Super Liqada ilk həftənin hakimləri açıqlandı

Əvvəla, Süper Liqa-da yeni mövsümün hakimlərinin müəyyənləşdirilməsi xəbəri, Türkiyə futbolunda idarəetmə və ədalət mexanizmlərinin şəffaflığı baxımından önəmlidir. Lakin bu məqamın daha geniş bir kontekstdə dəyərləndirilməsi zəruridir. Məsələ burasındadır ki, hakimlərin təyinatı, qərarlarının obyektivliyi və bu sahədəki transparentlıq təkcə futbol azarkeşləri üçün deyil, həm də idman iqtisadiyyatı üçün mühüm bir amildir.

Bu gün Türkiyə futbolunda liqa və klubların maliyyə vəziyyəti, transfer bazarı, stadionların doluluğu kimi bir sıra amillər əsasında böyük bir iqtisadi dövriyyə yaranır. Hakimlərin qərarları, bəzən bir oyunun nəticəsini, bununla da bir klubun turnir cədvəlindəki mövqeyini, nəticədə isə sponsorluq müqavilələrini, Avropa kuboklarına vəsiqə şanslarını və hətta liqa-da qalma və ya aşağı düşmə vəziyyətlərini birbaşa təsir edə bilər. Bu, dolayısı ilə liqa-nın ümumi iqtisadi potensialına və cəlbediciliyinə də təsir göstərir.

Bu baxımdan, hakimlərin təyin edilməsi prosesinin obyektivliyi və bu sahədəki hər hansı bir narazılığın müddətsiz həlli mexanizmlərinin gücləndirilməsi, Türkiyə futbolunun uzunmüddətli iqtisadi dayanıqlığı üçün də kritik əhəmiyyət kəsb edir. Belə ki, beynəlxalq təşkilatların və böyük investisiya fondlarının diqqətini çəkmək üçün yalnız oyun keyfiyyəti deyil, həm də idarəetmənin şəffaf və ədalətli olması əsas şərtlərdəndir.

Sual yaranır: Hakimlərin təyin edilməsi və idarə edilməsi sistemindəki hər hansı bir qüsur, uzunmüddətdə Türkiyə futbolunun beynəlxalq miqyasda attraktivliyini və investisiya cəlbediciliyini necə təsir edə bilər?

Hörmətli redaksiya,

Super Liqa-da yeni mövsümün başlanması və ilk həftənin hakimlərinin təyinatının ictimaiyyətə açıqlanması xəbəri təqdirəlayiqdir. Bu cür şəffaflıq, azarkeşlərin oyuna olan marağını və etimadını artırmağa kömək edir. Xüsusilə, tanınmış hakimlərin qeyd olunan oyunlara təyinatı, qarşılaşmaların ədalətli keçəcəyinə dair güvən yaradır.

Bununla belə, gəlin məsələnin başqa bir tərəfini də nəzərə alaq. Hakimlərin təyinatı müəyyən mübahisələrə yol aça bilərmi? Məsələn, hər hansı bir hakimin əvvəlki mövsümlərdə müəyyən klublarla bağlı qərəzli qərarları olduğu barədə arqumentlər varsa, bu cür təyinatlar azarkeşlərdə şübhə yarada bilər. Hakimlərin seçim prosesində qərəzsizliyi təmin etmək üçün hansı mexanizmlər mövcuddur? Bu cür siyahıların yayımlanması, həqiqətən də mübahisələri azaltmağa xidmət edirmi, yoxsa əksinə, spekulyasiyalara zəmin yarada bilərmi?

Məqalənin hakimlərin təyin edilməsi prosesində şəffaflıq məsələsinə toxunması diqqətəlayiqdir. Lakin, məqalədə yalnız bir həftəlik təyinatların açıqlanması mövsüm boyu davam edəcək bu prosesin bütövlüyü haqqında tam bir təsəvvür yaratmır. Hakim təyinatlarında daha proaktiv bir yanaşma olaraq, federasiya tərəfindən hakimlərin qiymətləndirilməsi və inkişafı üçün tədbirlər planının açıq şəkildə ictimaiyyətlə paylaşılması və mövsüm ərzində müxtəlif oyunlarda göstərdikləri performansa əsaslanan geridönüş mexanizminin tətbiqi müzakirə edilə bilərmi?

Bu mövsümün açılış oyununun Qaziantep FK və Qalatasaray kimi iki fərqli gücə sahib komanda arasında olması, əlbəttə ki, maraq doğurur. Lakin ilk həftənin hakimlərinin elan edilməsi, futbolun özündən çox, idarəçilik və şəffaflıq məsələləri ilə bağlı müzakirələrə yol açır. Türkiyə futbolunda hakim təyinatlarının, xüsusilə də əvvəlki mövsümlərdə də tez-tez tənqid atəşinə tutulan bu məsələdə, ədalətli bir sistemin qurulub-qurulmadığı hər zaman bir sual işarəsi olaraq qalır. Avropa-nın bəzi aparıcı liqalarında, məsələn, İngiltərə Premyer Liqasında hakimlərin təyinat prosesinin daha şəffaf və ictimaiyyətə açıq olması, həm də hakimlərin özlərinə olan etimadı artırır. Azərbaycanda da oxşar bir tendensiyanın müşahidə olunması və hakim təyinatlarının yalnız texniki deyil, eyni zamanda idarəçilik və etimad baxımından da dəyərləndirilməsi gərəkərmi?

Məqalədə Süper Liqanın ilk həftəsindəki bütün oyunların hakimlərinin artıq müəyyənləşdiyi qeyd olunur. Bu məlumatın tam doğruluğunu təsdiqləmək üçün, eləcə də bu qərarın hansı meyarlara əsaslandığını anlamaq üçün, əlavə mənbə və ya Futbol Federasiyası tərəfindən verilmiş rəsmi açıqlama kimi dərinləşdirici məlumatlar təqdim oluna bilərmi? Bu cür məlumatların əvvəlcədən elan olunması, bəzi hallarda hakimlərin obyektivliyi barədə şübhələrə yol aça biləcəyi üçün, qərar prosesinin şəffaflığı xüsusilə önəmlidir.

Super Liqanın yeni mövsümünün başlaması və ilk həftənin hakimlərinin müəyyənləşməsi, əlbəttə ki, futbol ictimaiyyəti üçün maraqlı bir xəbərdir. Lakin bu məqamda, bu siyahıların ictimaiyyətə təqdim edilməsinin təkcə idman məsələsi deyil, həm də şəffaflıq və peşəkarlıq tələbi ilə bağlı olduğunu düşünmək mümkündür. Digər Avropa ölkələrində, xüsusilə də futbolun böyük təsərrüfat sahəsi olduğu yerlərdə, hakimlərin təyinatı prosesinin daha ətraflı ictimaiyyətlə paylaşılması, hətta bəzən onların müəyyən kriteriyalara əsasən seçildiyinə dair məlumatların verilməsi adi haldır. Bu, həm də mərc bazarının böyüklüyü nəzərə alındıqda, oyunların manipulyasiyası riskinə qarşı bir qoruyucu mexanizm kimi də görülə bilər. Türkiyə Super Liqasında bu mövsüm hakimlərin təyinatı ilə bağlı hansı yeniliklər və ya dəyişikliklər var, yaxud əvvəlki mövsümlərlə müqayisədə bu siyahıların hazırlanma prosesində nə kimi fərqlər gözlənilir?