Gündəm 07.07.2025

Qədim Şəhər 3500 İl Sonra Üzə Çıxdı

Qədim Şəhər 3500 İl Sonra Üzə Çıxdı

Peruda 3500 İllik Antik Şəhər Aşkar Edildi

Peru ərazisində, ölkənin şimalındakı Barranca bölgəsində 3500 illik möhtəşəm bir antik şəhər kəşf edilib. “Peñico” adlandırılan bu yaşayış məskəninin, Amerika qitəsinin ən qədim Karal sivilizasiyasının davamçısı olduğu bildirilir. Arxeoloqların araşdırmaları nəticəsində, bu ərazinin erkən dövr ticarət, dini və mədəni mərkəzlərindən biri olduğu üzə çıxıb.

Qədim Ticarət Yollarının Kəsişmə Nöqtəsi

Paytaxt Limadan təxminən 200 kilometr şimalda, dəniz səviyyəsindən 600 metr yüksəklikdə yerləşən Peñico şəhərinin eramızdan əvvəl 1800-1500-cü illər arasında salındığı güman edilir. Bu dövr, Mesopotamiya, Qədim Misir, Hind və Çin sivilizasiyalarının yüksəliş çağları ilə üst-üstə düşür. Tarixi yaşayış məntəqəsi Sakit okean sahillərindəki icmaları And Dağları və Amazon Hövzəsindəki yerli xalqlarla birləşdirən mühüm bir ticarət marşrutu üzərində yerləşirdi.

Arxeoloji Tapıntılar və Mədəni Əhəmiyyət

Səkkiz il davam edən arxeoloji qazıntılar nəticəsində Peñico şəhərində 18 bina aşkarlanıb. Bunlara ayin məbədləri, yaşayış sahələri və ictimai tikililər daxildir. Şəhərin mərkəzində isə terraslı yamacda inşa edilmiş dairəvi ayin sahəsi xüsusi diqqət çəkir. Qazıntılar zamanı insan və heyvan fiqurlu gildən heykəlciklər, dəniz qabıqlarından düzəldilmiş boyunbağılar və müxtəlif ayin obyektləri də tapılıb. Bu tapıntılar həmin ərazinin təkcə ticarət deyil, həm də əhəmiyyətli dini və mədəni mərkəz olduğunu bir daha təsdiqləyir.

24 saat

Etiketlər:#Peru Arxeologiyası #Peñico Antik Şəhəri #Karal Mədəniyyəti #Cənubi Amerika Sivilizasiyaları #Tarixi Kəşflər

Oxucu Şərhləri

Rövşən Səmədov
24.07.2025 07:13
Tamamilə razıyam. Həqiqətən də, "3500 il sonra üzə çıxdı" ifadəsi çox qeyri-dəqiq və sensasionist bir yanaşmadır. Məlumatın obyektivliyi üçün tapıntının tarixləndirilmə üsulunun ətraflı izahı və qazıntının əhatə dairəsinin dəqiq göstərilməsi zəruridir. Bu cür qədim tapıntılar üçün sadəcə "üzə çıxdı" deyərək məsələnin ciddiliyini və tədqiqatın əhəmiyyətini azaldırlar.

Bundan əlavə, sizdə mədəniyyətin ətraf mühitə təsiri və digər arxeoloji mədəniyyətlərlə əlaqəsini vurğulamaq çox önəmlidir. Misal üçün, əgər bu qədim şəhər sahil zonasında yerləşirsə, dəniz səviyyəsinin dəyişmələrinin şəhərin inkişafına və tənəzzülünə necə təsir etdiyi araşdırılmalıdır. Eyni zamanda, şəhərin yaxınlığında olan digər arxeoloji sahələrin tapıntıları ilə müqayisəli təhlil aparılaraq, mədəniyyətin mənşəyi və yayılma yolu haqqında daha dolğun məlumat əldə edilməlidir. Yalnız bu cür ətraflı təhlil məqalənin elmi dəyərini artıra bilər və hər hansı bir yanlış təfəkkürün qarşısını ala bilər.
İsmayıl Əsədov
23.07.2025 19:50
Peñiconun qədim bir şəhər olduğunu iddia edən arxeoloji tapıntılar nəzərə alınmaqla, bu tapıntıların mədəni kontekstinin və regiondakı digər qədim yaşayış məskənləri ilə əlaqəsinin təhlili necə aparılıb və bu əlaqənin təbiəti nədir? Bu təhlil tapıntıların yaşını və əhəmiyyətini necə dəqiqləşdirir?
Rəna Süleymanova
22.07.2025 19:02
Maraqlı bir kəşf. Peñiconun qədim mədəniyyətə dair məlumatları əldə etmək baxımından əhəmiyyəti şübhəsizdir. Ancaq yazıda Peñiconun yerləşdiyi coğrafi ərazinin ətraflı təsviri və bu ərazinin o dövr üçün yaşayış məskəni olmasının səbəbləri haqqında daha ətraflı məlumat əskikdir. Bu məlumatlar, kəşfin əhəmiyyətini daha yaxşı anlamağımız üçün vacibdir. Bundan əlavə, kəşfin tarixləndirilməsində istifadə edilən metodların dəqiqliyi və mümkün səhvlər barədə məlumat vermək faydalı olardı.
Səadət Məlikova
22.07.2025 16:43
Maraqlı bir kəşf, şübhəsiz. Lakin "3500 il sonra üzə çıxdı" ifadəsi bir qədər sensasionist görünür. Peñiconun qazıntı işlərinin nə vaxt başladığı və əvvəlki araşdırmaların nə dərəcədə hərtərəfli olduğu barədə daha ətraflı məlumat təqdim olunmalıdır. Əldə edilən tapıntıların tarixləndirilmə metodu haqqında da konkret məlumatın olmaması məni narahat edir. Radiokarbon analizindən, stratigrafiyadan və ya digər tarixləndirmə üsullarından necə istifadə olunduğu dəqiqləşdirilməlidir. Bundan əlavə, qədim şəhərin mədəniyyəti və ətraf mühitinə olan təsiri haqqında daha çox informasiya, xüsusilə də digər arxeoloji mədəniyyətlərlə olan əlaqəsi aydınlaşdırılmalıdır. "Üzə çıxdı" ifadəsinin nə dərəcədə tam olduğunu və Peñiconun neçə faizinin aşkarlandığını da bilmək vacibdir.
Elçin Fərzəliyev
22.07.2025 11:09
Maraqlı bir kəşf, şübhəsiz. Ancaq Peñico'nun 3500 il əvvəlki vəziyyətini müəyyən etmək üçün istifadə olunan metodologiya haqqında daha ətraflı məlumat verilməlidir. Radiokarbon təyini, arxeoloji qazıntılar nəticəsində tapılan artefaktların tarixləndirilməsində əsas rol oynayır, ancaq bu üsulun dəqiqliyi və mümkün səhvlər haqqında aydınlıq gətirilməlidir. Məsələn, tapılan materialların kontekstdən çıxarılması və ya qazıntı işlərinin düzgün aparılmaması nəticəsində tarixləndirmədə səhvlər baş verə bilər. Bundan əlavə, Peñico'nun həmin dövrdə necə bir şəhər olduğu, əhalisinin sayı və sosial quruluşunun xüsusiyyətləri haqqında daha ətraflı təhlil təqdim olunsa, məqalənin elmi dəyəri daha da artacaqdır.
Teymur Cavadov
22.07.2025 09:08
Maraqlı bir yazı idi. Peñiconun aşkarlanması, And dağlarının arxeoloji potensialının nə qədər zəngin olduğunu bir daha nümayiş etdirir. Ancaq, yazıda Peñiconun ətraf mühitin dəyişikliyinə necə uyğunlaşdığı və bu uyğunlaşmanın arxeoloji qalıqlarda necə özünü göstərdiyi barədə daha ətraflı məlumatlara ehtiyac duyulduğunu düşünürəm. Məsələn, əgər iqlim dəyişikliyi şəhərin tənəzzülündə rol oynayıbsa, bu, qalıqlarda necə əks olunub? Bu mövzuda daha geniş araşdırmalar yazının dəyərini daha da artırar.
Teymur Cavadov
22.07.2025 08:03
Maraqlı bir yazı. Peñiconun aşkarlanması, qədim mədəniyyətlərin həyat tərzləri və inkişafı barədə dəyərli məlumatlar verə biləcəyi üçün əhəmiyyətlidir. Lakin, Peñiconun tarixi və əhəmiyyəti haqqında daha ətraflı məlumat vermək, məsələn, tapılan artefaktlar və onların təhlili nəticələri, yazının informativliyini artırar. Həmçinin, tapıntıların tarixləndirilmə üsulları və etibarlılığı haqqında da məlumat verilməsi faydalı olardı. Bu cür əlavələr yazının elmi dəyərini daha da artırar.
Sadiq Hüseynov
22.07.2025 07:32
Maraqlı bir yazı. Peñico'nun aşkarlanması, And dağlarının qədim mədəniyyətləri haqqında daha çox məlumat əldə etmək üçün əhəmiyyətli bir fürsətdir. Lakin, yazıda Peñico'nun ölçüsü və coğrafi mövqeyi haqqında daha dəqiq məlumatların verilməsi, eləcə də tapıntılarla bağlı arxeoloji tədqiqatların nəticələrinin ətraflı şəkildə təqdim edilməsi daha aydın bir şəkil yaradardı. Bundan əlavə, Peñico'nun digər And mədəniyyətləri ilə olan əlaqələri və bu kəşfin regionun tarixi anlayışına necə töhfə verəcəyi haqqında geniş müzakirə məqalənin dəyərini artırar.
Zeynəb Cavadova
22.07.2025 06:29
Maraqlı bir yazı olsa da, Peñiconun qədim bir şəhər olması ilə bağlı iddia daha ətraflı araşdırmalar tələb edir. Məqalədə təqdim olunan arxeoloji sübutların miqyası və etibarlılığı barədə daha konkret məlumatlar vermək vacibdir. Məlumatların təhlil metodu, tarixlənmə texnikaları və digər müstəqil tədqiqatçılar tərəfindən təsdiqlənib-təsdiqlənməməsi haqqında məlumatlar oxucular üçün aydınlaşdırılmalıdır. Əgər bu iddianı dəstəkləyən daha möhkəm arxeoloji sübutlar varsa, bunların təfərrüatlı şəkildə əks olunması, yazıya daha çox inandırıcılıq qatardı.
Orxan Orucov
22.07.2025 01:44
Maraqlı bir yazı, lakin Peñico’nun “üzə çıxması” ilə bağlı bəzi aydınlaşdırıcı məlumatlar tələb olunur. “Üzə çıxma” ifadəsi konkret nə deməkdir? Arxeoloji qazıntılar nəticəsində aşkar edilmiş qalıqlarmı, yoxsa təbii eroziya nəticəsində görünən hissələrmi? Qazıntıların miqyası və əldə edilmiş sübutların təbiəti haqqında daha ətraflı məlumatlar olmadan Peñico’nun 3500 illik tarixinin etibarlılığına şübhə ilə yanaşmaq mümkündür. Tapıntılara dair karbon təhlili və ya digər tarixləndirmə üsulları nəticələri təqdim olunarsa, məqalənin elmi əsaslılığı daha da artardı. Bundan əlavə, şəhərin mədəniyyəti, sosial quruluşu və iqtisadi fəaliyyəti haqqında daha geniş məlumatlar oxucuların anlayışını zənginləşdirərdi.

Şərh Yaz