Yeni ölkə yaranır: İmza və bayraqla rəsmiləşdi

Yeni Kaledoniya ilə bağlı məqaləyə verdiyiniz dəyərli rəyinizə görə təşəkkür edirəm. "Vahid bir zəmində birləşmə" ifadəsinin tələb etdiyi sübutlar barədəki müşahidəniz tamamilə yerindədir. Qeyd etdiyiniz kimi, bu hissəni daha da gücləndirmək üçün müxtəlif siyasi qrupların mövqelərini əks etdirən sorğuların nəticələri, rəsmi bəyanatlar və ya müsahibələr kimi faktiki dəlillərə yer vermək məqaləni daha da obyektiv və məlumatlandırıcı edə bilərdi. Bu cür əlavə məlumatlar, iddiaları təsdiqləməklə yanaşı, məqalənin təhlilini dərinləşdirərək oxuculara dha etibarlı bir mənbə təqdim etməyə kömək edər. Gələcəkdə bu kimi detallara daha çox diqqət yetirməyə çalışacağam.

Yeni Kaledoniyanın gələcəyinə dair əhəmiyyətli bir saziş imzalanması ilə əlaqədar məqalənizdə Kanadanın 1867-ci il dominion statusu ilə aparılan müqayisə olduqca diqqətəlayiqdir. Qeyd etdiyiniz kimi, Yeni Kaledoniyanın tam müstəqillik arzusu ilə Kanadanın Britaniya İmperiyası daxilindəki statusu arasındakı fərqlər əsaslıdır. Lakin, "muxtarlıq" anlayışının hüquqi və siyasi nəticələrinin, eləcə də tərəflər arasındakı razılığın dərinliyinin tam olaraq iah edilməməsi, bu yeni quruluşun uzunmüddətli sabitliyi ilə bağlı suallar doğurur. Bu müqayisəli təhlil, Yeni Kaledoniyanın gələcəyi barədə düşünülməli bir perspektiv təqdim edir.

Sizə 'Yeni ölkə yaranır: İmza və bayraqla rəsmiləşdi' başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: 'Şərhinizdə qaldırdığınız məqamlar təqdirəlayiqdir və məqalənin məhdudiyyətlərini vurğulayır. Ancaq, məqalənin yalnız siyasi prosesə fokuslanması kimi ifadə etdiyiniz fikirlə razı deyiləm.Əslində, mənə elə gəlir ki, məqalə məhz bu siyasi prosesin cəmiyyətə təsirini önə çəkir. Yeni Kaledoniyanın gələcəyi ilə bğalı imzalanan sazişin siyasi tərəfləri, müstəqillik tərəfdarları ilə Fransa hökumətini dəstəkləyənlər arasında bir razılığın əldə olunması, bu bölgənin tarixində əhəmiyyətli bir addımdır. Bu, uzun müddət davam edən gərginliyin aradan qalxması və vahid bir gələcək viziyasının formalaşması deməkdir. Siz iqtisadi və ətraf mühit məsələlərinə diqqət çəkmisiniz. Bu məsələlər, şübhəsiz ki, Yeni Kaledoniyanın gələcəyi üçün çox vacibdir. Nikel sənayesinin gələcəyi, resursların idarə olunması, ətraf mühitin qorunması kimi mövzular bu yeni siyasi çərçivədə əlbəttə ki, öz həllini tapmalıdır. Ancaq, məqalənin əsas məqsədi, ilk növbədə, bu tarixi siyasi razılığın necə əldə olunduğunu, hansı qüvvələrin bu prosesə təsir etdiyini və nəticədə hansı siyasi modelin yarandığını izah etmək idi. İqtisadi və ekoloji məsələlər, bu siyasi iradənin formalaşmasından sonra daha dərin müzakirəyə və strategiyaların hazırlanmasına zəmin yaradacaqdır. Belə bir fundamental siyasi dəyişiklik, iqtisadiyyat və ətraf mühit kimi sahələrdə də yeni imkanlar və ya məhdudiyyətlər yaradacaqdır. Buna görə də, məqalənin siyasi prosesə öncəlik verməsi, gələcək üçün daha əhatəli müzakirələrin təməlini qoymaq baxımından məqbul hesab edirəm. "Uzun müddət davam edən müstəqillik tərəfdarları ilə Paris hökumətini dəstəkləyən qrupların" vahid bir zəmində birləşməsi, siyasi iradənin gücünü göstərir və bu, gələcəkdə digər çətin məsələlərin həllində də tətbiq oluna biləcək bir təcrübədir.'. Bu şərഹിə 'humorous' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('Yeni Kaledoniya') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın. Yeni Kaledoniyanın siyasi coğrafiyasında baş verən bu həyəcanlı hadisəyə verdiyiniz şərhə əsasən, sanki "Yeni Kaledoniya: Siyasi Alovlanma və Nikel Həzzi!" adlı bir komediya tamaşası hazırlayırıq! Siz həqiqətən də məsələnin dərinliklərinə nüfuz etmisiniz, ancaq mənə elə gəlir ki, bu siyasi prosesin elə özü də bir tamaşadır, iştirakçıların dramatik çıxışları, gözlənilməz razılaşmalar və əlbəttə ki, nikel kimi strateji bir "hədiyyə" ilə! Siz deyirsiniz ki, məqalə siyasi prosesə fokuslanıb. Mən də deyirəm ki, əgər bir dəfəlik bir adada bütün tərəflər bir masa ətrafında oturub bir-birinin əlindən tutub bir saziş imzalayırsa, bu artıq siyasi komediyadır, əlbəttə ki, şirin bir sonluqla! Bu saziş, sanki bütün müstəqillik tərəfdarlarının "biz gedirik" demədən, "gəlin birlikdə qalaq, amma öz qaydalarımızla" dediyi bir an idi. Bu, siyasi baryosunun unudulub, vahid bir gələcək viziyasının qlobal bir hitə çevrilməsi kimi bir şeydir. İqtisadi və ekoloji məsələlər? Əlbəttə, onlar da bu böyük şounun ayrılmaz hissəsidir. Nikel mədəninin gələcəyi, adanın "yaşıl" gələcəyi... Bunlar, sanki tamaşanın ikinci pərdəsində açılacaq sirrlərdir. Amma ilk növbədə, biz bu tarixi anı qeyd etməliyik, çünki bu, Yeni Kaledoniyanın tarixində bir "aha!" anıdır. Siz dediyiniz kimi, bu siyasi iradənin gücü, gələcəkdə daha çox "aha!" anları üçün ilham verə bilər. Beləliklə, Yeni Kaledoniyanın bu yeni səhifəsi açılır və biz də bu maraqlı "siyasi yeməyin" dadına baxmaq üçün səbirsizliklə gözləyirik. İndi isə, hamımız bir yerdə, bu yeni yaranan ölkəyə uğurlar diləyək, amma unutmayaq ki, nikel qoxusu hələ də havada qalır!'. Bu şərഹിə 'disagreeing' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('Yeni Kaledoniya') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın. Yeni Kaledoniyadakı bu "siyasi komediya" barədə yazdığınız şərh əyləncəli olsa da, məncə hadisələrin gedişatını bir az sadələşdirirsiniz. Bəli, sazişin imzalanması bir nailiyyətdir, ancaq bu, nəticə deyil, yalnız bir başlanğıcdır. Bu, sanki gəlirli bir layihənin həyata keçirilməsi üçün ilk addımın atılması kimidir – əsas iş hələ qabaqdadır. Siz bu hadisəni "siyasi komediya" adlandırıb, bütün tərəflərin bir masa ətrafında toplaşmasını "şirin bir sonluq" kimi təqdim etdiniz. Lakin bu "bir masa ətrafında toplaşma" əslində illərlə davam edən gərginliklərin, narazılıqların və fərqli baxışların nəticəsidir. Bu razılıq, "biz gedirik" deməkdən imtina etmək deyil, daha çox "gəlin birgə yeni bir yol tapaq" deməyin nəticəsidir. Amma bu yeni yolun necə olacağı, hansı maneələrlə qarşılaşacağı hələ də aydın deyil. Nikel və ekoloji məsələləri "tamaşanın ikinci pərdəsində açılacaq sirlər" deyil, onlar bu siyasi prosesin ayrılmaz hissəsidir. Bu müqavilənin özü, böyük ölçüdə iqtisadi və ekoloji məsələlərin həlli üçün yaradılan yeni çərçivədir. Nikel resurslarının idarə olunması, ətraf mühitin qorunması kimi məsələlər, Yeni Kaledoniyanın gələcək həyatının əsasını təşkil edəcək. Bu sahələrdəki uğursuzluq, siyasi razılığın da uğu

'Yeni ölkə yaranır: İmza və bayraqla rəsmiləşdi' başlıqlı məqaləyə verilən şərhi nəzərə alaraq, 'questioning' üslubunda cavab yazmaq üçün aşağıdakı təlimatları izləyin.

**Məqalənin Mətni:** Tarixi Saziş İmzalandı Fransanın Bugival şəhərində Yeni Kaledoniyanın gələcəyinə dair əhəmiyyətli bir saziş imzalanıb. Bu sazişə əsasən, Fransaya bağlı muxtar dövlət kimi qurulacaq bu ərazi, uzun müddətdir davam edən müstəqillik tərəfdarları ilə Paris hökumətini dəstəkləyən qrupları vahid bir zəmində birləşdirməyi hədəfləyir. Sazişin Təfərrüatları Açıqlandı Fransanın dənizaşırı ərazisi olan Yeni Kaledoniyanın institusional statusunu müəyyən edən 13 səhifəlik saziş, arxipelaqın siyasi taleyini yenidən formalaşdırır. Bugivaldə baş tutan gərgin görüşmələrin ardından tərəflər, Fransanın tərkibində xüsusi bir statusa malik dövlət modelinin qurulması barədə yekdil razılığa gəliblər. Sazişə əsasən, Yeni Kaledoniya vətəndaşlığı rəsmi olaraq müəyyən ediləcək. Bu vətəndaşlığa sahib olanlar eyni zamanda Fransa vətəndaşı kimi qəbul olunacaqlar. Bu müddəa, Yeni Kaledoniya əhalisinin həm özünəməxsus yerli kimliyini, həm də Fransa ilə tarixi və mədəni əlaqələrini qoruyub saxlamaq məqsədi daşıyır. Seçkilərə Fasilə Veriləcək Yeni Kaledoniyada 2025-ci il ərzində heç bir seçki keçirilməyəcək. 2026-cı ildə təşkil ediləcək bələdiyyə seçkilərində yalnız burada doğulmuş və ya ən azı 15 il fasiləsiz yaşayış yeri olan şəxslər iştirak edə biləcəklər. Bu tənzimləmə, yerli əhalinin siyasi qərarların qəbulu prosesində daha aktiv iştirakını və təmsilçilik gücünü artırmağı nəzərdə tutur. Nikel Resurslarına Strateji Plan Arxipelaqın ən mühüm yeraltı sərvəti olan nikel üçün hərtərəfli strateji plan hazırlanacaq. Regionun iqtisadi müstəqilliyi və dayanıqlı inkişafı üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən bu resurs, Yeni Kaledoniyanın ən böyük strateji üstünlüklərindən biri hesab olunur. Xalq Referenduma Gedəcək Sazişin yekun forması Yeni Kaledoniya xalqının səsverməsinə təqdim ediləcək. Referendum vasitəsilə region əhalisi, bu yeni siyasi quruluşu təsdiq etmək və ya rədd etmək hüququna malik olacaq. Beynəlxalq Tanınma Yolu Açıldı Sazişin qəbul ediləcəyi təqdirdə, beynəlxalq ictimaiyyətin Fransa tərkibindəki

**Orijinal Şərh:** Tamamilə razıyam. Kanadanın dominion statusu ilə Yeni Kaledoniyanın "muxtar dövlət" statusu arasındakı fərq, sadəcə müstəqillik istəyindən daha dərindir. Kanadanın Britaniya İmperiyası daxilində dominion statusu, güclü konstitusional əsaslara və müəyyən edilmiş hüquqi çərçivəyə malik idi. Yeni Kaledoniyanın statusunun müəyyən edilməsi isə daha qeyri-müəyyən və potensial olaraq daha qeyri-sabit görünür. Məsələn, Yeni Kaledoniyanın Fransadan tam ayrılmasının iqtisadi nəticələri, xüsusən də Fransanın maliyyə yardımı və ticarət əlaqələrinin kəsilməsi nəzərə alınarsa, diqqətlə araşdırılmalıdır. Bu, Kanadanın İngiltərə ilə mövcud iqtisadi əlaqələrinin davam etməsi ilə kəskin ziddiyyət təşkil edir. Beləliklə, müqayisəli təhlil, Yeni Kaledoniyanın gələcəyinə dair daha çox şübhə yaradır, çünki tam müstəqilliyə doğru irəliləmək, əvvəlcədən düşünülməmiş risklərə səbəb ola bilər.

**Cavabın Üslubu:** questioning

**Cavabın Məqsədi:** Məqalənin əsas mövzusu olan Yeni Kaledoniya haqqında şərhi daha dərinləşdirmək və müzakirəyə dəvət etmək.

**İstifadə ediləcək Yer Tutucular:**
* Yeni ölkə yaranır: İmza və bayraqla rəsmiləşdi
* questioning
* yazı
* Yeni Kaledoniya
* Tarixi Saziş İmzalandı Fransanın Bugival şəhərində Yeni Kaledoniyanın gələcəyinə dair əhəmiyyətli bir saziş imzalanıb. Bu sazişə əsasən, Fransaya bağlı muxtar dövlət kimi qurulacaq bu ərazi, uzun müddətdir davam edən müstəqillik tərəfdarları ilə Paris hökumətini dəstəkləyən qrupları vahid bir zəmində birləşdirməyi hədəfləyir. Sazişin Təfərrüatları Açıqlandı Fransanın dənizaşırı ərazisi olan Yeni Kaledoniyanın institusional statusunu müəyyən edən 13 səhifəlik saziş, arxipelaqın siyasi taleyini yenidən formalaşdırır. Bugivaldə baş tutan gərgin görüşmələrin ardından tərəflər, Fransanın tərkibində xüsusi bir statusa malik dövlət modelinin qurulması barədə yekdil razılığa gəliblər. Sazişə əsasən, Yeni Kaledoniya vətəndaşlığı rəsmi olaraq müəyyən ediləcək. Bu vətəndaşlığa sahib olanlar eyni zamanda Fransa vətəndaşı kimi qəbul olunacaqlar. Bu müddəa, Yeni Kaledoniya əhalisinin həm özünəməxsus yerli kimliyini, həm də Fransa ilə tarixi və mədəni əlaqələrini qoruyub saxlamaq məqsədi daşıyır. Seçkilərə Fasilə Veriləcək Yeni Kaledoniyada 2025-ci il ərzində heç bir seçki keçirilməyəcək. 2026-cı ildə təşkil ediləcək bələdiyyə seçkilərində yalnız burada doğulmuş və ya ən azı 15 il fasiləsiz yaşayış yeri olan şəxslər iştirak edə biləcəklər. Bu tənzimləmə, yerli əhalinin siyasi qərarların qəbulu prosesində daha aktiv iştirakını və təmsilçilik gücünü artırmağı nəzərdə tutur. Nikel Resurslarına Strateji Plan Arxipelaqın ən mühüm yeraltı sərvəti olan nikel üçün hərtərəfli strateji plan hazırlanacaq. Regionun iqtisadi müstəqilliyi və dayanıqlı inkişafı üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən bu resurs, Yeni Kale

Yeni Kaledoniyanın "muxtar dövlət" statusu məsələsində Kanadanın 1867-ci il dominion statusu ilə aparılan müqayisə maraqlıdır, lakin əsas fərqliliklər tam aydınlanmayıb. Müəllif haqlı olaraq Kanadanın Britaniya İmperiyası daxilində qalması ilə Yeni Kaledoniyanın tam müstəqillik istəyini fərqləndirir. Lakin, "muxtarlıq" anlayışının hüquqi və siyasi nəticələrinin, həmçinin tərəflər arasındakı razılığın dərinliyinin tam olaraq izah edilməməsi, bu yeni quruluşun uzunmüddətli sabitliyini sual altına alır. Bu müqayisəli təhlil, Yeni Kaledoniyanın gələcəyi ilə bağlı ciddi şübhələr oyadır.

Sizə 'Yeni ölkə yaranır: İmza və bayraqla rəsmiləşdi' başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: 'Şərhinizdə qaldırdığınız məqamlar təqdirəlayiqdir və məqalənin məhdudiyyətlərini vurğulayır. Ancaq, məqalənin yalnız siyasi prosesə fokuslanması kimi ifadə etdiyiniz fikirlə razı deyiləm.Əslində, mənə elə gəlir ki, məqalə məhz bu siyasi prosesin cəmiyyətə təsirini önə çəkir. Yeni Kaledoniyanın gələcəyi ilə bağlı imzalanan sazişin siyasi tərəfləri, müstəqillik tərəfdarları ilə Fransa hökumətini dəstəkləyənlər arasında bir razılığın əldə olunması, bu bölgənin tarixində əhəmiyyətli bir addımdır. Bu, uzun müddət davam edən gərginliyin aradan qalxması və vahid bir gələcək viziyasının formalaşması deməkdir.

Siz iqtisadi və ətraf mühit məsələlərinə diqqət çəkmisiniz. Bu məsələlər, şübhəsiz ki, Yeni Kaledoniyanın gələcəyi üçün çox vacibdir. Nikel sənayesinin gələcəyi, resursların idarə olunması, ətraf mühitin qorunması kimi mövzular bu yeni siyasi çərçivədə əlbəttə ki, öz həllini tapmalıdır. Ancaq, məqalənin əsas məqsədi, ilk növbədə, bu tarixi siyasi razılığın necə əldə olunduğunu, hansı qüvvələrin bu prosesə təsir etdiyini və nəticədə hansı siyasi modelin yarandığını izah etmək idi.

İqtisadi və ekoloji məsələlər, bu siyasi iradənin formalaşmasından sonra daha dərin müzakirəyə və strategiyaların hazırlanmasına zəmin yaradacaqdır. Belə bir fundamental siyasi dəyişiklik, iqtisadiyyat və ətraf mühit kimi sahələrdə də yeni imkanlar və ya məhdudiyyətlər yaradacaqdır. Buna görə də, məqalənin siyasi prosesə öncəlik verməsi, gələcək üçün daha əhatəli müzakirələrin təməlini qoymaq baxımından məqbul hesab edirəm. "Uzun müddət davam edən müstəqillik tərəfdarları ilə Paris hökumətini dəstəkləyən qrupların" vahid bir zəmində birləşməsi, siyasi iradənin gücünü göstərir və bu, gələcəkdə digər çətin məsələlərin həllində də tətbiq oluna biləcək bir təcrübədir.'. Bu şərഹിə 'humorous' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('Yeni Kaledoniya') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

Yeni Kaledoniyanın siyasi coğrafiyasında baş verən bu həyəcanlı hadisəyə verdiyiniz şərhə əsasən, sanki "Yeni Kaledoniya: Siyasi Alovlanma və Nikel Həzzi!" adlı bir komediya tamaşası hazırlayırıq! Siz həqiqətən də məsələnin dərinliklərinə nüfuz etmisiniz, ancaq mənə elə gəlir ki, bu siyasi prosesin elə özü də bir tamaşadır, iştirakçıların dramatik çıxışları, gözlənilməz razılaşmalar və əlbəttə ki, nikel kimi strateji bir "hədiyyə" ilə!

Siz deyirsiniz ki, məqalə siyasi prosesə fokuslanıb. Mən də deyirəm ki, əgər bir dəfəlik bir adada bütün tərəflər bir masa ətrafında oturub bir-birinin əlindən tutub bir saziş imzalayırsa, bu artıq siyasi komediyadır, əlbəttə ki, şirin bir sonluqla! Bu saziş, sanki bütün müstəqillik tərəfdarlarının "biz gedirik" demədən, "gəlin birlikdə qalaq, amma öz qaydalarımızla" dediyi bir an idi. Bu, siyasi baryosunun unudulub, vahid bir gələcək viziyasının qlobal bir hitə çevrilməsi kimi bir şeydir.

İqtisadi və ekoloji məsələlər? Əlbəttə, onlar da bu böyük şounun ayrılmaz hissəsidir. Nikel mədəninin gələcəyi, adanın "yaşıl" gələcəyi... Bunlar, sanki tamaşanın ikinci pərdəsində açılacaq sirrlərdir. Amma ilk növbədə, biz bu tarixi anı qeyd etməliyik, çünki bu, Yeni Kaledoniyanın tarixində bir "aha!" anıdır. Siz dediyiniz kimi, bu siyasi iradənin gücü, gələcəkdə daha çox "aha!" anları üçün ilham verə bilər.

Beləliklə, Yeni Kaledoniyanın bu yeni səhifəsi açılır və biz də bu maraqlı "siyasi yeməyin" dadına baxmaq üçün səbirsizliklə gözləyirik. İndi isə, hamımız bir yerdə, bu yeni yaranan ölkəyə uğurlar diləyək, amma unutmayaq ki, nikel qoxusu hələ də havada qalır!

Aha, Yeni Kaledoniya, yeni bir ölkə, yeni bir bayraq, ancaq nikel sənayesinin gələcəyi barədəki bu "gizli tarif" haqqında şərhləriniz də yeni deyilmiş kimi çıxır! Sizin təhlilinizi oxuyanda ağlıma ilk gələn "nə qədər nikel, o qədər də sual" oldu. Əslində, bu böyük sənədə imzalar atılarkən sanki “ətraf mühitə təsiri? Aaa, bunu da düşünmək lazımmış!” deyiblər. Necə deyərlər, “nə verirsənsə, onu da alırsan”, amma bu halda nikel verə-verə, nələr alacağımızı bilmirik. Hətta bəlkə də sakit bir okeanda balıqlardan başqa heç nə qalmayacaq, kim bilir?

Mənim təklifim belədir: gələn dəfə saziş imzalayanda, yanında bir "ətraf mühitlə razılaşma" da yazsınlar. Belə deyək, "bu saziş oxunub, başa düşülmüşdür və bütün ziyanverici təsirlər könüllü olaraq bağışlanmışdır" kimi bir şey. Yox, əslində, fikrinizcə, bu "qiymətləndirmə" adlanan şeyi unutmaqdan sonra, bəlkə də sazişə xüsusi bir "nikel təsir qiymətləndiricisi" əlavə etmək lazımdır? Bu şəxs, heç şübhəsiz, həm də yerli əhalinin rifahından sorumlu olmalı, amma əsas işi nikelin torpağa, suya, havaya və ən əsası, yerli xalqa necə "nəfəs aldırdığını" izləmək olardı.

Bu prosesə kimlər cəlb olunmalı? Əlbəttə ki, həm sazişi imzalayanlar (onlar ki, nikelin necə "həyatverici" olduğunu bilirlər!), həm də nikelin "həyatını alma" ehtimalı olan yerli sakinlərdən bir neçə cəsur ruhlu insan. Həmçinin, bu işdə qızıl qazancı olmayan, tamamilə "nəticə əsaslı" bir ekoloq və "hər şeyi hesablaya bilən" bir iqtisadçı da yaxşı olardı. Gələn dəfə Yeni Kaledoniya haqqında bir şey eşidəndə, ümid edək ki, bu xəbər nikel sənayesindən daha çox, orada yaşayan insanların gülümsəyən üzləri haqqında olar!

Şərhinizdə qaldırdığınız məqamlar təqdirəlayiqdir və məqalənin məhdudiyyətlərini vurğulayır. Ancaq, məqalənin yalnız siyasi prosesə fokuslanması kimi ifadə etdiyiniz fikirlə razı deyiləm. Əslində, mənə elə gəlir ki, məqalə məhz bu siyasi prosesin cəmiyyətə təsirini önə çəkir. Yeni Kaledoniyanın gələcəyi ilə bağlı imzalanan sazişin siyasi tərəfləri, müstəqillik tərəfdarları ilə Fransa hökumətini dəstəkləyənlər arasında bir razılığın əldə olunması, bu bölgənin tarixində əhəmiyyətli bir addımdır. Bu, uzun müddət davam edən gərginliyin aradan qalxması və vahid bir gələcək viziyasının formalaşması deməkdir.

Siz iqtisadi və ətraf mühit məsələlərinə diqqət çəkmisiniz. Bu məsələlər, şübhəsiz ki, Yeni Kaledoniyanın gələcəyi üçün çox vacibdir. Nikel sənayesinin gələcəyi, resursların idarə olunması, ətraf mühitin qorunması kimi mövzular bu yeni siyasi çərçivədə əlbəttə ki, öz həllini tapmalıdır. Ancaq, məqalənin əsas məqsədi, ilk növbədə, bu tarixi siyasi razılığın necə əldə olunduğunu, hansı qüvvələrin bu prosesə təsir etdiyini və nəticədə hansı siyasi modelin yarandığını izah etmək idi.

İqtisadi və ekoloji məsələlər, bu siyasi iradənin formalaşmasından sonra daha dərin müzakirəyə və strategiyaların hazırlanmasına zəmin yaradacaqdır. Belə bir fundamental siyasi dəyişiklik, iqtisadiyyat və ətraf mühit kimi sahələrdə də yeni imkanlar və ya məhdudiyyətlər yaradacaqdır. Buna görə də, məqalənin siyasi prosesə öncəlik verməsi, gələcək üçün daha əhatəli müzakirələrin təməlini qoymaq baxımından məqbul hesab edirəm. "Uzun müddət davam edən müstəqillik tərəfdarları ilə Paris hökumətini dəstəkləyən qrupların" vahid bir zəmində birləşməsi, siyasi iradənin gücünü göstərir və bu, gələcəkdə digər çətin məsələlərin həllində də tətbiq oluna biləcək bir təcrübədir.

Yeni Kaledoniya mövzusunda yazdığınız məqalə ilə bağlı şərhinizə görə təşəkkür edirəm. "Vahid bir zəmində birləşmə" ifadəsinin sübut tələb etdiyinə dair qeydinizə tamamilə razıyam. Məqalənin bu hissəsini daha da gücləndirmək üçün, qeyd etdiyiniz kimi, müxtəlif siyasi qrupların mövqeylərini əks etdirən sorğuların nəticələri, rəsmi bəyanatlar və ya müsahibələr kimi empirik sübutlara yer vermək faydalı olardı. Bu cür əlavə məlumatlar, iddiaların obyektivliyini təsdiqləməklə yanaşı, məqalənin təhlili dərinləşdirərək oxucular üçün daha etibarlı və məlumatlandırıcı bir mənbəyə çevrilməsinə kömək edər. Gələcəkdə bu cür detallara daha çox diqqət yetirməyə çalışacağam.

Maraqlı müqayisə. Ancaq Kanadanın dominion statusu əldə etdiyi tarixi kontekstdə, Britaniya İmperiyasının gücünün zirvəsində olmasının, Yeni Kaledoniyanın müstəqillik prosesinə təsirini necə qiymətləndirmək olar? Fransanın Yeni Kaledoniyaya olan münasibəti, koloniya dövründən fərqli olaraq, müasir geosiyasi və iqtisadi amillərdən necə təsirlənir? Bu fərqli siyasi-iqtisadi landşaftlar, Yeni Kaledoniyanın gələcəyi üçün proqnozların dəqiqliyinə necə təsir edir?

Yeni Kaledoniyadakı nikel sənayesinin gələcəyi ilə bağlı sazişdə nəzərdə tutulan konkret tədbirlərin, eləcə də bu tədbirlərin yerli əhalinin sosial-iqtisadi rifahına və ətraf mühitinə potensial təsirlərinin müstəqil və obyektiv qiymətləndirilməsinin olmaması, uzunmüddətli dayanıqlılığa dair şübhələr yaradır. Belə bir qiymətləndirmənin olmaması, sazişin gerçək təsirlərini və uzunmüddətli nəticələrini tam anlamağımıza mane olur. Sizin fikrinizcə, bu boşluğun doldurulması üçün hansı mexanizmlər və ya təşəbbüslər tətbiq edilməlidir və bu prosesə kimlər cəlb olunmalıdır?

Tamamilə razıyam. Kanadanın dominion statusu ilə Yeni Kaledoniyanın "muxtar dövlət" statusu arasındakı fərq, sadəcə müstəqillik istəyindən daha dərindir. Kanadanın Britaniya İmperiyası daxilində dominion statusu, güclü konstitusional əsaslara və müəyyən edilmiş hüquqi çərçivəyə malik idi. Yeni Kaledoniyanın statusunun müəyyən edilməsi isə daha qeyri-müəyyən və potensial olaraq daha qeyri-sabit görünür. Məsələn, Yeni Kaledoniyanın Fransadan tam ayrılmasının iqtisadi nəticələri, xüsusən də Fransanın maliyyə yardımı və ticarət əlaqələrinin kəsilməsi nəzərə alınarsa, diqqətlə araşdırılmalıdır. Bu, Kanadanın İngiltərə ilə mövcud iqtisadi əlaqələrinin davam etməsi ilə kəskin ziddiyyət təşkil edir. Beləliklə, müqayisəli təhlil, Yeni Kaledoniyanın gələcəyinə dair daha çox şübhə yaradır, çünki tam müstəqilliyə doğru irəliləmək, əvvəlcədən düşünülməmiş risklərə səbəb ola bilər.

Müəllif Yeni Kaledoniyanın yeni "muxtar dövlət" statusunun Kanadanın 1867-ci ildəki dominion statusuna keçidindən fərqli olduğunu vurğulayır. Bu fərqliliyin əsas səbəbi, Kanadanın Britaniya İmperiyası çərçivəsində qalması, Yeni Kaledoniyanın isə tam müstəqillik istəyi ilə üzləşməsidir. "Muxtarlığın" hüquqi və siyasi nəticələri, eləcə də qarşılıqlı razılaşmanın dərəcəsi aydınlaşdırılmayıb və uzunmüddətli sabitlik üçün bu məsələlərin həlli vacibdir. Beləliklə, müqayisəli təhlilə əsaslanan şərh, Yeni Kaledoniya prosesinin uğuruna dair ciddi şübhələr yaradır.

Maraqlı bir məqalədir, Yeni Kaledoniyanın gələcəyinə dair sazişin detallarının açıqlanması həqiqətən vacibdir. Lakin, məqalənin yalnız siyasi prosesə fokuslanması təəssüf doğurur. Yeni Kaledoniyanın iqtisadi durumunun, xüsusilə də nikel sənayesinin gələcəyi ilə bağlı sazişin hansı tədbirlər nəzərdə tutduğunu aydınlaşdırmaq vacibdir. Nikel istehsalı Yeni Kaledoniyanın iqtisadiyyatının əsas sütunudur və bu sahədəki potensial dəyişikliklər, muxtariyyət prosesinin davamlılığına ciddi təsir göstərə bilər. Sazişin ətraf mühitin mühafizəsi və davamlı inkişaf məsələlərinə necə yanaşdığı da aydın deyil. Bu cür uzunmüddətli bir prosesdə, dayanıqlı iqtisadiyyatın qurulması və ətraf mühitin qorunması siyasi razılaşmanın davamlılığı üçün zəruri şərtdir. Maraqlı bir nöqtə də budur ki, "uzun müddət davam edən müstəqillik tərəfdarları ilə Paris hökumətini dəstəkləyən qrupların" vahid bir zəmində birləşməsi necə mümkün olmuşdur? Bu prosesin detalları, gələcək üçün potensial problemlərin aşkar edilməsi üçün daha ətraflı təhlil tələb edir. Uzun müddətli perspektivdə, Yeni Kaledoniyanın müstəqil və ya muxtar olmasından asılı olmayaraq, iqtisadi və sosial dayanıqlığı təmin etmək üçün hansı konkret strategiya tətbiq ediləcək?

Maraqlı bir inkişaf. Yeni Kaledoniyanın müstəqillik istəyi ilə Fransanın onu özündə saxlamaq istəyi arasındakı gərginliyin nəticəsi olan bu "muxtar dövlət" statusu, Kanadada baş vermiş oxşar prosesləri xatırladır. 1867-ci ildə Britaniya Şimali Amerikası Aktı ilə Kanada Konfederasiyası yaradılmış və müstəmləkə statusundan dominion statusuna keçid baş vermişdi. Lakin bu keçidin tarixi kontekstini nəzərə almaq vacibdir. Kanada Britaniya İmperiyasının tərkibində qalırdı, Yeni Kaledoniyanın vəziyyəti isə tamamilə fərqlidir. Bu fərqliliyi anlamaq üçün "muxtar dövlət" statusunun hüquqi və siyasi əhəmiyyəti nəzərə alınmalıdır. Bu "muxtarlığın" konkret olaraq nə demək olduğu, Yeni Kaledoniyanın beynəlxalq aləmdəki statusu və Fransanın bu statusa nə dərəcədə riayət edəcəyi açılmamış suallar kimi qalır. Kanadada baş verən prosesdən fərqli olaraq, Yeni Kaledoniyada qarşılıqlı razılaşma nə dərəcədə mövcuddur və ya bu yalnız bir tərəfin məcburiyyətə məruz qalması nəticəsindəmi reallaşır? Bu sualların cavabı uzunmüddətli sabitliyin və əsl sülhün təmin olunması üçün çox vacibdir.

Şərhdə "vahid zəmində birləşmə" hadisəsinin araşdırılmasında məqalənin bəzi gizli amilləri nəzərə almadığı vurğulanır. Xüsusilə, media təzyiqi, maliyyə maraqları və güclü şəxslərin təsiri kimi amillərin rolu təhlil olunmayıb. Bu amillərin araşdırılması "konsensus"un həqiqi mahiyyətini daha aydın göstərərdi. Beləliklə, şərhin əsas fikri, məqalənin təhlilində daha hərtərəfli və tənqidi yanaşmanın vacibliyini ortaya qoymaqdır.

Maraqlı bir nöqtə qaldırıb. Ancaq "vahid bir zəmində birləşmə"nin yaranmasında rol oynayan, məqalədə bəhs olunmayan, lakin təsirinə malik ola biləcək gizli amillər olub-olmaması barədə nə düşünürsünüz? Məsələn, media təzyiqi, maliyyə maraqları və ya güclü şəxslərin arxa plandakı təsiri nə dərəcədə rol oynayıb? Bu amillərin açıqlanması, "konsensus"un həqiqi dərəcəsini daha dəqiq qiymətləndirməyə imkan verərdi.

Tamamilə razıyam. Məqalədəki "vahid bir zəmində birləşmə" ifadəsi olduqca iddialıdır və konkret sübutlarla dəstəklənməlidir. Sadəcə sazişin mövcudluğunu bildirmək kifayət deyil; müxtəlif siyasi qrupların mövqeləri arasındakı fərqləri və bu sazişin həqiqətən də bu qruplar arasında nə dərəcədə konsensus yaratdığını göstərən empirik sübutlar tələb olunur. Məsələn, sazişin imzalanmasından əvvəl və sonra aparılan sorğuların nəticələri, müxtəlif siyasi qrupların rəsmi bəyanatları və ya bu qruplar arasında aparılmış müsahibələr məqalənin etibarlılığını və iddialarının dəqiqliyini əhəmiyyətli dərəcədə artırar. Əks halda, "vahid bir zəmində birləşmə" ifadəsi təhlilin obyektivliyinə şübhə yaradır və məqalənin obyektivliyinə təsir edir. Daha ətraflı təhlil olmadan, bu cür ümumiləşdirmələr doğru ola bilməz.

Məqalədə qeyd olunur ki, saziş "uzun müddətdir davam edən müstəqillik tərəfdarları ilə Paris hökumətini dəstəkləyən qrupları vahid bir zəmində birləşdirməyi hədəfləyir". Bu iddianın dəqiqliyini yoxlamaq üçün, müstəqillik tərəfdarlarının bu sazişə necə reaksiya verdiyinə dair konkret məlumatlar təqdim olunması və ya müstəqil mənbələrə istinad edilməsi lazımdır. Müstəqillik tərəfdarlarının bir hissəsi sazişlə razılaşmasa, "vahid bir zəmində birləşmə" iddiası mübahisəli görünür. Daha aydın bir şəkil üçün müxtəlif qrupların sazişə dair rəsmi bəyanatlarına istinad edilməsi məqalənin etibarlılığını artırar.