Yunanıstan və ABŞ arasında Qarşılıqlı Müdafiə Əməkdaşlığı Sazişinin (QMƏS) şərtləri yenidən müzakirə olunur. Bu danışıqlar çərçivəsində bəzi yeni Amerika hərbi obyektləri əlavə edilir, bəziləri isə ləğv edilir. Yunanıstan strateji adalarda Amerika varlığını təkidlə tələb edir.
Amerika mətbuatında yayılan xəbərlərə görə, Yunanıstan xüsusilə Siros kimi adalarda daimi Amerika hərbi mövcudluğu istəyir. Lakin bu tələb rədd edilib. Rəddə səbəb kimi "Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın uzun müddətdir bəzi Yunan adalarında yerləşən Yunan əsgərlərinin çıxarılmasını tələb etməsi" göstərilir.
ABŞ Konqresində Egey Adaları üçün Qanun Layihəsi
ABŞ mərkəzli Yunan-Amerika icmasının xəbər saytı bildirib ki, yunan əsilli üç nəfər daxil olmaqla, dörd ABŞ Nümayəndələr Palatası üzvü tərəfindən təqdim edilən qanun layihəsi Egey dənizi adalarında ABŞ varlığının qurulmasını hədəfləyir. Amerika Birləşmiş Ştatları bu fikrə isti yanaşmasa da, Konqres üzvlərinin bu təklifi Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın öz ölkəsinə yaxın bəzi adalardan Yunan birliklərinin çıxarılması ilə bağlı tələbi ilə birbaşa ziddiyyət təşkil edir. Ərdoğan bu tələbini yalnız maraqlarına uyğun gəldikdə istinad etdiyi 1923-cü il Lozan müqaviləsinə əsaslandırır.
Layihəyə imza atan Konqres üzvləri aşağıdakılardır:
- Grace Meng (Demokrat Partiya – Nyu-York Ştatından)
- Gus Bilirakis (Respublikaçı Partiya – Florida Ştatından)
- Dina Titus (Demokrat Partiya – Nevada Ştatından)
- Nicole Malliotakis (Respublikaçı Partiya – Nyu-York Ştatından)
Strateji Nöqtələr və Yunan Bazaları
ABŞ qüvvələri Türkiyə sərhəddinə yaxın Dedeağac limanında qalmağa davam edəcək. Bu limanın Şərqi Avropaya və Ukraynaya yaxınlığı onun strateji əhəmiyyətini artırır.
2023-cü ilin sentyabrında baş verən tufan ABŞ-ın 1-ci Ordu Hərbi Hava Qüvvələri Briqadasına ev sahibliyi edən Yunan bazasına zərər vurub. Bu isə ABŞ helikopterləri üçün yeni obyektlər tələb edir. Böyük ehtimalla Larissadakı 110-cu Hərbi Hava Qanadı genişləndiriləcək. Yunan rəsmiləri iki əlavə baza təklif edirlər: hal-hazırda ABŞ qüvvələri tərəfindən istifadə edilən Petrochori atış poliqonu və Saloniki yaxınlığındakı köhnə Dalipis Ordu Bazası. Bu iki bölgə Yunanıstan tərəfindən ABŞ üçün potensial baza olaraq xüsusilə "məqsədəuyğun hesab olunur". Stefanovikirodakı 1-ci Ordu Hərbi Hava Briqadası bazasının faktiki olaraq dağılması ilə danışıqlar sürət götürüb. Yaxınlıqdakı Larissa Hərbi Hava Bazasında (110-cu Döyüş Qanadı) xüsusilə orada yerləşdirilmiş helikopterləri yerləşdirmək üçün üç əlavə obyekt inşa ediləcək.
Pentagonun 2021-2026-cı illər büdcəsi Yunan obyektlərinə təxminən 42 milyon dollarlıq investisiya nəzərdə tutur. ABŞ Müdafiə Naziri Pit Heqset Avropadakı Amerika hərbi varlığını azaldaraq xərcləri aşağı salmaq istəsə də, Yunanıstan hələlik təhlükəsiz görünür. Çünki ABŞ əsas geosiyasi dövlətdəki maraqlarını Türkiyədəki maraqlarla tarazlaşdırır. Suvda Körfəzi də həlledici bir nöqtə kimi görülür və Yaxın Şərqdə, eləcə də İranda fəaliyyət göstərən qüvvələr tərəfindən getdikcə daha çox istifadə olunur. Buradakı dəniz əməliyyatı ABŞ-ın bölgədəki əməliyyatları üçün əvəzolunmaz hesab olunur.
Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz