Süveyda'da dəhşət: Ailələr 'hər kəsə atəş açılan' kabusu danışdı

Məcburi Köçkünlük Və Ailələrin Kabusu

Süveyda vilayət mərkəzində iyulun 13-də bədəvi ərəblərlə Dürzi silahlı dəstələri arasında başlayan və genişlənən çatışmalar zamanı, Suriya təhlükəsizlik qüvvələrinin bölgədən çəkilməsindən sonra, Dürzi lider Hikmət əl-Həcriyə bağlı qüvvələr yüzlərlə bədəvi ərəb ailəsini zorla yerindən etdi.

Suriya təhlükəsizlik qüvvələrinin bölgəyə geri qayıtması və çatışmaların dayanmasından sonra Həcri qüvvələrinin həm yerindən etdiyi, həm də girov götürdüyü yüzlərlə ailə Süveydadan təxliyə edildi.

Əsma Casim, Həsən Müheydi, Əbu Əhməd, Əbu Abdullah, Əl-Mehdi, Atala Anzi və Səlim Sabra adlı Süveydalılar yaşadıqlarını açıqladılar.

Casim bildirdi ki, "Həcri qüvvələri məhəlləni boşaltmağımız üçün iki saat vaxt verdilər. Amma hələ 15 dəqiqə keçməmiş evlərimizə hücum etdilər. Uşaq, qadın, yaşlı demədən hər kəsə atəş açdılar."

Evin həyətindən yaxınlıqdakı bir kəndə qaçmağı bacardıqlarını bildirən Casim, xüsusilə qızlarına zərər gəlməsindən çox qorxduğunu qeyd edərək, hücum edənlərin "qəddar" davrandığını bildirdi.

Girovların Kabusu

Süveyda vilayətinin Şəhab qəsəbəsindən Həsən Müheydi, hadisələr başlayanda Həcri qrupuna aid silahlı dəstələrin kəndlərə daxil olaraq silahsız mülki şəxsləri hədəf aldığını vurğuladı.

Müheydi, eyni anda bir neçə kəndə hücum təşkil edildiyini bildirərək, qadınların, uşaqların və yaşlıların qaçmağa başladığını dedi.

"Qadınlara, uşaqlara və ailələrə alçaldıcı rəftar etdilər. Öldürdükləri insanların cəsədlərini kəndbəkənd gəzdirib öyündülər," deyən Müheydi, çox sayda evin yandırılıb dağıdıldığını və qarət edildiyini danışdı.

Müheydi, girov götürülən şəxslərin isə "canlı qalxan" kimi istifadə edildiyini qeyd edərək, "Çox böyük itkilərimiz var, bəzi ailələr məhv oldu. Öldürülüb cəsədi tapıla bilməyən çox sayda yaxınımız var," məlumatını verdi.

Yurdumu Buraxmaram!

Süveyda vilayətinin Şəhba qəsəbəsində yaşayan Əbu Əhməd də "Dövlət geri çəkildikdən sonra, bizi canlı qalxan kimi istifadə etməyə başladılar," dedi.

Əbu Əhməd, uşaq və qadınların girov götürülərək məscidlərə salındığını və əziyyət edildiyini bildirdi.

Süveydada illərlə qonşu kimi birlikdə yaşadığı insanlara müraciət edən Əbu Əhməd, onları bölgədə sabitlik pozmaq istəyənlərə qarşı səslərini yüksəltməyə çağırdı.

Eyni şəkildə Şəhba qəsəbəsində yaşayan digər bir sakin Əbu Abdullah, evlərinin atəş və bombardman altında qaldığını bildirərək, evlərindən çıxmayacaqları təqdirdə "uşaqları ilə birlikdə öldürülməklə" təhdid edildiklərini vurğuladı.

Hər şeyini geridə buraxdığını qeyd edən Əbu Abdullah, "'Hazırlanın, buradan çıxacaqsınız' dedilər. Niyə çıxım? Mən kirayəçi deyiləm ki? Bu torpaq mənim, bu ev mənim! Bura mənim yurdum, evimdir!" deyə narazılığını ifadə etdi.

Qətliamlar Və İtkin Düşənlər

Şəhbalı ərəblərdən Əbu Bəşar Əl-Mehdi, təhlükəsizlik qüvvələrinin bölgədən çəkilməsi ilə xalqın böyük bir qorxuya düşdüyünü danışdı.

Mehdi, intiqam hərəkətlərindən qorxduqları üçün bəzi Dürzilərlə görüşdüklərini, lakin bu şəxslərin onlara qısa müddət verərək Süveydanı tərk etmələrini tələb etdiklərini bildirdi.

Bu sözlərdən qorxub yola çıxdıqlarını danışan Mehdi, lakin verilən müddət bitmədən yanlarındakı insanlara atəş açıldığını və bir hissəsinin orada öldüyünü qeyd etdi.

Mehdi, mühasirəyə alındıqlarını və "Ya təslim olarsınız, ya da burada öldürülərsiniz" deyərək təhdid edildiklərini bildirdi.

Bədəvilərdən biri evindən ayrılmağa çalışarkən arvadını evinin qarşısında öldürdülər. "Evə girib əşyaları qarət etmək istəyirdilər. Ev sahibi özünü müdafiə etmək istəyəndə onu da içəridə öldürdülər. Nə Allahdan, nə də evin məhrəmiyyətindən qorxurdular. 80 yaşında bir qadını da evinin qarşısında öldürdülər. Bunlar yalnız qonşularımızdan baş verənlərdir. Çox sayda insan itkin düşdü. Hələ də taleyi bilinməyənlər var. Ölüdürmü, sağdırmı, girovdumu bilmirik. Məsələn, Cəhim ailəsindən dörd nəfər; ana, ata və iki uşaqları tamamilə yox oldu."

Mehdi, girov saxlandıqları yerdə qəbilə döyüşçüləri tərəfindən xilas edildiklərini bildirərək, uşaqların qorxudan sinir böhranı keçirdiklərini qeyd etdi.

Digər bir bölgə sakini Atala Anzi də Suriya təhlükəsizlik qüvvələrinin bölgədən çəkildiyi atəşkəsdən sonra Həcri qüvvələri tərəfindən bir məscidə aparılıb içəriyə həbs edildiklərini bildirdi.

Süveydalı qadın, "Biz məsciddə dörd-beş günə yaxın saxlanıldıq. Gənclərə, qadınlara, uşaqlara, hamısına davamlı olaraq təzyiq etdilər," dedi.

Anzi, qızının atası ilə birlikdə olarkən kəskin nişançı tərəfindən vurulduğunu və 23 yaşlı qızının hadisə yerində öldüyünü, atəşkəsdən sonra çatdıqları cənazəni evinə dəfn etdiyini bildirdi.

Məzra kəndindən Səlim Sabra da tanıdıqlarından birinin cəsədinin avtomobillə Nəcran yoluna qədər yerdə sürükləndiyini və evlərinin dağıdıldığını deyərək, "Evimi qarət etdilər və xarabaya çevirdilər. Qətliam yaşadıq. Gecələr yuxuda ikən basqınlara məruz qaldıq, qaçmaq məcburiyyətində qaldıq. Allaha and olsun ki, gecə bir kilometrdən çox yol getdik, hara getdiyimizi belə bilmədən qaranlıqda qaçdıq," deyə danışdı.

Sabra baş verənlərə görə Həcriyə bağlı qüvvələri günahlandırdı.

Süveydada Baş Verən Çatışmaların Xronologiyası

Süveydada 13 iyulda Bədəvi ərəblərlə bəzi Dürzi qrupları arasında silahlı çatışmalar başladı. Müdaxiləyə gələn Suriya təhlükəsizlik qüvvələri pusquya salındı.

Genişlənən çatışmalar atəşkəslə dayandırıldı. Lakin Hikmət əl-Həcriyə bağlı Dürzi qüvvələri atəşkəsi pozdu.

İsrail ordusu 16 iyulda Suriya Prezident İqamətgahını, Baş Qərargahı və Müdafiə Nazirliyini vurdu.

Suriya ordusu Süveydadan çəkilərkən, Həcri qrupu Bədəvi ailələrini yerindən etməyə və edamlara başladı. Xaricdən minlərlə qəbilə döyüşçüsü Bədəvi ərəblərə dəstəyə gəldi.

Şam rəhbərliyi ilə vasitəçi ölkələrin təşəbbüsü ilə əldə edilən atəşkəsdən sonra Suriya hökuməti 19 iyulda təhlükəsizlik qüvvələrini Süveydada yenidən yerləşdirməyə başladı və Bədəvi və qəbilə döyüşçülərinin şəhərdən çıxmasını təmin etdi.

Suriya hökumətinin yardım karvanının Süveydaya girişi isə Həcriyə bağlı qruplar tərəfindən əngəlləndi.

Süveyda mərkəzində Həcriyə bağlı qüvvələr tərəfindən məcburi köçkün edilən yüzlərlə nəfərdən ibarət Bədəvi ailələr 21 iyul səhəri bölgədən təxliyə edilməyə başladı.

13 iyuldan bəri silahlı və ya mülki yüzlərlə insanın öldüyü, sayının daha yüksək ola biləcəyi təxmin edilir.

24 saat