ABŞ-Avropa ticarət münasibətlərində yeni gərginlik
ABŞ prezidenti Donald Trampın avqustun 1-dən etibarən Avropa İttifaqı (Aİ) idxalına 30 faizlik tarif tətbiq edəcəyi barədəki sərt təhdidləri, hələ avtomobil sektoruna dair xüsusi güzəştlərin qeyd edilməməsi, Almaniya avtomobil istehsalçılarının səhmlərinin bazar ertəsi günü düşməsinə səbəb oldu. Məlumdur ki, avtomobil idxalı artıq 27.5 faizlik rüsum altında fəaliyyət göstərir və bu yeni təhdid mövcud gərginliyi daha da artırır.
Şənbə günü Tramp Meksika və Aİ-dən idxal olunan məhsullara avqustdan etibarən 30 faizlik əlavə tarif tətbiq etmək niyyətində olduğunu bəyan etdi. Bu qərar Brüsselə iqtisadiyyatına ciddi zərbə vura biləcək belə bir addımın qarşısını almaq üçün təcili razılaşma əldə etməsi üçün təzyiqi gücləndirir. ABŞ prezidenti Avropa Komissiyasının sədri Ursula von der Leyenə ünvanladığı məktubda bu 30 faizlik tarifin "bütün sektoral tariflərdən ayrı" tətbiq olunacağını vurğulamışdır ki, bu da aprel ayından bəri qüvvədə olan avtomobil tariflərinin dəyişməz qalacağına işarə edir.
Alman avtomobil sənayesinin narahatlığı
Bu xəbərin ardınca, Volkswagen, BMW, Mercedes-Benz və Porsche kimi tanınmış Alman avtomobil sənayesi şirkətlərinin səhmləri 07:37 GMT (Qrinviç vaxtı ilə) etibarilə 1.2 faizdən 2 faizə qədər ucuzlaşmışdır. Metzler Equities-in analitiki Pal Skirta vəziyyəti şərh edərək qeyd etmişdir ki, "Mənim fikrimcə, mövcud tarif siyasətində ən böyük problem sabit, proqnozlaşdırıla bilən bir tarif çərçivəsinin olmamasıdır."
Skirta əlavə edib: "Yüksək qloballaşmış sektorlar üçün – məsələn, avtomobil sənayesi kimi – aydın uzunmüddətli qaydalar olmadan planlaşdırma və əməliyyat idarəçiliyi əhəmiyyətli dərəcədə mürəkkəbləşir, tariflərin özləri tərəfindən tətbiq edilən əlavə maliyyə yükünü demək olar ki, qeyd etmək lazım deyil. Bu qeyri-müəyyənlik,
sələfi dövrlərlə müqayisədə, biznes mühitinə daha böyük təzyiq göstərir.
Spirtli içki sektoruna təsir
Bu vəziyyət Avropa spirtli içki şirkətlərinin səhmlərinə də təsirsiz ötüşməyib. Bir çoxu ABŞ bazarına güclü şəkildə bağlı olan bu şirkətlər müxtəlif nəticələr göstərmişdir. Məsələn, Kanada viskisi və Meksika tekilasının ABŞ-dakı satışları Diageo-nun ümumi gəlirlərinin əhəmiyyətli bir hissəsini təşkil etsə də, şirkətin səhmləri 1 faiz artım nümayiş etdirmişdir. Bununla yanaşı, “Jameson Irish” viskisinin istehsalçısı olan rəqib Pernod Ricardın səhmləri 1 faiz, konyak istehsalçısı Remy Cointreaunun səhmləri isə 2.4 faiz dəyər itirmişdir.
Oxucu Şərhləri
Bundan əlavə, problem yalnız birtərəfli şəkildə, yəni Alman avtomobil istehsalçılarının perspektivindən təhlil edilib. ABŞ-ın bu rüsumları tətbiq etməkdəki səbəbləri və onların daxili iqtisadiyyata potensial faydaları haqqında daha ətraflı məlumat olmadan, problemi tam dərk etmək mümkün deyil. Bu rüsumlar, əgər ABŞ tərəfi onu ticarət balansı probleminin həlli kimi görürsə, nə qədər effektivdir? Əgər ABŞ qoruyucu tariflər vasitəsiylə daxili avtomobil istehsalını dəstəkləmək niyyətindədirsə, bu, uzunmüddətli perspektivdə daha səmərəli və daha az zərərli alternativlərin mövcudluğunu nəzərə almağa dəyərmi? Məsələn, daxili sənayenin rəqabət qabiliyyətinin artırılması üçün subsidiya və ya tədqiqatlara investisiya etmək kimi yanaşmalar daha faydalı ola bilməzmi?
Beləliklə, məsələni yalnız Alman avtomobil sənayesinin zərər baxımından deyil, həm də ABŞ-ın hədəfləri və mövcud alternativ strategiyələr kontekstində hərtərəfli şəkildə araşdırmaq vacibdir. Yalnız bu yanaşma ilə daha dayanıqlı və faydalı həll yolları tapmaq mümkün olacaq.
Şərh Yaz