Yaxın Şərq 01.08.2025

Trampın elçisi Qəzzaya gedir: İsrailə aclıq siyasəti ittihamı

Trampın elçisi Qəzzaya gedir: İsrailə aclıq siyasəti ittihamı

ABŞ Nümayəndəsi Qəzzada Vəziyyəti Qiymətləndirir

ABŞ prezidenti Donald Trampın xüsusi elçisi Stiv Vitkof, İsrailə artan təzyiqlər fonunda, müharibədən zərər görmüş Fələstin ərazisindəki aclıq siyasətini qiymətləndirmək və humanitar yardımın paylanmasını yoxlamaq üçün Qəzzaya səfər edəcək. Vitkof ABŞ-ın İsraildəki səfiri Mayk Hakabi ilə birlikdə cümə günü bu bölgəyə gedəcək. Səfər, İsrailin Qəzzada törətdiyi aclıq və may ayından bəri ABŞ-İsrail dəstəkli GHF tərəfindən idarə olunan ərzaq paylama məntəqələrində 1000-dən çox aclıq çəkən fələstinlinin həlak olması barədə məlumatlar fonunda gəlir.

Ağ Evin mətbuat katibi Karolin Leavitt cümə axşamı jurnalistlərə bildirib ki, Vitkof “paylama məntəqələrini ziyarət edəcək, daha çox ərzaq çatdırılması üçün plan hazırlayacaq və yerli sakinlərlə görüşərək yerlərdəki ağır vəziyyət barədə birbaşa məlumat alacaq”. Leavitt əlavə edib ki, “xüsusi elçi və səfir regiona humanitar yardım və ərzaq paylanması üçün yekun planı təsdiqləmək məqsədilə səfərdən dərhal sonra prezidentə məlumat verəcəklər”.

Artan Təzyiqlər Fonunda Humanitar Missiya

ABŞ-ın bu yüksək səviyyəli elçisinin səfəri, bölgədə İsrail hücumları nəticəsində 50-dən çox fələstinlinin öldürülməsindən və səhiyyə rəsmilərinin daha iki uşağın aclıqdan həyatını itirdiyini bildirməsindən bir gün sonra baş tutur. Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin son həftələrdə “aclıq və qidalanma çatışmazlığı” səbəbindən həyatını itirən 154 nəfərin, o cümlədən 89 uşağın təsdiqlənmiş ölüm halları barədə məlumatları vəziyyətin ciddiliyini bir daha ortaya qoyur. İsrail liderinin ofisindən verilən məlumata görə, Vitkof cümə axşamı ölkəyə gəldikdən qısa müddət sonra İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu ilə görüşüb.

Bu həftənin əvvəlində prezident Tramp Netanyahunun Qəzzada aclıq xəbərlərinin doğru olmadığı barədə iddialarına zidd çıxaraq, bu ərazidə “əsl aclığın” yaşandığını bildirmişdi. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və müstəqil ekspertlər aylardır ki, İsrailin humanitar yardım blokadası səbəbindən Qəzzada aclığın baş qaldırdığı barədə xəbərdarlıq edirdilər və bu həftə “aclığın artıq başladığını” bəyan ediblər.

Diplomatik Dəstək və Beynəlxalq Reaksiyalar

İsrailin humanitar yardımı əngəlləməsi və əhaliyə qarşı davam edən hücumlarından qəzəblənən Böyük Britaniya, Kanada və Portuqaliya bu həftə Fələstin dövlətini tanıma planlarını açıqlayan son Qərb hökumətləri olub. Ötən həftə Fransa prezidenti Emmanuel Makron İspaniya, Norveç və İrlandiyanın nümunəsini izləyərək sentyabr ayında BMT Baş Assambleyasında Fələstini tanıyacaqlarını bildirmişdi. BMT-nin 193 üzvündən təxminən 142 ölkə hazırda Fələstin dövlətini tanıyır və ya tanımağı planlaşdırır.

Cümə axşamı Yerusəlimdə Netanyahu ilə görüşdən sonra Almaniyanın xarici işlər naziri Yohann Vadeful bildirib ki, “Qəzzadaki humanitar fəlakət təsəvvürlərdən kənardır”. O, əlavə edib: “İsrail hökuməti kütləvi aclığın reallığa çevrilməsinin qarşısını almaq üçün sürətlə, təhlükəsiz və effektiv şəkildə humanitar və tibbi yardım göstərməlidir.” O, bu gün bunun başa düşüldüyü təəssüratının yarandığını qeyd edib. Bir zamanlar fələstinlilərin canlı həyat mərkəzi olan Qəzzanın böyük bir hissəsi İsrail bombardmanları nəticəsində dağıdılıb. 2023-cü ilin oktyabr ayından, HƏMAS-ın İsrailə hücumlarından sonra (bu hücumlarda təxminən 1,139 nəfər həlak olmuşdu), 60,000-dən çox fələstinli öldürülüb və təxminən 150,000 nəfər yaralanıb.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Ramin Qasımov
01.08.2025 09:01
Stiv Vitkofun Qəzzaya səfəri, qeyd olunduğu kimi, humanitar yardımın paylanması və "açlıq siyasəti" iddialarının qiymətləndirilməsi üçün nəzərdə tutulub. Bu addım, Fələstinin humanitar böhranı fonunda ABŞ-ın roluna diqqət çəkir. Lakin, bu cür ikitərəfli səfərlər qısamüddətli həllər təklif etsə də, bölgədəki dərin sosial-iqtisadi və siyasi disbalansı aradan qaldırmaq üçün yetərli olmaya bilər. Qəzza zolağının uzun illərdir davam edən blokada və iqtisadi təcrid şəraitində olması, həmçinin regional gərginliklər, burada mövcud olan humanitar vəziyyətin müəyyən dərəcədə strukturlaşmış problem olduğunu göstərir. Bu kontekstdə, Vitkofun səfərinin məqsədləri yerinə yetirilsə belə, uzun müddətdə bölgənin iqtisadi müstəqilliyini və sosial rifahını təmin edəcək strategiyalar nə olacaq?

Şərh Yaz