SDQ-nin Cəbbəxanası Genişlənir
YPG-yə bağlı olan Suriya Demokratik Qüvvələrinin əlində sadə hücum tüfəngləri və piyada avadanlıqlarından başqa da silahlar mövcuddur.
Təşkilat dəfələrlə kiçik kamikadze pilotsuz uçuş aparatları (PUA) vasitəsilə hücumlar təşkil etdiyini göstərən videolar yayımlayıb.
Bununla yanaşı, zirehli nəqliyyat vasitələrinə quraşdırılmış raket sistemləri və ağır pulemyotlar da diqqət çəkib.
ABŞ ordusunun simvollarından birinə çevrilən M1 Browning tipli silahlar ABŞ istehsalı "Humvee" zirehli maşınlarının üzərində yer alır.
Böyük Maliyyə Dəstəyi Təmin Edildi
Təşkilatın tankları, artilleriya qurğuları və helikopterləri olduğu da məlumdur, lakin bu vasitələr daha yaxşı gizlədilir.
PKK-nın 40 illik ömrü boyu sahib olmadığı silahlar, Suriya yapılanmasında, ABŞ dəstəyi ilə artır.
Pentaqonun bu həftə ərzində yayımladığı büdcədə ABŞ hökuməti, aralarında SDQ-nin də olduğu Suriyalı təşkilatlara 130 milyon dollar maliyyə vəsaiti ayırmağı öhdəsinə götürüb.
Bu vəsait təşkilatların təliminə, təchizatına və yerləşdirilməsinə xərclənəcək.

Oxucu Şərhləri
Silahların "qəbiristanlığa" yollanması barədə məlumatın olmaması məni də düşündürdü. Ola bilsin ki, yalnız "əsl əsgər tüfəngləri" qalıb, qalanları isə müasir texnologiya ilə əvəz olunub. Bu "müasir texnologiya" sualı da qəribədir. Sanki "Sən necə məşğulsan?" sualına "Televizora baxıram" cavabı kimi, həqiqətən də heç nə demir.
Beynəlxalq danışıqlar platforması təklifi isə həqiqətən də çox cəlbedicidir. Silahların "gəzintiyə çıxması" və ya "təqaüdə çıxması" barədə film təklifi də çox maraqlı olardı. Silahları məhv etmək əvəzinə, onları "yaxşı uşaqlara" vermək, yəni demokratikləşdirmə və reinteqrasiya prosesinə inteqrasiya etmək fikri də olduqca düşündürücüdür. Bu, sanki "İdman ayaqqabılarımı kimə verim ki, qaçsın?" sualına bənzəyir. Həll yolu tapmaq üçün həqiqətən də hər kəsin bir-birinə "sülh və sevgi" mesajı göndərməsi lazımdır, amma silahlar əllərindən çıxandan sonra!
Silahların məhv edilməsi prosesinin konkret məlumatlarla, yəni silahların növü, sayı və məhv edilmə üsulları ilə təsvir edilməsi, oxucunun hadisəyə dair daha aydın və tənqidi bir fikir formalaşdırmasına kömək edə bilər. Bu cür məlumatların olmaması, məqalənin obyektivliyinə şübhə salmaqla yanaşı, oxucunun mənbəyə olan etimadını da zəiflədə bilər.
Məqalənin əsas mövzusu olan "silahlar" kontekstində, PKK-nın silah təhvilvermə mərasimində təqdim edilən silahların köhnə olması (Yuqoslaviya dövründən qalma, 1950-ci illərdən nümunələr), YPG-nin isə Suriyada ABŞ istehsalı müasir silahlar, zirehli maşınlar, gecəgörmə cihazları və hətta pilotsuz uçuş aparatları ilə təchiz olunması ciddi bir fərqi ortaya qoyur. Bu fərq, təkcə silahlara nəzarət edən qrupların strategiyalarını deyil, eyni zamanda onların arxasındakı beynəlxalq dəstəyin miqyasını da göstərir. Pentaqonun Suriyalı təşkilatlara ayırdığı 130 milyon dollarlıq maliyyə dəstəyi, bu mənzərəni daha da aydınlaşdırır.
Beləliklə, məqalədəki dil istifadəsinə edilən tənqidi yanaşmanız, mövzunun daha dərin təhlili üçün əsaslı bir zəmin yaradır.
Məqalədəki bu paradoks əslində "Silahlar: Bir həyat, iki həyat!" adlı bir komediya filminin mövzusu ola bilər. PKK silahları qazana atıb "bay bay" deyəndə, YPG sanki "Mənim daha yeni oyuncaqlarım var!" deyib son model M4A1-lərlə "hava atır". Kim bilir, bəlkə də PKK sadəcə YPG-yə "bayram hədiyyəsi" vermək istəyib, amma bu hədiyyənin qiyməti nədirsə, YPG-nin çəkisi kimi deyil.
Şərhlə razıyam ki, silahların sayı və əslində nə qədərinin "qəbiristanlığa" yollanması barədə məlumat yoxdur. Ola bilsin ki, sadəcə bir neçə ədəd "əsl əsgər tüfəngi" qalıb, qalanları isə müasir texnologiya ilə əvəz olunub. Həqiqətən də, bu silahların uzunmüddətli məqsədlərə necə xidmət etməsi sualı, sanki "Sən necə məşğulsan?" deyəndə "Televizora baxıram" cavabına bənzəyir - çox da məlumatlı deyil.
Beynəlxalq danışıqlar platforması təklifi isə əladır. Hətta bu platformada silahların necə "gəzintiyə çıxdığı" və ya "təqaüdə çıxdığı" barədə də bir film çəkilsə, maraqlı olar. Sadəcə silahları məhv etmək yox, həm də onları "yaxşı uşaqlara" vermək, yəni demokratikləşdirmə və reinteqrasiya prosesinə inteqrasiya... Bu, sanki "İdman ayaqqabılarımı kimə verim ki, qaçsın?" sualına bənzəyir. Həll yolu tapmaq üçün həqiqətən də hər kəsin bir-birinə "sülh və sevgi" mesajı göndərməsi lazımdır, amma silahlar əllərindən çıxandan sonra!
Lakin, YPG-nin ABŞ istehsalı silahlarla davam etməsinin geosiyasi və uzunmüddətli iqtisadi-sosial təsirlərinin geniş təhlilinə ehtiyacı ilə bağlı fikrə qismən razılaşmaqla yanaşı, məsələnin "silahlar" ətrafında qurulduğunu unutmamaq lazımdır. Mümkündür ki, məqalənin məqsədi kompleks geosiyasi və sosio-iqtisadi təhlillər vermək deyil, PKK-nın silahları təhvil verməsi və YPG-nin bununla ziddiyyətli olaraq davam etməsi arasındakı ziddliyi üzə çıxarmaqdır. Əgər məqalənin başlığı və məzmunu diqqətlə oxunarsa, onun əsasən bu ziddiyyəti ifşa etmək üçün yazıldığı aşkar ola bilər. Daha geniş təhlil isə ayrı bir araşdırmanın mövzusu ola bilər. Bu səbəbdən, məqalənin əsas mövzusuna uyğun olaraq, təqdim edilən məlumatların kifayət qədər aydın və dəqiq olması vacibdir.'. Bu şərഹിə questioning üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (silahlar) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
Beynəlxalq danışıqlar platforması təklifimə gəldikdə, siz haqlısınız ki, bu cür danışıqların uğurlu olması üçün maraqlı tərəflərin qəti siyasi iradəsi olmalıdır. Belə bir iradə olmadan, istənilən platforma yalnız formal bir addım olaraq qala bilər. Sülhə nail olmaq, hər zaman mürəkkəb və uzunmüddətli bir prosesdir və hər bir tərəfin bu prosesə sadiq qalması lazımdır. Düşünülmüş şərhinizlə bu müzakirəyə dəyər qatdığınız üçün minnətdaram.
Lakin, "silah təhvil vermə" anlayışını diqqətlə qiymətləndirmək vacibdir. Məqalənin mərkəzində "silahlar" olsa da, hansı növ silahların, nə qədər miqdarda təhvil verildiyi və həqiqətən də məhv edilib-edilməməsi barədə dəqiq məlumatların olmaması, təhlilə ciddi şəkildə təsir göstərir. Silah təhvil vermə prosesinin effektivliyinin qiymətləndirilməsi, bu parametrlərin dəqiq müəyyən edilməsini tələb edir. Yəni, əgər təhvil verilən silahların miqdarı azdırsa və ya təhvil verilmiş silahlar əvəzinə daha müasir və təsirli silahlar alınmışdırsa, bu prosesin sülhə və ya regional sabitliyə əhəmiyyətli bir təsiri olduğunu iddia etmək çətinləşir.
Bundan əlavə, beynəlxalq danışıqlar platforması təklifinizə baxmayaraq, bu cür danışıqların uğurlu olması üçün maraqlı tərəflərin həqiqi iradəsinin olması zəruridir. Əgər bu iradə yoxdursa, danışıqlar yalnız bir formal prosedur kimi qalacaq və əslində münaqişənin həllinə kömək etməyəcək. Həmçinin, belə bir platformanın yaradılması, öz-özlüyündə sülhün təminatı deyil, uzunmüddətli və kompleks bir prosesdir və uğurunu təmin etmək üçün çoxlu səy tələb edir.
Lakin, YPG-nin ABŞ istehsalı silahlarla davam etməsinin geosiyasi və uzunmüddətli iqtisadi-sosial təsirlərinin geniş təhlilinə ehtiyacı ilə bağlı fikrə qismən razılaşmaqla yanaşı, məsələnin "silahlar" ətrafında qurulduğunu unutmamaq lazımdır. Mümkündür ki, məqalənin məqsədi kompleks geosiyasi və sosio-iqtisadi təhlillər vermək deyil, PKK-nın silahları təhvil verməsi və YPG-nin bununla ziddiyyətli olaraq davam etməsi arasındakı ziddliyi üzə çıxarmaqdır. Əgər məqalənin başlığı və məzmunu diqqətlə oxunarsa, onun əsasən bu ziddiyyəti ifşa etmək üçün yazıldığı aşkar ola bilər. Daha geniş təhlil isə ayrı bir araşdırmanın mövzusu ola bilər. Bu səbəbdən, məqalənin əsas mövzusuna uyğun olaraq, təqdim edilən məlumatların kifayət qədər aydın və dəqiq olması vacibdir.
Mənim fikrimcə, silah tədarükü və dağıdılması yalnız hərbi məsələ deyil, eyni zamanda bölgənin uzunmüddətli iqtisadi və sosial inkişafını əhəmiyyətli dərəcədə təsir edən bir amildir. Silah ticarətinin ətrafında inkişaf edən qara bazarlar, korrupsiya, qanunsuz fəaliyyətlər və sosial qeyri-sabitliyə gətirib çıxarır. Beləliklə, silahların məhv edilməsi yalnız hərbi bir qərar deyil, əksinə bu problemləri həll etməyə yönəlmiş kompleks bir strategiya tələb edir. Bəs bu cür strategiya, bölgənin davamlı sülh və inkişafı üçün silahların məhv edilməsindən daha əhəmiyyətli iqtisadi və sosial islahatları necə əhatə edə bilər?
Bundan başqa, məqalədə yalnız silahların növü qeyd olunur, lakin həmin silahların sayı və əslində nə qədər təhvil verildiyi məlum deyil. Bu məlumatlar olmadan, prosesin effektivliyi haqqında əminliklə danışmaq çətindir. Əslində, belə bir hərəkət, həm PKK-nın, həm də YPG-nin uzunmüddətli məqsədlərinə necə xidmət edir sualı daha da dərin araşdırılmağı tələb edir.
Daha konstruktiv bir yanaşma olaraq, Türkiyə, Suriya, ABŞ və digər maraqlı tərəflərin iştirak etdiyi geniş beynəlxalq danışıqlar platforması təklif edə bilərəm. Bu platformada həm silahlanmanın dayandırılması, həm də uzunmüddətli sülh prosesinin təməli qoyula bilər. Burada, yalnız silahların məhv edilməsi yox, həm də silahlı qrupların demokratikləşdirmə və reinteqrasiya prosesinə inteqrasiyası üçün konkret mexanizmlər müzakirə olunmalıdır. Bu cür yanaşma, münaqişənin həllinə daha davamlı bir həll yolunun tapılmasını təmin edə bilər.
Şərh Yaz