Qəzza müharibəsində həlak olanların sayı 60 mini keçdi

Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, 2023-cü ilin oktyabrında başlayan Qəzzada müharibə nəticəsində İsrail qüvvələri tərəfindən öldürülən fələstinlilərin sayı 60,034-ü keçib. Bu kədərli mərhələ çərşənbə axşamı qeydə alınıb. Tibbi mənbələr Al Jazeeera-ya bildirib ki, humanitar yardımın çatdırılması məqsədilə elan edilmiş "fasilələrə" rəğmən, səhərdən bəri 19-u yardım axtaranlar olmaqla, ən azı 62 fələstinli həlak olub. Yerli sakinlər, son həftələrin ən qanlı gecələrindən birində İsrailin tələli robotlar, həmçinin tanklar və pilotsuz təyyarələrdən istifadə etdiyini qeyd ediblər. Deir əl-Bəlahdan xəbər verən Al Jazeera müxbiri Tareq Abu Azzoum, bunun mümkün bir İsrail quru əməliyyatına işarə ola biləcəyini, lakin İsrailin hələlik hücumun məqsədlərini təsdiqləmədiyini bildirib.

Aclıq və qida çatışmazlığının dərinləşməsi

Bu son hücumlar, qlobal aclıq monitorinq sistemi olan İnteqrə olunmuş Qida Təhlükəsizliyi Faza Təsnifatının (IPC) yeni hesabatına əsasən, Qəzzada "ən pis aclıq ssenarisinin" cərəyan etdiyi bir vaxta təsadüf edir. Hesabatda bildirilib ki, "son məlumatlar Qəzza zolağının əksər hissəsində qida istehlakı, Qəzza şəhərində isə kəskin qida çatışmazlığı üçün aclıq həddinə çatdığını göstərir." IPC sənədində əlavə olunub: "Davamlı münaqişə, kütləvi köçkünlük, ciddi şəkildə məhdudlaşdırılmış humanitar yardıma çıxış və səhiyyə də daxil olmaqla əsas xidmətlərin çöküşü fonunda, böhran həyəcanverici və ölümcül bir dönüş nöqtəsinə çatıb."

Qida istehlakı kəskin şəkildə pisləşib; hər üç fərddən biri bəzən günlərlə yeməksiz qalır. İyulun ilk yarısında qidalanma çatışmazlığı sürətlə artıb, aprel-iyul ayları arasında 20,000-dən çox uşaq kəskin qidalanma çatışmazlığından müalicə üçün qəbul edilib. Onların 3,000-dən çoxu ağır qidalanma çatışmazlığı ilə üz-üzədir. IPC-nin xəbərdarlığı, may ayında yayımladığı son təhlilin fonunda gəlir ki, bu təhlilə görə, İsrail blokadasını qaldırmasa və hərbi kampaniyasını dayandırmasa, sentyabr ayına qədər Qəzza əhalisinin hamısı yüksək səviyyədə kəskin qida çatışmazlığı ilə üzləşəcək, 500,000-dən çox insan isə həddindən artıq qida yoxsulluğu, aclıq və səfalət vəziyyətində olacaq.

İsrailin Qəzzada müharibəsi və mart ayında qismən aradan qaldırdığı blokada, Fələstin ərazisini getdikcə daha ağır qidalanma böhranına sürükləməyə davam edir. Səhiyyə Nazirliyi bazar ertəsi bildirib ki, müharibənin başlanğıcından bəri 88-i uşaq olmaqla, ən azı 147 nəfər qida çatışmazlığından həyatını itirib. UN Women-in icraçı direktoru Sima Bahousun sözlərinə görə, aclıq əhalinin bütün təbəqələrini təsir edir; Qəzzada bir milyon qadın və qız aclıqdan ölmək və ya qida axtarışında həyatlarını riskə atmaq kimi "dəhşətli seçim"lə üz-üzədir. Bahous sosial media paylaşımında bu dəhşətin bitməsi üçün zolağa humanitar yardımın maneəsiz çatdırılmasına, əsirlərin azad edilməsinə və daimi atəşkəsə çağırıb.

Uşaqların sağlamlığına təsir

Nasser Xəstəxanasının Pediatriya və Ana Klinikası direktoru Əhməd əl-Farra Al Jazeera-ya bildirib ki, Qəzza xəstəxanalarının tibb işçiləri "əzələsiz və yağ toxuması olmayan, sadəcə sümükləri üzərində dəri olan" ağır aclıqdan əziyyət çəkən körpələr görürlər. Əl-Farra qeyd edib ki, körpələr, uşaqlar və azyaşlılar üçün qida çatışmazlığının uzunmüddətli nəticələri ağırdır, çünki onlar həyatlarının ilk üç ilində hələ də mərkəzi sinir sistemlərini inkişaf etdirirlər. Aclıq çəkən körpələrdə mərkəzi sinir sisteminin tərkibi üçün vacib olan fol turşusu, B1 kompleksi və çoxlu doymamış yağ turşuları kifayət qədər olmur. Əl-Farra deyib ki, qida çatışmazlığı gələcəkdə idrak inkişafına təsir edə bilər, uşağın oxumaq və yazmaqda çətinlik çəkməsinə səbəb ola, depressiya və narahatlığa gətirib çıxara bilər.

Həkimlər Sərhədsiz Təşkilatının (MSF) həkimi Tanya Hac Həsən izah edir ki, qida təmin edildikdə belə ciddi sağlamlıq riskləri qalır. Həsən Al Jazeera-ya verdiyi açıqlamada, "Həqiqət budur ki, qida gələndə problem bitmir... qida çatışmazlığı bədənin bütün funksiyalarına təsir edir" deyib. "Bədəninizdəki bütün hüceyrələr bundan dəyişir. Bağırsaqlarda hüceyrələr məhv olur. Bu, udma və bakteriya ilə bağlı problemlərə səbəb olur. Mədəaltı vəzi funksiyalarında çətinliklər yaşayır; yağları udmaq çətindir." O əlavə edib: "Ürək hüceyrələriniz zəifləyir və incəlir. Bağlantıları zəifləyir, ürək döyüntüsü yavaşlayır. Bu uşaqlar, hətta yenidən qidalandıqları zaman belə, tez-tez ürək çatışmazlığından ölürlər." Həkim bildirib ki, "Onlar həm də həyati təhlükə kəsb edən duz balans pozğunluqları ilə üzləşirlər; bunlar da ölümcül ürək ritmlərinə səbəb ola bilər. Onlar sepsis və şoka daha çox meyllidirlər." "Xəstələr aşağı qan təzyiqi, dəri zədələri, hipotermiya, bədəndə həddindən artıq maye yığılması, infeksiya, görmə və sümüklərə təsir edə biləcək vitamin çatışmazlıqları ilə üzləşə bilərlər."

24 saat