Tabatabai sui-qəsdi sonrası İsrailin ilk addımı: Yüksək həyəcan

İsrail ordusu dünən Livanın paytaxtı Beyrutda, Hizbullahın əsas dayağı kimi tanınan Dahiyə bölgəsinə hava hücumu həyata keçirib. Nəticədə 5 nəfər həlak olub, 28 nəfər isə yaralanıb. Hizbullah İsrailin hücumunda Təbatəbainin öldürüldüyünü təsdiqləyib.

Hizbullahın yüksək səviyyəli üzvünün sui-qəsdinə hələlik cavab verilməsə də, İsrail tərəfi mümkün qisas hücumuna qarşı hazırlıqlara başlayıb. Hizbullahın Siyasi Şurasının sədr müavini Mahmud Kamati, Təbatəbainin qrup daxilində "əsas fiqur" olduğunu və Hizbullahın İsrailə verəcəyi cavabı dəyərləndirdiyini bildirib.

Hizbullahın Gözlənilən Addımları

İsrail Ordu Radiosunun hərbi müxbiri Doron Kadosh, İsrail ordusunun vəziyyəti dəyərləndirməsindən sonra mütəxəssislərin Hizbullahın Təbatəbai sui-qəsdinə cavab vermək üçün müəyyən variantları olduğunu qeyd etdiklərini bildirib.

Kadosh Hizbullahın ilk variantının İsrailin şimalına raket hücumu təşkil etmək olduğunu və bu səbəbdən şimaldakı hava hücumundan müdafiə sistemlərinin yüksək hazırlıq vəziyyətinə gətirildiyini vurğulayıb.

İsrailli jurnalist, Hizbullahın ikinci variant olaraq Livandan İsrail ərazilərinə və ya İsrail ordusunun işğal altında saxladığı nöqtələrə sızma cəhdi edə biləcəyini iddia edib. Üçüncü varianta gəlincə, Kadosh Təbatəbainin Husilərə çox yaxın olması səbəbindən Hizbullahın Husiləri İsrailə hücum etməyə təşviq edə biləcəyi ehtimalı üzərində dayanıb və İsrail ordusunun Husilərdən gələ biləcək bir hücumu istisna etmədiyini ifadə edib.

Kadosh Hizbullahın İsrailə heç bir cavab verməməsi ehtimalına da diqqət çəkib. İsrailli jurnalist, İsrail ordusunun Hizbullahı zəiflətmək üçün hücum hazırlıqlarını davam etdirdiyini və onun yenidən güclənməsinə mane olmaq üçün Livana yönəlmiş hücumlarını davam etdirəcəyini qeyd edib.

İsrailin Dilemması: Artan Hizbullah Təhdidi

Tel-Əviv rəhbərliyi, İsrail ordusunun demək olar ki, hər gün həyata keçirdiyi hücumlara baxmayaraq, Hizbullahın son aylarda sıralarını gücləndirdiyini və öz qüvvələrini yenidən bərpa etməyə başladığını iddia edir.

İsraildə nəşr olunan "Yedioth Ahronoth" qəzetində analitik Yaov Zitun, yazısında "Yüksək vəzifəli şəxslər, İsrailin demək olar ki, hər gün həyata keçirdiyi hücumların, Hizbullahın xüsusilə sərhəddən uzaq kəndlərə etdiyi hərbi yığınağı dayandırmadığını deyirlər" ifadəsini işlədib.

Zitun, İsrailin keçən il təxminən 1200 əsgərlik bir birliklə Livanın cənubundakı əksəriyyəti şiə olan 21 kəndə etdiyi quru hücumlarının da Hizbullahı dayandıra bilmədiyini qeyd edib. İsrail ordusunun bu hücumlarda Hizbullaha aid çox yeri ələ keçirdiyini bildirən Zitun, sərhəd xətti boyunca gündə 3 ilə 5 arasında hücumun təşkil edildiyini xatırladıb.

İsrail ordusunun işğal altındakı İordan çayının qərb sahilində həyata keçirdiyi gecə reydlərinə bənzər şəkildə Livanın cənubunda hücumlar təşkil etdiyini bildirən Zitun, İsrail ordusunun Hizbullahı qızışdırmamaq üçün hücumlara dair rəqəmləri keçən il gizli saxladığını vurğulayaraq, Hizbullahın isə edilən hər hücumdan xəbərdar olduğunu qeyd edib.

Zitun, Livana qabaqlayıcı bir hücum başlatması durumunda İsrail ordusunun bir dilemmayla qarşılaşa biləcəyini, Hizbullahın Hayfa və Tel-Əvivi raketlərlə, Cəliləni isə kamikadze PUA-larla, İsrailin şimalındakı strateji nöqtələri isə qisas olaraq hədəf ala biləcəyini yazıb. İsrailli analitik, Hizbullahın yüksək səviyyəli liderlərindən bir çoxunu itirməsinə baxmayaraq, hələ də "yetərli sayda hücum sistemini əlində saxladığını" ifadə edib.

Daxili Gərginlik: Hizbullah Liderlərinin Mövqeyi

Hayfa Universitetindən Orta Şərq üzrə mütəxəssis Amatzia Baram, "Maariv" qəzetinə verdiyi açıqlamada, Təbatəbainin öldürülməsinə dair, "Hazırda siyasətçilərin beynini məşğul edən əsas sual, Hizbullahın necə cavab verəcəyidir" deyə dəyərləndirmə edib.

Baram, "Əsas sual, (Hizbullahın Baş katibi Naim) Qasımın mülayim siyasəti davam etdirə bilib-bilməyəcəyidir. Çünki gənc liderlər hücuma qarşılıq vermək istəyir. Odur ki, necə cavab verəcəklərini bilmək qeyri-mümkündür" ifadələrini işlədib.

Hizbullahın qarşısında 3 variantın olduğunu iddia edən Baram, bunların cavab verməmək və hərbi olaraq yenidən inşa prosesini davam etdirmək, Livanın cənubundakı İsrailin hərbi nöqtələrinə hücum etmək və ya İsrailin Livan sərhədindəki yaşayış məntəqələrini hədəf almaq olduğunu qeyd edib. Baram, Hizbullahın İsrail içlərinə genişmiqyaslı bir hücum təşkil etmə "ehtimalının aşağı" olduğunu bildirərək, Livanın cənubundakı İsrail hərbi qüvvələrinə hücum təşkil etməyin də "vaxt alacağını" iddia edib.

Davam Edən Gərginlik: Atəşkəsə Baxmayaraq İsrail Hücumları

İsrail 2023-cü ilin oktyabrında Livana qarşı hücuma başlamış, 2024-cü ilin sentyabrında bu hücum genişmiqyaslı müharibəyə çevrilmişdi. Müharibədə 4 mindən çox insan həyatını itirmiş, təxminən 17 min insan yaralanmışdı.

Livanla İsrail arasında 27 noyabr 2024-cü ildə əldə edilən atəşkəs razılaşmasına baxmayaraq, İsrailin atəşkəsi minlərlə dəfə pozduğu bildirilmişdi. İsrail, 2023-cü il 8 oktyabr tarixindən sonra Livanda ələ keçirdiyi 5 təpəni hələ də işğal altında saxlayarkən, onillərdir əlində saxladığı bəzi bölgələrdəki varlığını da davam etdirir.

Livan Səhiyyə Nazirliyi, atəşkəsi pozan İsrailin 27 noyabr 2024 – 20 noyabr 2025-ci il tarixləri arasında Livana təşkil etdiyi hücumlarda 331 nəfərin həlak olduğunu, 945 nəfərin isə yaralandığını açıqlamışdı.

24 saat