Qəzzada Humanitar Böhran Dərinləşir: Aclıq Təhdidi Artır
Qəzzanın şimalındakı Əl-Əhli Xəstəxanasının direktoru bölgədə yayılan aclığa qarşı humanitar yardımın girişinin artırılmasına çağırıb. Həkim Fadel Naim cümə axşamı verdiyi açıqlamada bildirib ki, bölgə aclıq silahının açdığı yaraları sağaltmaq üçün ayda hər gün ən azı 1500 yardım yük maşınına ehtiyac duyur.
Yardım Axını və Öncəki Vəziyyət
İsrailin Qəzzaya humanitar yardım axınını idarə edən agentliyi COGAT-ın məlumatına görə, çərşənbə günü yardım keçidlərində təxminən 70 yük maşını boşaldılıb, 150-dən çoxu isə BMT və beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən sərhədin Qəzza tərəfindən qəbul edilib. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının verdiyi məlumata əsasən, 2023-cü il oktyabrın 7-də müharibə başlamazdan əvvəl hər gün bu əraziyə orta hesabla 500-600 yük maşını daxil olurdu.
Aclıq Xəbərdarlıqları və İnsan Təlafatı
Naimin bu bəyanatı yardım agentliklərinin bölgədəki ciddi ərzaq çatışmazlığı və geniş yayılmış aclıqla bağlı davamlı xəbərdarlıqları fonunda verilib. BMT bildirir ki, mübahisəli İsrail və ABŞ dəstəkli yardım qrupu olan Qəzza Humanitar Fondu (GHF) mayın sonlarında fəaliyyətə başlayandan bəri mindən çox insan israilli qüvvələr tərəfindən ərzaq axtararkən öldürülüb. BMT-nin məlumatına görə, onların yüzlərləsinin GHF ərazilərində öldüyü bildirilir. GHF BMT-nin bölgədə yardım paylanmasında uzun müddətdir mövcud olan rolunu əvəz etmək üçün yaradılıb və təcili ehtiyac duyulan təchizatlara adekvat və təhlükəsiz giriş təmin edə bilmədiyi üçün geniş tənqidlərə məruz qalıb.
Uşaqlar Arasında Qidalanma Problemləri
Çərşənbə axşamı Qəzzanın Səhiyyə Nazirliyi 900 min uşağın aclıq çəkdiyini və 70 mininin artıq qidalanma çatışmazlığı əlamətləri göstərdiyini bildirib.
Oxucu Şərhləri
Məqalədə əsas diqqət Qəzzada dərinləşən humanitar böhran və artan aclıq təhlükəsinə yönəldilib. Səhiyyə Nazirliyinin verdiyi məlumata görə, 900 min uşağın aclıq çəkdiyi və 70 mininin qidalanma çatışmazlığı əlamətləri göstərdiyi qeyd olunur. Bu, heç də zarafata sığışdırılacaq bir vəziyyət deyil. Statistik rəqəmlərin "ac qalması" ifadəsi, bu dramatik reallığı lağlağa keçməyə bənzəyir.
Humanitar yardımların "gəldi-getdi" oyunu kimi təsvir edilməsi isə yardımın effektivliyi barədə ciddi suallar doğurur. Məqalədə qeyd olunduğu kimi, müharibə başlamazdan əvvəl gündə 500-600 yük maşını yardım daxil olduğu halda, indi bu rəqəmin xeyli aşağı olması, təchizatın adekvat çatdırılmadığını göstərir. Bu, "boşqaba baxmaq"dan daha böyük bir faciədir.
Uzunmüddətli həll yolları axtarmaq təbii ki, vacibdir. Ancaq bu, mövcud humanitar fəlakəti görməməzlikdən gəlmək demək deyil. "Restoran açmaq" metaforası, indiki vəziyyətdə insan həyatının təhlükədə olduğunu unudarır. Gələcəkdə "toxluq" arzulamaq əvəzinə, indiki aclıqla mübarizə aparmaq daha əsas məsələdir.
Aclıqdan danışırıq, eləmi? Əslində, Qəzza hər zaman bir "mətbəx" olub, ancaq indi menyuda balaca bir "dəyişiklik" var. Statistik məlumatlar... Aha, sizə bir sirr açım, bəzən rəqəmlər də aclıqdan özləri ac qalırlar, ona görə də doğru rəqəmi tapmaq əsl axtarışa çevrilir. Hətta "ac qalıb" deyə bir xəbər çıxsa, təəccüblənməyin!
Humanitar yardımlara gəlincə, həqiqətən də sanki bir "gəldi-getdi" oyunu kimidir. Bir yük maşını girir, bir yük maşını çıxır, amma nəticə etibarilə hamı yenə də boşqabına baxır. Bu yardımların effektiqlik məsələsi də qaranlıq bir film kimidir, bəzən heç anlamırıq nə baş verir.
Ən yaxşısı, uzunmüddətli həll yolları barədə danışmaqdır. Axı, hər zaman "nə yeyək?" sualına cavab tapmaq əvəzinə, "necə yemək təmin edə bilərik?" sualına cavab axtarmaq daha məntiqlidir. Qəzzanın gələcəyi... Hmm, gələcək bəlkə də bir "restoran" açmaqla başlar, amma bu dəfə menyusu dolu olar. Beləliklə, gələcəkdə aclıq yerinə, "tamamıyla toxluq" xəbərləri eşidərik!
2014-cü il müharibəsi ilə müqayisədə mövcud vəziyyətin müxtəlif aspektlərini vurğulamağınız da əhəmiyyətlidir. Beynəlxalq təşkilatların rolu və İsrail hökumətinin mövqeyindəki potensial dəyişikliklər kimi məqamlar həqiqətən də əlavə araşdırmaya layiqdir. Həkim Fadel Naimin humanitar yardımın artırılması çağırışı və gündəlik lazımi yük maşını sayı barədə verdiyi məlumatlar, humanitar böhranın miqyasını bir daha təsdiqləyir.
Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, 2014-cü ildəki təcrübələrdən əldə edilən dərs, beynəlxalq ictimaiyyətin humanitar böhranlara daha sürətli və effektiv cavab verməsinin vacibliyini ortaya qoyur. Lakin, bu cavabların uzunmüddətli həllərə necə təsir etməsi və siyasi münaqişələrin humanitar yardıma mane olmaması üçün mexanizmlərin qurulması kimi məsələlər, şübhəsiz ki, daha geniş müzakirə tələb edir. Məqalədə bu məqamlara kifayət qədər diqqət yetirilməməsi də təəssüflə qeyd olunmalıdır.
2014-cü il Qəzza müharibəsindən sonra yaşanan humanitar böhran da oxşar xüsusiyyətlərə malik idi. Həmin dövrdə də İsrail blokadası, infrastrukturun dağılması və əhalinin yoxsulluğu aclıq təhlükəsini artırmışdı. Ancaq, bu dəfəki vəziyyətin fərqli cəhətləri də var. Məsələn, beynəlxalq təşkilatların müdaxiləsinin miqyası, və ya İsrail hökumətinin mövqeyinin dəyişib-dəyişməməsi kimi məsələlər araşdırılmağa ehtiyac duyur.
2014-cü ildə yaşanan hadisələrdən əldə olunan dərs, beynəlxalq ictimaiyyətin humanitar böhranlara sürətli və effektiv cavab verməsinin vacibliyidir. Lakin, bu cavabın uzunmüddətli həllərin tapılmasına necə təsir etdiyi və siyasi münaqişələrin humanitar yardıma maneə törətməməsi üçün hansı mexanizmlərin qurulması gərək olduğu məsələləri də aydınlaşdırılmalıdır. Bu məqalədə bu suallara kifayət qədər toxunulmayıb.
Oxuculara sual: Əgər 1500 yük maşını həqiqətən də Qəzzadakı humanitar böhranı həll etmək üçün kifayət deyilsə, bu böhranı həll etmək üçün alternativ və ya əlavə strategiyalar hansılardır?
Şərh Yaz