Gündəm 23.07.2025

Afinadan Liviya həmləsi Aralıq dənizini qarışdırdı

Afinadan Liviya həmləsi Aralıq dənizini qarışdırdı

Yunanıstan Liviyada Diplomatik Fəaliyyətə Keçdi

Türkiyənin Liviyadakı iki hökumətlə anlaşaraq Müstəsna İqtisadi Bölgə yaratmasından narahat olan Yunanıstan, bu Şimali Afrika ölkəsində diplomatik fəaliyyətə başlayıb. Afina və Liviyanın Milli Hökuməti arasında bir neçə gün əvvəl müqavilə imzalanıb. Bu razılaşmaya əsasən, Liviyanın Milli Ordusuna (LMO) bağlı hərbi hissələr qanunsuz miqrasiyanın qarşısını almaq məqsədilə Yunanıstan ərazisində təlim keçəcəklər. Bundan əlavə, Afina bu ölkəyə milyonlarla türk lirəsi məbləğində yardım göndərəcək. Ankara isə hələlik bu danışıqlar barədə səssizliyini qoruyur.

Şərqi Liviya Hökuməti ilə Razılaşmalar

Yunanıstanın Xarici İşlər Naziri Yorqos Yerapetritis, LMO-nun baş komandanı və ölkənin şərq bölgəsinin faktiki rəhbəri Xəlifə Hafterlə görüşərək bir sıra sazişlər imzalayıb. Türkiyə daha əvvəl Liviyanın qərb bölgəsinin rəhbərliyi ilə dəniz sərhədlərinin birləşdirilməsi barədə razılığa gəlmişdi. İndi isə Yunanıstan parçalanmış bu ölkəni tədricən öz tərəfinə çəkməyə çalışır. Afina bəyan edib ki, əsas hədəflərindən biri yoxlama, nəzarət, axtarış və müsadirə (VBSS) taktikaları üzrə Liviya sahil mühafizəsinin əməkdaşlarına təlim keçmək və miqrant qaçaqçılığı ilə əlaqəli gəmilərə müdaxilə etməkdir. Hafter həmçinin sahil mühafizəsinə məxsus köhnə gəmilərin təmiri, eləcə də Misir və Sudan sərhədlərində istifadə olunacaq çoxməqsədli nəqliyyat vasitələrinin təmin edilməsini tələb edib. Qeyd edək ki, Xəlifə Hafter daha əvvəl Türkiyə ilə də LMO heyətinin təliminə dair müqavilələr imzalamışdı. Lakin Ankara üçün illər çəkən bu proses, Afina üçün cəmi bir neçə gün ərzində yekunlaşıb. Afina parçalanmış Liviya şərqindəki rəhbərliklə əlaqələrini sürətlə inkişaf etdirir.

Geosiyasi Nəticələr və Ankaranın Mövqeyi

Yunan mətbuatı bu anlaşmanı belə şərh edib: "Afina, göstərdiyi bu yardımla təkcə miqrasiyanı dayandırmağı deyil, həm də Liviyanın şərqini Trablus mərkəzli rəqib hökumətlə Türkiyə arasında imzalanmış və Krit adasının mövcudluğunu nəzərə almayan dəniz yurisdiksiyası müqaviləsindən uzaqlaşdırmağı hədəfləyir." Afinadakı diplomatlar Trablus hökumətinin Kritin cənubunda aparılan neft və təbii qaz axtarışlarına dair etirazlarına tezliklə cavab veriləcəyini açıqlayıblar. Lakin Liviya vahid hökumətə malik bir dövlət deyil. Ötən ay Trablus, parçalanmış Liviya hökumətlərinə bağlı qruplaşmalar arasında şiddətli toqquşmalara səhnə olmuşdu. Bir hökumətin qərarı bütün ölkənin qərarı hesab edilmir. Şərqdə General Hafterə bağlı hökumət fəaliyyət göstərərkən, Milli Birlik Hökuməti ölkənin qərbini idarə edir. Milli Birlik Hökuməti Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən dəstəklənir. Ankara bu inkişaflara hələ cavab verməyib. Lakin son hadisələr Türkiyənin Aralıq dənizindəki sərhədlərini təhdid edir.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Şahnaz Ələkbərlı
23.07.2025 20:10
Maraqlı bir təhlil olsa da, Yunanıstan-Liviya əlaqələrini daha geniş geosiyasi kontekstdə araşdırmaq vacibdir. Məqalədəki hadisələrin yalnız ikitərəfli münasibətlərdən irəli gəldiyi iddia edilmir, ancaq bu, hadisələri tam şəkildə başa düşmək üçün kifayət deyil. Məsələn, Türkiyənin bölgədəki rolu və Avropa İttifaqının mövqeyi bu gərginliyin səbəbləri və gələcək inkişafına necə təsir edəcəyi barədə daha çox məlumat əldə etmək üçün nəzərə alınmalıdır. Liviyadakı daxili münaqişənin də bu hadisələrdəki təsiri daha ətraflı şəkildə izah edilə bilərdi.
Əziz Muradov
23.07.2025 20:08
Maraqlı bir təhlil. Yunanıstan və Liviya arasındakı gərginliyin Aralıq dənizindəki geosiyasi sabitliyə təsirini göstərməniz təqdirəlayiqdir. Ancaq Yunanıstan-Liviya əlaqələrinin tarixi kontekstinin daha ətraflı araşdırılması məqaləyə daha çox dərinlik qata bilərdi. Məsələn, iki ölkə arasında əvvəlki əməkdaşlıq və ya münaqişə hadisələri, indiki gərginliyin köklərini daha yaxşı anlamağımıza kömək edə bilər. Bundan əlavə, bu gərginliyin regional güclərin rolunu və regional enerji ehtiyatları üzərindəki potensial təsirlərini nəzərə almaq vacib olardı.
Xatirə Babayeva
23.07.2025 19:58
Tamamilə razıyam. Liviyadakı qeyri-sabitliyin Yunanıstan üzərindəki təsiri barədə daha ətraflı təhlil, həqiqətən, məqaləni daha da gücləndirərdi. Xüsusilə, Misrata və Tobruk kimi Liviyanın müxtəlif bölgələrinin Yunanıstanla fərqli əlaqələrinin, qaçqın axınının idarə edilməsində və enerji resurslarının paylanmasında necə fərqli yanaşmalara səbəb olduğunu araşdırmaq çox vacibdir. Məsələn, Misratanın Yunanıstanla nisbətən daha yaxın əlaqələrinin, Tobrukun daha çox Rusiya və ya Misiri dəstəkləyən qruplarla əlaqələr qurması ilə necə ziddiyyət təşkil etdiyini görmək çox maraqlı olardı və bu da Aralıq dənizindəki regional gərginlikləri dəyişə bilər. Bundan əlavə, Yunanıstanın bu müxtəlif maraqları necə balanslaşdırdığını və beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığının bu balanslaşdırmada nə dərəcədə təsirli olduğunu təhlil etmək məqaləyə yeni bir perspektiv qazandırar.
Günel Balayeva
23.07.2025 19:53
Maraqlı bir təhlildir, lakin Yunanıstan-Liviya əlaqələrinin tarixi kontekstini daha geniş şəkildə araşdırmaq faydalı olardı. Məsələn, Liviyanın keçmiş lideri Qəddafi ilə Yunanıstan arasında qarşılıqlı münasibətlərin dəyişkənliyi və bu münasibətlərin indiki gərginliyə necə təsir etdiyi aydınlaşdırılmalıdır. Bundan əlavə, Yunanıstanın Aralıq dənizindəki enerji ehtiyatları ilə bağlı maraqlarının və bu maraqların Liviya ilə olan münasibətlərə necə təsir etdiyinin daha ətraflı təhlili məqaləyə dəyər qatar. Bu məsələləri nəzərə almaq, hadisələrə daha geniş bir perspektivdən yanaşmağa və təhlilin obyektivliyini artırmağa kömək edər.
Nabat Babayeva
23.07.2025 19:48
Maraqlı bir təhlil, amma Yunanıstan-Liviya münasibətlərinin tarixi kontekstinin daha ətraflı araşdırılması faydalı olardı. Məlumatda Liviyanın son hərəkətlərinin yalnız hazırkı siyasi vəziyyətin məhsulu olduğu iddia olunur, ancaq bu, uzunmüddətli regional rəqabətləri və iki ölkə arasında tarixən mövcud olan gərginlikləri nəzərə almır. Məsələn, Aralıq dənizindəki enerji ehtiyatları ətrafında gedən mübahisələr və hər iki ölkənin də dəstəklədiyi müxtəlif Liviya fraksiyaları barədə daha çox məlumat olmadan, əldə edilən nəticələr qərarsız görünür. Bu əlaqələrin mürəkkəbliyini aydınlaşdırmaq üçün, tarixi sazişlər, sərhəd mübahisələri və iqtisadi əlaqələrin rolu ilə bağlı daha ətraflı bir araşdırma zəruridir.
Babək Talıbov
23.07.2025 17:03
Maraqlı bir təhlil, xüsusilə Yunanıstan-Liviya münasibətlərinin gərginliyinə toxunduğunuz üçün. Ancaq Liviyadakı siyasi qeyri-sabitliyin və müxtəlif qrupların maraqlarının Yunanıstan üzərindəki təsirini daha ətraflı araşdırmaq faydalı olardı. Məsələn, Liviyanın müxtəlif fraksiyaları ilə Yunanıstanın ayrı-ayrı əlaqələrinin Aralıq dənizindəki gərginliyə necə təsir etdiyini göstərən konkret nümunələr təqdim etsəniz, məqalə daha da zənginləşərdi. Bundan əlavə, Yunanıstanın bu gərginliyi idarə etmək üçün Avropa İttifaqı və NATO kimi beynəlxalq təşkilatlarla necə əməkdaşlıq etdiyi məsələsinə də toxunmaq məqsədəuyğundur.
Mehriban Məlikova
23.07.2025 15:51
Maraqlı bir təhlil. Ancaq Yunanıstan-Liviya əlaqələrinin tarixi kontekstini daha geniş şəkildə araşdırmaq faydalı olardı. Məsələn, Liviyanın enerji ehtiyatları və Yunanıstanın bu ehtiyatlara marağı, son illərdəki gərginliyin arxasında duran əsas amillərdən biri kimi nəzərə alınmayıb. Həmçinin, Türkiyənin bu bölgədəki rolunun, Yunanıstan-Liviya münasibətlərinə necə təsir etdiyi barədə daha ətraflı məlumat verilməsi məqaləyə daha çox dərinlik qatardı. Bu amillərin təhlili olmadan, mövcud gərginliyin tam səbəbləri aydın görünmür.
Emin Şıxəliyev
23.07.2025 15:49
Maraqlı bir məqalədir, Liviyanın Aralıq dənizindəki hərəkətlərinin Yunanıstan üçün geosiyasi nəticələrini aydın şəkildə ortaya qoyur. Ancaq Yunanıstan-Liviya əlaqələrinin tarixi kontekstini daha ətraflı araşdırmaq faydalı olardı. Məsələn, iki ölkə arasındakı uzunmüddətli gərginliklərin və əməkdaşlıq cəhdlərinin əsas səbəbləri hansılardır? Liviyadakı münaqişənin Yunanıstanın enerji təhlükəsizliyinə təsiri barədə daha ətraflı məlumatlar verilməsi məqalənin dəyərini artırar, çünki bu əlaqənin coğrafi və iqtisadi tərəfləri kifayət qədər aydın deyil. Bundan əlavə, Yunanıstanın Avropa İttifaqı ilə əlaqələrinin bu vəziyyətə necə təsir etdiyini də araşdırmaq maraqlı olardı.

Şərh Yaz