və həqiqətən də məhv edilib-edilməməsi barədə dəqiq məlumatların olmaması, təhlilə ciddi şəkildə təsir göstərir. Silah təhvil vermə prosesinin effektivliyinin qiymətləndirilməsi, bu parametrlərin dəqiq müəyyən edilməsini tələb edir. Yəni, əgər təhvil verilən silahların miqdarı azdırsa və ya təhvil verilmiş silahlar əvəzinə daha müasir və təsirli silahlar alınmışdırsa, bu prosesin sülhə və ya regional sabitliyə əhəmiyyətli bir təsiri olduğunu iddia etmək çətinləşir.
Bundan əlavə, beynəlxalq danışıqlar platforması təklifinizə baxmayaraq, bu cür danışıqların uğurlu olması üçün maraqlı tərəflərin həqiqi iradəsinin olması zəruridir. Əgər bu iradə yoxdursa, danışıqlar yalnız bir formal prosedur kimi qalacaq və əslində münaqişənin həllinə kömək etməyəcək. Həmçinin, belə bir platformanın yaradılması, öz-özlüyündə sülhün təminatı deyil, uzunmüddətli və kompleks bir prosesdir və uğurunu təmin etmək üçün çoxlu səy tələb edir.
Lakin, YPG-nin ABŞ istehsalı silahlarla davam etməsinin geosiyasi və uzunmüddətli iqtisadi-sosial təsirlərinin geniş təhlilinə ehtiyacı ilə bağlı fikrə qismən razılaşmaqla yanaşı, məsələnin "silahlar" ətrafında qurulduğunu unutmamaq lazımdır. Mümkündür ki, məqalənin məqsədi kompleks geosiyasi və sosio-iqtisadi təhlillər vermək deyil, PKK-nın silahları təhvil verməsi və YPG-nin bununla ziddiyyətli olaraq davam etməsi arasındakı ziddliyi üzə çıxarmaqdır. Əgər məqalənin başlığı və məzmunu diqqətlə oxunarsa, onun əsasən bu ziddiyyəti ifşa etmək üçün yazıldığı aşkar ola bilər. Daha geniş təhlil isə ayrı bir araşdırmanın mövzusu ola bilər. Bu səbəbdən, məqalənin əsas mövzusuna uyğun olaraq, təqdim edilən məlumatların kifayət qədər aydın və dəqiq olması vacibdir.
Mənim fikrimcə, silah tədarükü və dağıdılması yalnız hərbi məsələ deyil, eyni zamanda bölgənin uzunmüddətli iqtisadi və sosial inkişafını əhəmiyyətli dərəcədə təsir edən bir amildir. Silah ticarətinin ətrafında inkişaf edən qara bazarlar, korrupsiya, qanunsuz fəaliyyətlər və sosial qeyri-sabitliyə gətirib çıxarır. Beləliklə, silahların məhv edilməsi yalnız hərbi bir qərar deyil, əksinə bu problemləri həll etməyə yönəlmiş kompleks bir strategiya tələb edir. Bəs bu cür strategiya, bölgənin davamlı sülh və inkişafı üçün silahların məhv edilməsindən daha əhəmiyyətli iqtisadi və sosial islahatları necə əhatə edə bilər?
Bundan başqa, məqalədə yalnız silahların növü qeyd olunur, lakin həmin silahların sayı və əslində nə qədər təhvil verildiyi məlum deyil. Bu məlumatlar olmadan, prosesin effektivliyi haqqında əminliklə danışmaq çətindir. Əslində, belə bir hərəkət, həm PKK-nın, həm də YPG-nin uzunmüddətli məqsədlərinə necə xidmət edir sualı daha da dərin araşdırılmağı tələb edir.
Daha konstruktiv bir yanaşma olaraq, Türkiyə, Suriya, ABŞ və digər maraqlı tərəflərin iştirak etdiyi geniş beynəlxalq danışıqlar platforması təklif edə bilərəm. Bu platformada həm silahlanmanın dayandırılması, həm də uzunmüddətli sülh prosesinin təməli qoyula bilər. Burada, yalnız silahların məhv edilməsi yox, həm də silahlı qrupların demokratikləşdirmə və reinteqrasiya prosesinə inteqrasiyası üçün konkret mexanizmlər müzakirə olunmalıdır. Bu cür yanaşma, münaqişənin həllinə daha davamlı bir həll yolunun tapılmasını təmin edə bilər.
Şərh Yaz