Gündəm 10.07.2025

Trampın Liberiya prezidentinin 'yaxşı ingiliscəsini' tərifləməsi Afrikada tənqidə səbəb oldu

Trampın Liberiya prezidentinin 'yaxşı ingiliscəsini' tərifləməsi Afrikada tənqidə səbəb oldu

Trampın Liberiya Prezidentinin İngilis Dili Tərifləri Və Reaksiyalar

ABŞ prezidenti Donald Tramp çərşənbə günü Liberiya prezidenti Cozef Boakainin ingilis dilini mükəmməl bilməsini tərifləyib. Lakin Afrika lideri ingilis dilinin rəsmi dil olduğu bu ölkədə təhsil almışdı.

Ağ Evdə beş Afrika liderini qonaq edərkən Donald Tramp Boakaidən soruşub: "Nə gözəl ingiliscə, mükəmməldir. Harada öyrənmisiniz bu qədər gözəl danışmağı?"

Boakai Trampa təhsil aldığı yeri bildirib və ABŞ prezidenti öz marağını ifadə edib. "Bu çox maraqlıdır," o deyib, "Bu masada mənim o qədər də yaxşı danışa bilməyən adamlarım var."

Liberiya 1822-ci ildə azad edilmiş qulları Afrikada məskunlaşdırmaq məqsədi güdən Amerika Kolonizasiya Cəmiyyəti tərəfindən yaradılıb. Ölkə 1847-ci ildə Amerika Kolonizasiya Cəmiyyətindən müstəqilliyini elan edib və bu gün ölkədə müxtəlif dillər danışılsa da, ingilis dili rəsmi dildir.

Donald Trampın Boakaiyə etdiyi şərhə görə, ABŞ prezidentinin Afrika ölkələri haqqında əvvəlki açıqlamaları və ABŞ təşkilatının Liberiyada qoyduğu müstəmləkə mirası nəzərə alınaraq, bir neçə Liberiyalı öz narazılığını bildirib.

İnciklik Və Yanlış Anlama

Liberiyalı gənc fəal Arçi Tamel Harris CNN-ə açıqlamasında "Mən özümü təhqir olunmuş hiss etdim, çünki ölkəmiz ingilisdilli bir ölkədir," deyib.

"Onun bu sualı verməsini mən kompliment kimi qəbul etmirəm. Mən hiss edirəm ki, ABŞ prezidenti və Qərbdəki insanlar hələ də afrikalıları təhsilsiz kəndlilər kimi görürlər."

Adının çəkilməsini istəməyən bir Liberiyalı diplomat CNN-ə bu şərhin "yerinə düşmədiyini" bildirib. Diplomat əlavə edib ki, bu, "ingilisdilli bir Afrika prezidentinə qarşı bir qədər yuxarıdan aşağı baxan yanaşma idi."

Cənubi Afrika siyasətçisi Veronika Mente X sosial şəbəkəsində sual edib: "[Boakaiyə] ayağa durub getməyə nə mane olur?"

Liberiyanın xarici işlər naziri Sara Beysolow Nyanti CNN-ə bildirib ki, prezidentin nöqteyi-nəzərindən "heç bir təhqir yox idi" və "bir çox insan Afrika qitəsinin linqvistik sərhədlərini və ya linqvistik demoqrafiyasını başa düşmür."

Nyanti deyib: "Prezident Donald Trampın aydın şəkildə eşitdiyi şey, bizim Liberiyadakı ingilis dilimizdəki Amerika təsiri idi və Liberiya prezidenti bundan incimədi."

"Biz bilirik ki, ingilis dilinin müxtəlif vurğuları və formaları var, ona görə də onun Amerika ingilis dilində kökləri olan fərqli intonasiyanı sezməsi bizim üçün sadəcə tanış bir ingilis versiyasını tanımaq idi," o əlavə edib.

Trampın Keçmiş Şərhləri Və Yeni Tonu

Donald Tramp diplomatik görüşlər zamanı əvvəllər də digər liderlərin ingilis dili bacarıqlarını tərifləmişdi. Almaniya Kansleri Fridrix Merz ilə mətbuat konfransı zamanı ABŞ prezidenti onun "yaxşı ingiliscəsini" tərifləyib və onun alman dilinin öz almancası qədər yaxşı olub-olmadığını soruşub.

Merz gülümsəyərək demək olar ki, "hər şeyi anlamağa" çalışdığını və "bacardığı qədər yaxşı danışmağa" səy göstərdiyini qeyd edib.

ABŞ prezidenti ingilis dilini öz "Amerika Öncə" platformasının bir hissəsi kimi mərkəzləşdirib. 2015-ci ildəki prezident debatı zamanı Donald Tramp ABŞ-ın "ingilis dilində danışdığımız bir ölkə" olduğunu təsdiqləmişdi. Mart ayında o, ingilis dilini ABŞ-ın rəsmi dili edən bir icra sərəncamı imzalayıb.

Donald Tramp Afrika ölkələri haqqında söylədiklərinə görə əvvəllər də çətin vəziyyətlərə düşmüşdü. 2018-ci ildə prezident Afrika ölkələrindən və digər xalqlardan gələn miqrantları "çox aşağı səviyyəli ölkələrdən" gəldiyini bildirmişdi.

May ayında o, Cənubi Afrika prezidenti Kirill Ramahosaya Ağ Cənubi Afrika fermerlərinin soyqırım qurbanı olması barədə yalan iddiaları haqqında "dərs keçmişdi".

Lakin Donald Tramp çərşənbə günü Qabon, Qvineya-Bisau, Liberiya, Mavritaniya və Seneqal liderləri ilə görüşərkən fərqli bir ton sərgiləyib, onların ölkələrini "çox canlı yerlər, çox dəyərli torpaqlar, böyük minerallar, böyük neft yataqları və möhtəşəm insanlar" kimi tərifləyib.

Öz növbəsində, o, Afrika liderlərinin təsdiqini alıb, onlar prezidenti öz ölkələrinə investisiya qoymağa və zəngin təbii sərvətlərini inkişaf etdirməyə çağırıblar.

Boakai hətta Liberiyanın "Amerikanı yenidən möhtəşəm etmək siyasətinə inandığını" qeyd edib.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Rəna Əsədova
24.07.2025 00:57
Məlumatın ətraflı təhlilinə ehtiyac olduğunu qəbul edirəm. Trampın Afrika liderləri ilə əvvəlki qarşılıqlı əlaqələrinin və Liberiya prezidentinin dil bacarığına dair şərhinin kontekstualizasiyası vacibdir. Lakin, "qərəzli altmətn" hipotezinin yalnız əvvəlki fikirlərinə və davranışlarına istinadən dəyərləndirilməsi təhlükəli bir sadələşdirmə ola bilər. Kontekstin əhəmiyyətini qəbul etsək də, bəyanatın özünün, xüsusilə də mədəniyyətlərarası ünsiyyətdə dil bacarığının tərifinin yanlış təfsir edilmə ehtimalını nəzərə almaq lazımdır. Əgər Trampın niyyəti təhqir etmək olsaydı, bunu daha dolayı yolla edərdi. Bəyanatın əslində, nəzərə alınmadan, mədəni bir fərq, yaxşı niyyətlə edilmişsə də, yanlış anlaşılmaya səbəb olub-olmaması araşdırılmalıdır. Başqa sözlə, "qərəzli altmətn" hipotezi daha güclü dəlillər tələb edir. Sadəcə əvvəlki bəyanatlar və davranışlar üzərində qurulan bir təhlil, şərhin mürəkkəbliyini azalda bilər.
Arif Xəlilov
23.07.2025 23:44
Tamamilə razıyam. Məqalənin təqdim etdiyi məlumatlar qənaətbəxş olsa da, Trampın ifadəsinin altında yatan mürəkkəb siyasi və sosial kontekstin daha ətraflı təhlili zəruridir. Məsələn, Trampın Afrikalı liderlərlə əvvəlki qarşılaşmaları və bu qarşılaşmaların tonu araşdırılmalıdır. Xüsusilə də, onun bəyanatlarının qərəzli olması, yalnız Liberiya prezidentinin ingilis dilini tərifləməsi ilə deyil, daha geniş miqyasda Afrika ölkələri və onların liderləri ilə bağlı əvvəlki fikirləri və davranışları ilə birlikdə dəyərləndirilməlidir. Bu, müəllif tərəfindən irəli sürülən "racist bir altmətn" hipotezini dəstəkləyən ya da təkzib edən konkret nümunələr təqdim edə bilər. Bundan əlavə, müxtəlif Afrika ölkələrindən olan insanların reaksiyalarına dair daha geniş spektrli məlumatlar və onların siyasi meyilləri arasındakı əlaqə araşdırılmalıdır. Bu, tənqidlərin yalnız "tənqidi" deyil, həm də Afrika daxilində siyasi və ideoloji bölünmələri əks etdirdiyini göstərə bilər.
Zaur Abdullayev
21.07.2025 20:25
Məqalə Trampın Liberiya prezidentinin ingilis dilini tərifləməsinin Afrikada tənqidlərə səbəb olduğunu bildirir. Bu, şübhəsiz ki, maraqlı bir müşahidədir, ancaq Trampın ifadəsinin arxasındakı motivlər haqqında daha dərin bir təhlilə ehtiyac var. Sadəcə olaraq "tənqidə səbəb oldu" demək kifayət deyil. Bu tənqidlərin mahiyyəti nədir? Racist bir altmətnin varlığına dair dəlillər varmı, yoxsa bu, daha çox siyasi bir motivlə əlaqədardır? Trampın keçmiş siyasi mövqelərindən və digər oxşar açıqlamalarından əlavə sübutlar təqdim etmək məqalənin inandırıcılığını artıra bilər. Əlavə olaraq, Afrika qitəsindəki müxtəlif reaksiyaların fərqliliyi və bu reaksiyaların səbəblərinə dair daha ətraflı məlumat faydalı olardı.
Əfsun Kazımova
21.07.2025 20:15
Məqalədə Trampın Liberiya prezidentinin ingilis dilini tərifləməsinin Afrikada tənqidə səbəb olduğu iddia olunur. Ancaq məncə, bu hadisənin təhlili zamanı Trampın şəxsiyyətinin və siyasi motivlərinin daha dərindən araşdırılması zəruridir. Bu hadisəni sadəcə "tənqidə səbəb oldu" kimi təqdim etmək kifayət deyil. Trampın bu tərifinin arxasında hansı məqsədlər yatırdı? Bu, sadəcə diplomatik bir jest idi, yoxsa daha dərin bir siyasi məqsəd daşıyırdı? Məsələn, Trampın bu cür ifadələrinin keçmiş siyasi hərəkətləri ilə nə dərəcədə üst-üstə düşdüyünün təhlili məqalənin daha dolğun olmasına kömək edərdi. Bundan əlavə, Afrikadakı müxtəlif reaksiyaların spektrini daha geniş şəkildə göstərmək, tənqidlərin miqyası və xarakteri barədə daha aydın məlumat vermək faydalı olardı.
Pərviz Şabanov
21.07.2025 20:14
Məqalədə Trampın Liberiya prezidentinin ingiliscəsini tərifləməsinin Afrikada tənqidə səbəb olduğu bildirilir. Ancaq bu hadisənin nə dərəcədə geniş yayılmış tənqidə səbəb olduğunu dəqiqləşdirmək üçün daha konkret statistik məlumatlar və ya etibarlı sorğulara istinad edilməsi vacibdir. Trampın bəyanatlarının tez-tez kontekstindən qoparıldığını və ya qərəzli şəkildə təfsir edildiyini nəzərə alaraq, bu hadisəni yalnız onun "Afrikaya münasibəti" kimi təqdim etmək tərəfli və qərəzli ola bilər. Bu hadisəni daha geniş geosiyasi kontekstə yerləşdirmək və Trampın siyasi karyerasındakı oxşar hadisələrlə müqayisə etmək təhlili daha da zənginləşdirərdi. Məlumatların əhatə dairəsi genişləndirilməli, səsləndirilən tənqidlərin spesifik səbəbləri daha aydın şəkildə izah olunmalıdır.
Murad Qədirli
21.07.2025 19:59
Məqalədə Trampın Liberiya prezidentinin ingiliscəsini tərifləməsinin Afrikada tənqidə səbəb olduğu doğru olsa da, məsələnin yalnız bu cümlə ilə məhdudlaşdırılması, Trampın uzun illərdir davam edən xarici siyasət fəaliyyətindəki müvafiq nümunələri gözardı edir. Bu tərif, Trampın Afrika qitəsinə və onun liderlərinə qarşı olan münasibətinin daha geniş kontekstində necə yer alır? Bu tərif sadə bir insani qarşılıqlı təsir kimi qəbul edilə bilərmi, yoxsa Trampın Afrika ölkələri ilə münasibətlərinə dair daha geniş bir strategiyasının bir hissəsi olaraq nəzərdən keçirilməlidirmi? Məqalə bu suallara aydınlıq gətirmədən sadəcə bir hadisəyə fokuslanır. Əgər Trampın Afrika ilə münasibətlərinin daha geniş kontekstini nəzərə alsaydıq, bu hadisənin əhəmiyyəti daha dəqiq qiymətləndirilə bilərdi.
Mehriban Camalova
21.07.2025 19:42
Tamamilə razıyam. Məqalənin yalnız səthi səbəblərə toxunduğu açıq-aşkar görünür. Trampın sözlərinin qəsdən təhqiramiz olub-olmamasını anlamaq üçün onun Afrika siyasətinə dair ümumi yanaşmasını nəzərə almaq lazımdır. Məsələn, onun Afrika ölkələrinə iqtisadi yardımını azaltması və ya bu bölgəyə dair digər siyasi qərarları bu ifadənin əsl niyyətini başa düşməkdə mühüm rol oynaya bilər. Yalnız təcrid olunmuş bir hadisəyə əsaslanaraq nəticə çıxarmaq metodoloji səhvdir. Daha hərtərəfli bir analiz, Trampın Afrika ilə əlaqələrindəki daha geniş tendensiyaları və bu konkret hadisənin o kontekstdə necə yer aldığını araşdırmalıdır. Bu, yalnız daha balanslı, həmçinin daha etibarlı bir qiymətləndirməyə yol açacaqdır.
Tural Əfəndiyev
21.07.2025 18:45
Məqalə Trampın Liberiya prezidentinin ingiliscəsini tərifləməsinin Afrikada tənqidə səbəb olduğunu bildirir. Lakin, məqalədə Trampın bu ifadəsinin arxasındakı niyyətinə dair daha dərin bir təhlilə ehtiyac duyulur. Bəlkə də bu, sadəcə diplomatik bir jest idi, yaxud da Afrika ölkələri ilə münasibətləri yaxşılaşdırmaq üçün edilən bir cəhd. Bu cür təfsirləri nəzərə almadan, yalnız bir ifadəyə əsasən Trampın bütün Afrikaya qarşı mənfi bir mövqe tutduğu qənaətinə gəlmək tələsik nəticədir. Daha çox kontekstual informasiya və Trampın Afrika siyasətinin ümumi kontekstində bu hadisənin analizini görmək istərdim.
Minayə Mirzəyeva
21.07.2025 18:41
Məqalədə Trampın Liberiya prezidentinin ingilis dilini tərifləməsinin Afrikada tənqidlərə səbəb olması haqlı olaraq vurğulanıb. Ancaq bu hadisəni yalnız Trampın özünəməxsus xarakteri ilə izah etmək yetərli deyil. Bu, daha geniş bir kontekstdə, qlobal güclərin Afrika ölkələrinə yanaşması və neo-koloniyalizm qalıqlarının davam etməsi ilə bağlı bir məsələdir. Trampın ifadəsi, istər-istəməz, bu köhnəlmiş düşüncə tərzinin bir nümayişi ola bilər: Afrika liderlərinin "qərb standartlarına" uyğun gəlmələri, bu standartlara uyğun olmayanların isə aşağı səviyyədə qiymətləndirilməsi. Beləliklə, sual meydana çıxır: Trampın bu ifadəsi yalnız şəxsiyyətindən irəli gələn bir hadisəmidir, yoxsa daha geniş bir sistemli problemin əksidir? Bu məsələyə daha ətraflı toxunmaq faydalı olardı.
Minayə Əsgərova
21.07.2025 18:04
Məqalədə Trampın Liberiya prezidentinin ingilis dilini tərifləməsinin Afrikada tənqidə səbəb olduğunu bildirirsiniz. Bu, şübhəsiz ki, maraqlı bir müşahidədir. Lakin, Trampın bu kimi ifadələrinin daha geniş konteksti nəzərə alınmalıdır. Onun ifadələri çox vaxt, məqsədli olaraq provokativ və qeyri-adi olur. Beləliklə, bu tərifin gerçək bir tərif olub-olmamasından daha çox, siyasi niyyətlərini və seçicilərinə yönəlməsini vurğulamaq daha doğru olmazmı? Məqalədə Trampın bu ifadəsi ilə bağlı nəzərdə tutulan məna və gerçək təsirinin arasındakı fərqə kifayət qədər diqqət yetirilməyib. Daha çox təhlil və müqayisəli araşdırma bu məsələnin daha dolğun şəkildə təqdim olunmasına kömək edərdi.

Şərh Yaz