Zəif pasportla səyahət: Gerçəklik nədir

Cənubi Afrikalı Aleks Sinqapurda yaşayır və iş, eləcə də istirahət məqsədilə tez-tez xaricə səyahət edir. Lakin onun pasportu sərbəst səyahət üçün böyük maneəyə çevrilib – o qədər ki, onu başqa bir pasportla "məmnuniyyətlə" dəyişdirməyə hazırdır. "Kimsə mənə və ya uşaqlarıma fərqli bir pasport təklif etsəydi, hər iki əlimlə onu tutardım," deyə məxfiliyi səbəbindən yalnız adı ilə tanınmaq istəyən Aleks bildirib. Henley Pasport İndeksində Cənubi Afrika pasportu 51-ci yerdə qərarlaşıb. Bu göstərici pasport sahiblərinin viza olmadan ziyarət edə biləcəyi ölkələrin sayına əsaslanan qlobal siyahının orta hissəsində yerləşir. Aleksin sözlərinə görə, güclü pasportlara sahib olan insanlar, o cümlədən dostları, reytinq cədvəlinin yuxarı hissəsində olmayan pasportla səyahət etməyin bədəlini, vaxtını və çətinliklərini adətən anlamırlar. "Avstraliyaya tətilə getmək üçün nəyə görə 10 il əvvəlki pasportumun hər səhifəsini yükləməliyəm? İş üçün səyahət edirsinizsə, keçməli olduğunuz proseslər inanılmaz dərəcədə ağırdır." Ortağı ilə Avropaya son səyahəti üçün Şengen Zonası, həmçinin Böyük Britaniya üçün viza tələb olunub. Bu proses altı həftə çəkib. "Zaman cədvəli ilə bağlı çox diqqətli olmalı idik," deyə o qeyd edib. Viza müraciəti üçün pasportunu təhvil verməli olduğundan, bütün proses ərzində səyahət edə bilməyib. "Mənim kimi iş üçün müntəzəm səyahət edən birisinizsə, bu böyük problemdir." Sənədlər toplusunun hazırlanması da yuxarı reytinqli pasportu olmayanlar üçün yorucu təcrübə ola bilər. Aleks bildirib ki, Avropaya əvvəlki viza müraciəti üçün bank tərəfindən möhürlənmiş maliyyə hesabatları tələb olunurdu – bu detalı o, yalnız viza mərkəzini ziyarət etdikdən sonra öyrənib. Təəssüf ki, heç bir bank fililası bu xidməti göstərməyə hazır olmayıb. Çoxsaylı rədd cavablarından sonra, bir bank hər səhifə üçün 10 dollar qarşılığında su nişanı çap etməyə razılaşıb. Bu əziyyətdən əlavə, viza müraciət mərkəzinə hər səfər ona əlavə 50 dollara başa gəlib. "Altı günlük İtaliyaya səyahət üçün viza almaqdan ötrü 600-700 dollar, bəlkə də daha çox pul xərcləmişik," deyə o bildirib. Bu problemlərdən qaçmaq üçün Aleks indi vizasız səyahət edilə bilən ölkələrə üstünlük verir. "Bir həftəlik tətilə gedib 1000 dollar viza haqqı ödəməli olsanız, bu, çox böyük fərq yaradır."

Zəif pasportla səyahət: Bərabərsiz sistemin ağır yükü

Çin pasportu sahibi Lili (işəgötürəninin ictimai bəyanatlarla bağlı ciddi siyasəti səbəbindən adı dəyişdirilib) "təhqiredici suallar" verən, məsələn, viza müddətini keçməyi planlaşdırıb-planlaşdırmadığını soruşan təkəbbürlü viza məmurlarından danışıb. Ondan ərizələrində cinayət qeydlərini (və ya onların olmamasını) təqdim etməsi tələb olunub ki, bu da əlavə vaxt və pula başa gəlib. Aleks bildirib ki, bu qədər çox səyahət məhdudiyyətinə məruz qalmaqda alçaldıcı bir tərəf var. Zəif pasportlara sahib olan insanlar cəmiyyətlərinin təhsilli, layiqli üzvləri ola bilərlər, lakin hələ də səyahət etmək üçün müsahibələrdən keçməli və digər maneələri aşmalı olurlar. Halbuki bu cür etimadnamələrə sahib olmayanlar, hökumətləri arasında vizasız müqavilələr varsa, ölkələrə asanlıqla daxil ola bilərlər. Xaricdə təhsil alarkən səyahətlə bağlı çətinliklərlə üzləşən Lili deyib ki, bu, onu tez-tez beynəlxalq səyahət tələb edən iş rollarına müraciət etməkdən çəkindirib. "Bu, yalnız viza almaqdakı ləyaqətsizlik deyil, həm də sərhəddə sizə necə yanaşıldığıdır," deyə o əlavə edib. "Düşünürdüm ki, əgər bu pasportu daşımasaydım – məsələn, İngilis pasportum olsaydı, bəlkə də hər şey mənim üçün daha asan olardı," deyə o bildirib. Zəif pasporta sahib olanlar üçün səyahətin nə qədər çətin olduğunu başa düşüb-düşmədikləri barədə soruşulduqda, o, bunu kişiyə "doğuşun nə qədər çətin olduğunu" anlamağı soruşmağa bənzədib. Onun səyahət təcrübələri hətta onu Honq Konq pasportu almağı düşünməyə vadar edib, lakin bu, digər şərtlərlə yanaşı, orada yeddi il yaşamağı və işləməyi tələb edir. Lili Aleksin fikrini təkrarlayaraq bildirib ki, ölkəsini sevir, lakin "yenə də pasportu dəyişmək istərdi."

Əlavə xərc, vaxt və çətinliklər: Viza prosesinin bədəli

Sinqapurda yaşayan sahibkar Pantha Roy, Hindistan vətəndaşı kimi səyahət etməyin, xüsusən də hər bir ölkənin viza tələblərinin "incəliklərini" araşdırarkən ona əlavə pul, vaxt və səyə başa gəldiyini bildirib. O, Cənubi Amerikada kürəyi çanta ilə gəzərkən necə əvvəlcədən planlaşdırmalı olduğunu təsvir edib, bəzi ölkələrin ondan dəqiq giriş nöqtələrini və nəqliyyat növünü açıqlamağı tələb etdiyini əlavə edib. Roy (soldan dördüncü) və dostları 2024-cü ildə Yunanıstanın Krit adasında gəzintidə. Mənbə: Pantha Roy Bu tələbləri ətraflı şəkildə öyrənmək səyahətin zövqünü azaldır, deyə o bildirib. "O qədər spontan ola bilməzsən." Avropada səyahət edərkən Roy xatırlayıb ki, dostları asanlıqla səyahət edə və bir həftə ərzində uçuşları daha ucuz qiymətə sifariş edə bilirdilər, lakin o, bunu edə bilmirdi. Hətta qısa səyahətlər üçün də "üç ay əvvəldən planlaşdırmağa başlamaq lazımdır" ki, viza görüşü və təsdiq müddəti üçün kifayət qədər vaxt olsun. "Bu əziyyətə görə... Avropaya getmək əvəzinə başqa yerə gedirəm," deyə o bildirib. Aleks və Lidən fərqli olaraq, Roy pasportunu çətinlik hesab etsə də, başqa bir pasportla dəyişmək istəmədiyini deyib: "Hindistan pasportuna sahib olmaq xoşuma gəlir... Ondan imtina etməzdim."

24 saat